۳۹ سال پیش درچنین روزی، سوم خرداد سال ۱۳۶۱ هجری شمسی شهر خرمشهر توسط رزمندگان دلاور ایرانی از اشغال متجاوزین عراقی آزاد شد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز یزد، خرمشهر از بنادر زیبای استان خوزستان در جنوب غربی ایران است و در شمال غربی خلیج فارس در محل تلاقی رود‌های کارون و اروند قرار گرفته است. در سوم آبان سال ۱۳۵۹ هجری شمسی، ارتش رژیم سابق عراق با بهره گیری از امکانات زرهی و مکانیزه، این بندر استراتژیک را محاصره کرد.
اما مردم مسلمان خرمشهر با سلاح‌های سبک و سرد به مقابله با متجاوزان عراقی پرداختند. جنگ مردم و نیرو‌های مدافع خرمشهر، با یگان‌های زرهی عراق در کوچه‌ها و خیابان‌های این شهر، تا مدت‌ها ادامه داشت تا آنکه سرانجام، این شهر به اشغال متجاوزین عراقی درآمد.
شهر خرمشهر نزدیک به بیست ماه تحت اشغال نظامیان عراق بود و رژیم صدام می‌پنداشت که شهر را به قلعه‌ای تسخیرناپذیر مبدل کرده است.
از آنجا که خرمشهر مهمترین شهری بود که ارتش صدام از ابتدای تجاوز به خاک ایران به اشغال خود درآورده بود، حفظ این شهر برای رژیم سابق عراق بسیار حائز اهمیت بود، تا آنجا که صدام با غروری واهی ادعا کرده بود که درصورت پس گرفتن خرمشهر، کلید شهر مهم بصره در جنوب عراق را به ایرانیان اهدا خواهد کرد، اما رزمندگان دلاور ایرانی با سلاح ایمان به خداوند و با دل‌هایی آکنده از شور و عشق، در چنین روزی ، در عین ناباوری و شگفتی کارشناسان نظامی جهان، مواضع و استحکامات ارتش عراق را درهم کوبیدند و خرمشهر را آزاد کردند.
به همین مناسبت این روز در فرهنگ انقلاب اسلامی ایران به عنوان «روز مقاومت و پیروزی» نامگذاری شده است.