کویر در حسرت آب

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز کرمان، انبوه سطل، دَبه و انواع و اقسام ظروف کوچک و بزرگ که در صَف چیده شده‌اند، نشان از آن دارد که زندگی مردم به آن وابسته است.

 

آب را می‌گویم، که این روز‌ها برای کویر نشینان کرمانی از یک کیمیا هم گرانتر و کمیاب‌تر شده است.

مُلاعباس پیرمردی که حالا باید در گوشه‌ای دنج نشسته باشد و زمان آسایش و راحتی او، حالا آمده و با قوز کمرش در صف آب نشسته است.

 

 

او می‌گوید: تا ۱۰سال پیش آبی برای خوردن در لوله‌ها بود، اما با این همه درختی که کاشته اند ومصرف بالا، آب شُرب هم حالا پیدا نمی‌شود.

به بقیه مردم هم که نگاه می‌کنم، حال روز آن‌ها همین وضع است.

 

آقای سلطانی می‌گوید: اقا جان، زندگی ما در صف تمام شده، این روز‌ها آنقدردر این صف و آن صف ایستاده ام که از خودم هم بدم می‌آید.
به او می‌گویم منابع آبی برای شُرب وجود ندارد؟‌

می‌گوید: کدام منبع، تا ۳۰۰متری زمین را حفر کردند، اما خبری از آب نبود.
حالا باید روز‌ها را با این چند قطره‌ای که قرار است با تانکر به ما برسانند سپری کنیم.
او اضافه می‌کند: باور کنید برخی مواقع تا دو هفته از استحمام هم خبری نیست.
در حال گفتگو با این فردهستم که جوانی با موتور سیکلت سر می‌رسد و می‌گوید: ماشین سیار آب در مسیر واژگون شده، امروز خبری از آب نیست.
نگاه پیرمرد به جاده دوخته شده است ...

وقتی آسمان هم با تو سر ناسازگاری دارد
در زمستان سال گذشته خبری از بارش‌های سیل آسا نبود.
ابر‌ها می‌آمدند و می‌رفتند و برخی هم که اندک بارندگی برای طیب خاطر مردم با خود می‌آوردند، زمین تفتیده کویر کرمان را هم به سختی خیس می کرد.

 

به قول مردم، فقط برای کثیف کردن شیشه‌های ماشین باریده است.
آقای فتاحی از اهالی روستای گُنبکی ریگان می‌گوید: باران امسال نشاط و سرسبزی زمین را از ما گرفت وباد وخاک جای آن را پر کرده است.

 

 

راست میگوید، وقتی آسمان سخاوتش را از من و تو دریغ می‌کند این انبوه ریزگرد‌های سرگردان هستند که در چشم و خانه ما ساکن می‌شوند.

 

 

مدیرکل هواشناسی استان کرمان می‌گوید: میانگین بارش سال زراعی استان کرمان ۳۶میلی مترثبت شده که نسبت به سال گذشته ۷۹درصد کاهش داشته است.

 

آقای جدیدی به کم سابقه بودن این رویداد اشاره می‌کند و می‌گوید: این کم بارشی اتفاق خوبی نیست و طبق پیش‌بینی‌ها گرمی هوا نیز نسبت به سال قبل افزایش خواهد یافت وبا این وضعیت تابستان سخت که نَه بلکه بسیار سختی در پیش داریم.


اگر باران به کوهستان نبارد/ به سالی دجله گردد خشک رودی
نباریدن و قهر آسمان هنوز هم ادامه دارد و این موجب خشک شدن رود‌ها و کاهش ورودی آب چند سَد در استان شده است.
چند شهرستان که آب آنها از سد تامین می‌شود این روز‌ها حال و روز خوشی ندارند این را مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان می‌گوید.

 

آقای رشیدی با اشاره به کاهش ورودی آب به سد‌ها می‌گوید: مجموع ورودی کل آب به سد‌ها ۱۰۸میلیون مترمکعب می‌شود که نسبت به سال قبل یک هفتم کاهش داشته و امسال ما روان اب آنچنانی نداشتیم که جذب شوند.

 

وی اضافه می‌کند، این میزان کاهش یک خطر بزرگی است و یک سد ما اصلاً آبگیری هم نشده و با حساب و کتابی که کرده ایم باید همه مردم با همکاری یکدیگر ۳۲۰میلیون مترمکعب در امسال در مصرف آب صرفه جویی کنیم.


کرمان وابسته به آب چاه
اگر چه فصل تابستان هنوز آغاز نشده، اما مشکلات تامین آب شُرب، اُفت فشار و خالی بودن برخی لوله‌ها از آب، خودش را نشان داده است.

 

اگر چه در چند سال اخیر راه حل‌های اورژانسی و کوتاه مدت تا حدودی کارساز بوده، اما با گذشت زمان، روز از نو و روزی از نو.
کارشناسان می‌گویند: ذات کرمان کویری و کم آب است و به قول معروف از کوزه همان تراود که در اوست و نمی‌توان از کویر بیش از این توقع داشت.

 

 

آقای غفاری کارشناس آب و فاضلاب می‌گوید: همه استان‌های کشور نیاز ابی خودشان را از سد تامین می‌کنند و کرمان تنها کلان شهری است که به زیرزمین وابسته است و در طول سال‌های اخیر آنقدر چاه حفر و خشک شده که حالا تا ۱۰۰کیلومتری کرمان هم آبی برای شرب پیدا نمی‌شود.

 

 

آقای غفاری با آبرسانی به بالای ۷۰۰روستا در استان اشاره می‌کند و می‌گوید: این روستا‌ها دارای منابع آب بوده اند، اما خشکسالی‌ها همه چاه‌های آنها را خشک کرده و الان برای چند قطره آب نیازمند آبرسانی سیار هستند که از ده‌ها کیلومتر آن طرف‌تر باید برایشان آب برد و این نشانه خوبی برای این استان نیست.

جیره‌بندی و قطعی آب در راه است
اینکه آیا جیره‌بندی آب قبل از تابستانی که هنوز نیامده آغاز می‌شود یا خیر، معاون بهره‌برداری و توسعه شرکت آب و فاضلاب استان می‌گوید: بله شروع می‌شود و ما ۳شهر کرمان، زرند و رفسنجان را شهر‌های بحرانی در این زمینه می‌دانیم.

 

آقای عباس سلطانی نژاد با بیان اینکه در سال گذشته بخشی ازشهر کرمان هم دچار این مشکل بود می‌گوید: اکنون در حال تدارک برای آبرسانی سیار هستیم، البته ما موافق جیره‌بندی نیستیم چرا که باعث افزایش مصرف بیشتر آب می‌شود.

 

اما قصد مدیریت آن را هم داریم تا در ساعاتی مثل شب، که مصرف آب کمتر است فشار شبکه را کاهش دهیم.

 

اینکه چرا این سه شهر وضعیت بدتری نسبت به دیگر شهر‌های استان دارند، آقای سلطانی نژاد می‌گوید، علت آن چاه‌های کشاورزی بسیاری است که بدون حساب و کتاب حفر شده و به علت استحصال آب زیاد از دشت‌ها و سفره‌های زیرزمینی این سه شهرستان چاه‌های آن افت کرده و دِبی برداشت آب از ۵۰لیتر بر ثانیه به ۱۵لیتر بر ثانیه رسیده است.


اجرای طرح‌های مُسَکن وار و کم بازده
احداث ۱۲کیلومتر خط انتقال آب، اجرای چندین تصفیه خانه، جابجایی، تجهیز و حفر ۹۳حلقه چاه و افزایش آبرسانی‌های سیار از جمله طرح‌هایی است که به صورت فوریت صورت گرفته، اما این طرح‌ها به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان مثل مُسَکن است و باید فکری اساسی برای تامین آب پایدار صورت گیرد.

 

آقای طاهری می‌گوید: وقتی تمام امید ما به چاه زیرزمین است و عمق چاه‌های آب نیز از ۱۵۰متر به ۲۷۰متر برسد، نباید انتظار بیشتری داشت.

 

وی اضافه می‌کند: استانی که ۹۳درصد آب شُرب مردمش را از زیرزمین خارج می‌کند، تا کی می‌تواند به این وضع ادامه دهد، به نظر ما تا زمانی که سَد نداشته باشیم، نمی‌توان چشم انداز خوبی پیش‌بینی کرد.

 

از او در مورد تامین آب شُرب از خلیج فارس و انتقال آن به کرمان پرسیدم؟

 

طاهری می‌گوید: اکنون این انتقال برای بخش صنعت ممکن شده و برای تامین هزینه‌های زیاد ان شرکت بزرگی وارد شده اند که برایشان به صرفه است، اما برای شُرب به صرفه نیست و قبض آبی که اکنون مثلاً ۴۰هزار تومان باشد، به ۳۰۰هزار تومان می‌رسد که هر شهروندی قادر به پرداخت آن نیست، مگر اینکه دولت یارانه آن را تامین کند.

 

در این اوضاع بی آبی صحبت‌های این مدیر استانی آب پاکی است که روی دست ریخته شده و تکلیف را روشن می‌کند.
کرمان، تشنه آب برای شُرب و زنده ماندن است و این مسئولان استانی و کشوری هستند که باید چاره‌ای برای این مشکل پیدا کنند.
حالا باید منتظر بود و دید که آیا با این شرایط موجود و مشکلات در پیش رو، در کرمان آب از آب تکان می‌خورد یا خیر.

نویسنده: سیدامان الله احمدی زاده