عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی گفت: نظام رتبه بندی یکی از مطالبه‌های جدی است که در سند تحول بنیادین آمده است و طی ۱۰ سال گذشته پس از تصویب هیچ اقدام جدی برای آن صورت نگرفته است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، دکتر محمد مهدی زاهدی در نشست مطالبه گران آموزش و پرورش (۳۰ و ۳۱ اردیبهشت) که در سالن اجلاس مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی سرچشمه با هدف تحقق کامل سند تحول آموزش و پرورش توسط مجمع مطالبه گران آموزش و پرورش با حمایت قرارگاه فرهنگی اجتماعی بقیه الله العظم (عج) برگزار شد، با اشاره به لایحه رتبه بندی فرهنگیان افزود: لایحه نظام رتبه بندی اشکالات اساسی دارد که با قالب فعلی نمی‌توان در قانون جای داد. این مسئله واضح است که با تصویب این نظام وضع معیشتی و فرهنگی معلم‌ها و فرهنگیان تغییر اساسی می‌کند، اما با شرایط کنونی این نظام چیزی جز هرج و مرج چیزی به همراه نخواهد داشت.
این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی از فرهنگیان در خواست کرد مجلس را مجبور به تصویب سریع لایحه نظام رتبه بندی با مفاد فعلی نکنند و افزود: لایحه نظام رتبه بندی به صورت درست برنامه ریزی و تدوین نشده است و نمی‌تواند باعث پیشرفت و کسب شان مالی و معنوی برای فرهنگیان باشد به عنوان مثال ما پیشنهاد در نظر گرفتن عناوینی برای فرهنگیان از قبیل استاد معلم، دانشیار معلم و. دادیم تا رتبه بندی بتواند به درستی انجام شود.
رسانه‌ها بازوی پرتوان فرهنگیان هستند
وی گفت: رسانه ملی، خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مکتوب بازوی پرتوان فرهنگیان هستند که می‌توانند ناظران خوبی بر نظام رتبه بندی و نحوه اجرای آن باشند. فرهنگ سازی رتبه بندی فرهنگیان باید به گونه‌ای باشد که همه داوطلبان کنکور با آرزوی معلم شدن کنکور بدهند و شان و منزلت معلم به گونه‌ای قرار بگیرد که در جامعه از احترام خاصی برخوردار باشد. باید برای این قشر از جامعه جایگاه‌های ویژه‌ای تعریف شود، که از نظر کیفی و آکادمیک مورد تایید باشد و امتیاز‌ها و رتبه‌ها بر اساس این جایگاه باشد که رتبه بندی کنونی فاقد چنین ویژگی‌هایی است.
دکتر زاهدی افزود: در این نظام باید برای ورود معلم‌ها به آموزش و پرورش شرایط سختی در نظر بگیریم و حقوق‌های خوبی هم براساس امتیاز به آن‌ها تعلق بگیرد که با این کار شان و منزلت خاصی به معلم‌ها داده می‌شود و در جامعه به جایگاه واقعی خود نزدیک می‌شودند.
وی یکی از مشکلات طرح فعلی را مدت زمان طولانی آن دانست و گفت: در برنامه ریزی‌های کنونی در هر ۵ سال برخی از معلم‌ها می‌توانند افزایش رتبه پیدا کنند که برای این مسئله ضابطه، نظام ارزشیابی، ملاک و معیاری خاصی وجود ندارد و این مسئله از عدالت به دور است.
رتبه بندی‌ها باید ضابطه‌مند باشد
این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: مشکل دیگر این است که چه کسانی قابلیت ارزیابی و رتبه بندی این فرهنگیان را دارند. در دانشگاه‌ها هیئت ممیزی با در نظر گرفتن مکانیزمی خاص این فعالیت را انجام می‌دهد و بر اساس برخی ملاک و معیار‌ها افراد را مورد سنجش قرار می‌دهد. در صورتی که این اتفاق نیافتد و درصورتی که بدون برنامه ریزی این طرح اجرائی شود با هرج و مرج مواجه می‌شویم.
دکتر زاهدی خاطرنشان ساخت: زمینه‌های اجرائی نیز برای تصویب این لایح وجود ندارد، بازه‌های زمانی برای افزایش رتبه در دانشگاه‌ها ۴ و ۵ ساله است، اما در آموزش و پرورش ۵ و ۶ ساله در نظر گرفته شده است. ۶ سال مدت زمان زیادی و باید این امکان به فرهنگیان داده شود که اگر کسی در مدت زمان کمتر توانست به این رتبه و مقام دست یابد، این افزایش رتبه به او تعلق بگیرد.
در آموزش و پرورش مهندسی منابع انسانی وجود ندارد
وی با اشاره به این موضوع که اگر مجلس بتواند قوانین جامع و مانعی را در حوزه رتبه بندی آموزش و پرورش تصویب کند می‌توانیم مهندسی منابع انسانی را در آموزش و پرورش سازماندهی کنیم. در آموزش و پرورش مهندسی منابع انسانی وجود ندارد و این یکی از اشکلات سیستم آموزش و پرورش است، اصلاح ساختار تشکیلاتی آموزش و پرورش نیاز به قانون دارد و باید تصویب شود.
این نماینده مجلس با اشاره به این موضوع که در مجلس شورای اسلامی نماینده‌ها نسبت به حوزه آموزش و پروش عنایت ویژه‌ای دارند، گفت: آموزش و پرورش باید مجلس را یار و طرفدار خود بداند و برای حل مشکلات از مجلس کمک بگیرد. آموزش و پرورش باید از این فرصت استفاده کند و مطالبات فرهنگیان از نظر مالی و معیشتی، ارتقا منزلت اجتماعی و ارتقا کیفیت آموزشی آن‌ها را مورد توجه قرار دهد.
ایران باید در نحوه آموزش خود بازنگری‌هایی انجام دهد
وی افزود: دنیا به سمت آموزش سکویی می‌رود ما از اموزش پلتفورمیک استفاده می‌کنیم. نمی‌گویم آموزش ما باید ۱۰۰ درصد آموزش سکویی باشد، اما می‌توان ۵۰ درصد وارد آموزش سکویی شد که در آن بسیاری از کار‌ها و مهارت‌ها توسط کامپوترو نرم افزار‌های پیشرفته به دانش آموز آموزش می‌دهد و کودک به صورت ملموس با همه مباحث که امکان مشاهده آن را ندارند آشنا می‌شوند. به صورت مجازی به موزه می‌روند، آزمایش علمی انجام می‌دهند، با سراسر کره زمین آشنا می‌شوند و.. که همه این‌ها با نظارت معلم‌ها در مدرسه انجام می‌شود.
دکتر زاهدی خاطرنشان ساخت: با شیوع ویروس کرونا آموزش و پرورش مجبور شد به حوزه آموزش‌های مجازی وارد شود و سامانه شاد را راه اندازی کرد که با مشکلات زیادی مواجه بود، اما این مسئله یکی از نقاط قوت ورود آموزش و پرورش به عرصه فضای مجازی است.
این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی افزود: آموزش‌ها برای دانش آموزان با شیوه‌هایی نوین و جذاب طراحی شده است و از این طریق می‌توان قدرت ابتکار و خلاقیت دانش آموزان را بالا برد. در این آموزش اجزای متفاوت هواپیما برای دانش آموز به نمایش گذاشته می‌شود. تمام مراحل جمع کردن و تعمیر به او آموزش داده می‌شود. ورود آموزش و پرورش به عرصه‌های نوین آموزش از تاکید‌های سند تحول است که مجلس نیز روی آن تاکید دارد.
طی ۱۰ سال گذشته هیچ اقدامی برای نظام رتبه بندی انجام نشده است
این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: نظام رتبه بندی یکی از مطالبه‌های جدی است که در سند تحول بنیادین آمده است و طی ۱۰ سال گذشته پس از تصویب هیچ اقدام جدی برای آن صورت نگرفته است و تنها به افزایش حقوق‌های موردی بسنده کرده است. به صورت موردی می‌توان گفت سال ۹۹ و سال ۹۴ شاهد این افزایش حقوق بودیم و هر دو این‌ها را به حساب نظام رتبه بندی آورده شد و در هر دو مورد با موضع گیری مجلس مواجه شد که این‌ها نظام رتبه بندی نیست.
دکتر زاهدی افزود: نظام رتبه بندی باید تبدیل به قانون شود و مجلس شورای اسلامی آن را تصویب کند و بر اساس آن بودجه‌های لازم تخصیص داده و اقدامات مقتضی برای درست انجام شدن این نظام انجام شود. این که تنها اضافه حقوق را به عنوان نظام رتبه بندی ببینیم بی احترامی به فرهنگیان کشور است. این مسئله را می‌توان اینگونه تعبیر کرد که می‌خواهیم با پول آن‌ها را فریب دهیم.
وی علت ورود این لایحه به مجلس را در زمان کنونی اینگونه بیان کرد: لایحه‌ای که به مجلس ارسال شد بر اساس همین رویکرد است که بیاید و زمانی را بخرد از فرهنگیان و براساس این خرید زمان در بازه‌های ۵ ساله اضافه حقوق برای آن‌ها در نظر بگیرد، در این لایحه ۵ رتبه در نظر گرفته شده است و بر اساس رتبه درصدی به حقوق معلمان اضافه و رتبه آن‌ها ارتقا پیدا می‌کند. اصل شاکله برای دولت در مورد رتبه بندی همین مسئله است.
وی خاطر نشان کرد: ما کلیلات این لایحه را تصویب کردیم و سریعا در صحن تصویب می‌کنیم که دولت بعدی هم موظف به اجرا آن باشد. مورد اول پاسداشت مقام معلم که در این لایحه رتبه بندی هیچ خبری از کرامت و منزلت اجتماعی معلم وجود ندارد و به معلم به عنوان یک کارمند نگاه شده است. معلم از نگاه امام خمینی (ره) نقش انبیا را دارد و باید انسان را تربیت کند و این معلم نیاز به جایگاه اجتماعی ویژه‌ای دارد.
آقای زاهدی با اشاره به تاکید‌ها و فشار‌هایی که بر تصویب لایحه رتبه بندی می‌شود گفت: این یک اشتباه فاحش است که رتبه بندی به صورت کنونی تصویب شود. در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به صراحت راجبع به نظام رتبه بندی صحبت شده است و در راهکار ۲/۱۰ به این گونه آمده است استقرار نظام سنجش صلاحیت‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای تایین ملاک‌های ارزیابی و ارتقای مرتبه (نظام رتبه بندی علمی و تربیتی معلمان و تقویت انگیزه ارتقای شغلی در آن‌ها براساس نظام جمهوری اسلامی) ذکر شده است. در راهکار ۱/۱۰ نیز در مورد برنامه ریزی و بکار گیری امکانات و فرصت‌های اجتماعی برای اعتلای فرهنگ عمومی در تکریم و پاسداشت مقام معلم با تاکید بر استفاده از ظرفیت رسانه‌ای کشور آمده است.
در این نشست سخنران‌ها در مورد مباحثی از قبیل سطح کیفیت و محتوایی و تربیتی دانشگاه فرهنگیان، متون آموزشی، کتب درسی و سیاستگذاری علمی، تخلفات آموزشی و برخورد با سند ۲۰۳۰، قانون رتبه بندی معلمان و ساماندهی نیرو‌های بلاتکلیف، اجرای ناقص قانون افزایش فصل دهم حقوق و مزایا، تحقق کامل سند تحول آموزش و پرورش به بحث و تبادل نظر می‌پردازند.
مجلس اجازه ورود به نظام رتبه بندی آموزش و پرورش را ندارد
وی با اشاره به این موضوع که مجلس اجازه ورود به نظام رتبه بندی آموزش و پرورش را ندارد گفت: اگر مجلس به این مسئله وارد شود شورای نگهبان براساس اصل ۷۵ قانون اساسی اجازه این کار را به ما نمی‌دهد. مجلس برای دولت بازه زمانی مشخص کرده است که لایحه نظام رتبه بندی را تدوین کند.
آقای زاهدی گفت: مهندسی فرهنگی و تامین منابع انسانی در آموزش پرورش نیاز به اصلاح ساختار دارد. این دو مهم از مشکلات اساسی آموزش و پرورش کشور است. ما فاقد نظام مهندسی فرهنگی در آموزش و پرورش بودیم و مجبور به تصویب برخی از قوانین شدیم به عنوان مثال برخی از افراد به عنوان معلم صلاحیت حرفه‌ای را نداشتند، ولی مجبور به استخدام در نهضت‌ها شدیم و این ساختار‌ها باید اصلاح شود.