کرونایی‌ها می‌توانند حجامت کنند؟

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما؛ آقای مهدی صفری، حجامت را نوعی روش درمانی دانست که با دست انجام و به آن عمل یداوی هم گفته می‌شود و بیان کرد: از نظر طب ایرانی سه نوع روش درمان شامل درمان با غذا، درمان با دارو و درمان با اعمال یداوی داریم که حجامت در مقابل استفاده از دارو به کار برده می‌شود.

وی تصریح کرد: حجامت به دو نوع‌تر و خشک انجام می‌شود؛ در حجامت‌تر همراه با محجمه (وسیله خونگیری) مقداری خون گرفته می‌شود و تیغی که استفاده می‌کنیم شرط نام دارد. در حجامت خشک محجمه روی عضو قرار می‌گیرد، اما خونی گرفته نمی‌شود.

وی ادامه داد: در تقسیم دیگر حجامت سرد و گرم را داریم که اگر با دستگاه مکش انجام گیرد حجامت سرد نام دارد و اگر با محجمه یا لیوان حجامت و مکش آن با استفاده از آتش یا پنبه و الکل انجام شود، حجامت گرم نام می‌گیرد.

آقای صفری به روش‌های انجام حجامت پرداخت و گفت: محجمه را روی عضو معوف (عضوی که دچار مشکل شده است) قرار می‌دهیم و به دو روش گرما دادن و تخلیه هوا مکش انجام می‌شود، در واقع وقتی بر روی عضوی که معوف است، می‌خواهیم حجامت انجام دهیم بر اثر مکش زیر آن ناحیه، محجمه خلائی ایجاد می‌کند و همه آن قسمت عضو را از جهت خون‌رسانی و تأثیری که گردش خون در آن ناحیه می‌گذارد، فعال می‌کند و باعث رفع آن بیماری یا به وسیله خونگیری یا تحریک آن ناحیه بدون خونگیری براساس تأثیرگذاری می‌شود.

وی تفاوت خون دادن با حجامت را اینگونه تشریح کرد: این روش‌ها با هم تفاوت دارند، در خونگیری که توسط سازمان انتقال خون انجام می‌گیرد از شریان یا سیاهرگ مقداری خون گرفته می‌شود و مقدار آن با توجه به توان فرد خون دهنده کم یا زیاد است، اما در حجامت از لایه بیرونی و سطحی عضو و از مویرگ‌ها خونگیری به وقوع می‌پیوندد و جریان خون مویرگی را تحریک می‌کند.

این مدرس طب سنتی در همدان افزود: در خونگیری حجم خون بدن به مقدار زیادی کم می‌شود، اما در حجامت از مویرگ‌ها مقدار بسیار کمی خون گرفته شده که اصطلاحاً گفته می‌شود این خون کثیف است که باید تأکید کنیم این خون کثیف نیست و از خونی که در همه اعضای بدن و سطح پوست در جریان است، مقداری خون غیرشریانی (خون وریدی) با ایجاد مکش و خلأ و به وسیله تیغ زدن یا شرط تخلیه می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: روش‌های خونگیری در طب ایرانی متفاوت است به طوریکه در این روش که فصد نام دارد، از رگ وریدی جا‌های مختلف که خواص و تأثیر متفاوت و فواید مختلفی دارند، خون گرفته می‌شود، اما در حجامت معمولاً خونگیری از بین دو کتف یا عضو معوف انجام می‌گیرد.

آقای صفری با بیان اینکه تأثیر حجامت مانند خونگیری یا روش‌های دیگری، چون فصد و استفاده زالو که هر یک در جای خود مفید است، نیست، اظهار کرد: در حجامت معمولاً افراد به دنبال خونگیری هستند که باید دید چه نوع حجامتی (خشک، تر، گرم و سرد) برای آن‌ها لازم است و در برخی افراد اصلاً حجامت و خونگیری لازم نیست بنابراین وقتی خونگیری صورت نمی‌گیرد، عمل بادکش به وقوع می‌پیوندد که این نوع حجامت بدون خونگیری را تقریباً اگر مانعی برای بیمار نباشد، برای همه افراد می‌توان انجام داد.

وی اضافه کرد: در نتیجه حجامت همراه با خونگیری را لازم نیست برای همه افراد انجام دهیم چه بسا ممکن است برای بسیاری از بیماری‌ها و افراد مضر هم باشد بنابراین برای اینگونه اشخاص از بادکش خشک و بدون شرط برای درمان استفاده می‌شود.

آقای صفری حجامت را برای بعضی‌ها خوب و برای بعضی‌ها بد دانست و اعلام کرد: حجامت هم برای بعضی از فصول خوب است و بد همچنین برای بسیاری از افراد و در سنین مختلف مثلاً از ۲ تا ۷۰ سال می‌توانیم حجامت انجام دهیم، به شرطی که شرایط حجامت را داشته باشند، اما بادکش را برای همه با توجه به زمان، مکان، جنسیت، توان و نیروی بدنی، عادت و نوع بیماری و مزاج افراد به مقدار و دفعات لازم و به منظور تحریک و تقویت عضو از طریق خون رسانی و گردش خون بیشتر برای رسیدن بدن به سلامت می‌توان انجام داد.

وی با اشاره به اینکه حجامت نوعی واکسیناسیون برای بدن است بنابراین خونگیری صرف در بحث حجامت مطرح نیست، مطرح کرد: حجامت کردن در فصل بهار خوب است به علت اینکه تغییر و تحول در عالم طبیعت اتفاق می‌افتد و بدن انسان هم جزئی از طبیعت به شمار می‌آید بنابراین اخلاط غلیظه‌ای که در فصل زمستان در عمق بدن بوده، از این طریق دفع می‌شود.

این مدرس طب سنتی تبیین کرد: در اثر تغییرات فصول و گرمی و رطوبت هوا، مواد غلیظ تحریک شده در بدن پخش و به سطح بدن وارد می‌شوند که به وسیله روش درمانی حجامت قسمتی از آن اخلاط غلیظه در سطح پوست از بدن خارج می‌شود که در ماه‌های فروردین، اردیبهشت و خردادماه برای کسانی که شرایط لازم و تمایل به حجامت را داشته باشند، حجامت صورت می‌گیرد.

وی درباره اینکه چرا حجامت در فصل بهار بهتر است، توضیح داد: با توجه به اینکه مقدار زیادی از بدن انسان از آب تشکیل شده و مانند زمین تحت تأثیر عوامل سماوی و جوی قرار می‌گیرد مانند کشش و جاذبه قمر که در نیمه دوم ماه به اوج رسیده و در این ایام اخلاط بدن را به سطح می‌کشد، توصیه می‌شود در نیمه دوم ماه قمری حجامت انجام گیرد در ضمن نباید در فصل سرما و گرمای زیاد حجامت کرد بلکه باید در هوای معتدل این امر اتفاق بیفتد.

آقای صفری به مردم توصیه کرد که معمولاً حجامت را در روز جمعه و در اوقاتی که هوا بسیار گرم و یا بسیار سرد است، انجام ندهد و خاطرنشان کرد: حجامت برای کسانی که سوءمزاج صفراوی و یا سوءمزاج دموی دارند به ویژه در فصل بهار و با رعایت سایر تدابیر بسیار خوب و مفید است.

وی ادامه داد: بهتر است حجامت عضوی در یک یا چند عضو بدن انجام گیرد، به علت اینکه آن عضو دچار مشکل مانند خستگی و کوفتگی شده و به دنبال ورزش و یا کار زیاد اتفاق می‌افتد بنابراین در این صورت است که اینجا حجامت عضوی مؤثرتر است.

آقای صفری در پاسخ به اینکه خانم‌ها چه زمانی نباید حجامت انجام دهند؟ توضیح داد: برای خانم‌ها حجامت در ایام عادات ماهیانه و در ایام حاملگی به ویژه در سه ماه اول و سه ماه آخر مناسب نیست و حتی خطرناک است، مگر اینکه خطری مادر و جنین را تهدید کند و تنها با توجه به تشخیص طبیب و حکیم دانا باید حجامت انجام شود.

وی گفت: افراد زیادی می‌پرسند در این ایام کرونایی برای کسانی که واکسن کرونا می‌زنند حجامت کردن ایرادی ندارد؟ در پاسخ به آن‌ها می‌گوییم، حجامت نوعی واکسینه کردن بدن است که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماری‌ها می‌شود بنابراین در این ایام کرونایی کسانی که مبتلا هستند و تب شدید دارند، می‌توانند گاهی حجامت را با تشخیص و زیرنظر طبیب انجام دهند.