امام علی (ع) پس از آنکه در سحر ۱۹ رمضان سال ۴۰ هجری قمری شمشیر زهرآلود ابن ملجم فرق مبارکش را شکافت، فرمود: فُزْتُ وَ رَبِّ الْکَعْبَه یعنی به پروردگار کعبه سوگند، رستگار شدم.
شهید مطهری رحمه الله علیه درباره ساعات آخر عمر حضرت علی علیه السلام می‌فرماید: شگفت انگیزترین دوره‌های زندگی علی علیه السلام در حدود ۴۵ ساعت؛ یعنی فاصله ضربت خوردن تا وفات ایشان در شب بیست و یکم رمضان است. انسان کامل بودن علی علیه السلام این جا ظاهر می‌شود؛ یعنی در لحظاتی که مواجه با مرگ شده است. شگفتی‌های علی علیه السلام و معجزه‌های انسانی او در این جا ظاهر می‌شود. علی علیه السلام در بستر افتاده و ساعت به ساعت حالش وخیم‌تر می‌شود و سموم روی بدن مقدس علی علیه السلام بیشتر اثر می‌گذارد، اصحاب ناراحتند، گریه می‌کنند، ناله می‌کنند؛ ولی می‌بینند لب‌های علی خندان و شکفته است و می‌فرماید: «شهادت در راه خدا، همیشه آرزوی من بوده و برای من چه چیز از این بهتر که در در حال عبادت شهید شوم». پر حرارت‌ترین سخنان علی علیه السلام آن‌هایی است که در همین ۴۵ ساعت از ایشان صادر شده است.
شب بیست و یکم رمضان شب شهادت امام علی (ع) و از شبهای قدر و یکی از مهم‌ترین مناسبت‌ها در تقویم شیعه است. شیعیان معمولاً این شب را در مساجد، حسینیه‌ها و سایر اماکن مذهبی، به عزاداری برای امام علی (ع)، احیاء و انجام اعمال شب قدر می‌گذرانند و اعمال این شب را که در مفاتیح الجنان ثبت شده است انجام می‌دهند.
اعمال شب بیست و یکم عبارتند از: احیا، غسل شب قدر، خواندن نماز هفت قل هو الله، صد رکعت نماز، قرآن به سر گرفتن و توسل به معصومان
آیت‌الله بهجت می‌فرمودند: بسیاری از بزرگان شبهای ماه رمضان را بیدار می‌ماندند و نمی‌خوابیدند. یکی از نعمت‌های بزرگی خدای متعال به ما انسان‌ها در طول زندگی‌مان عنایت فرموده، فرصت استفاده و بهره بردن از شب قدر در ماه رمضان است؛ شبی که مقدرات در طول یک سال از سوی خداوند متعال تعیین شده و اعمال و مقدرات ما به دست مبارک حضرت صاحب‌الزمان عجل الله تعالی فرجه الشریف می‌رسد.
تمام توفیقات، بلاها، رویداد‌های مهم، مرگ، زندگی، بیماری و هر آنچه در طول یک سال قرار است در زندگی خود شاهد باشیم و با آن مواجه شویم، در این شب مهم تعیین می‌شود. از این جهت خوب است که اهمیت شب قدر را در کلام بزرگان جست‌وجو کنیم تا با اهمیت آن بیشتر آشنا شویم.
مرحوم علامه سید محمدحسین طباطبایی رحمةالله صاحب المیزان هم همین‌طور بود و شبهای ماه رمضان بیدار بود. در کربلا هم بوده‌اند کسانی که شبهای رمضان نمی‌خوابیدند، حتی از بعضی‌ها نقل می‌کردند که جلسه گفتگو و شب‌نشینی می‌گرفتند و صحبت می‌کردند تا خوابشان نبرد.
آیت الله بهجت درباره چگونه دعا کردن و استجابت آن فرمودند:
استجابت دعا شرطش توبه است. اگر شرایط دعا جمع باشد، استجابت دعا حتمی خواهد بود. البته استجابت به این معنا نیست که تا دعا کردیم فوراً نتیجه‌اش را ببینیم، بلکه گاهی استجابت بعد از دعای خاص خالص و مُخلَص می‌شود که جزو اخیرِ علّت تامّه است. ما باید دعا کنیم تا توفیق حال دعا را پیدا کنیم.
جهت دعا این امور لازم است:
۱. ثنا و تعظیم و تمجید ساحت مقدس حضرت حق تبارک و تعالی؛
۲. اقرار به گناهان و اظهار ندامت از آن، که تقریباً به منزله توبه یا ملازم آن است؛
۳. صلوات بر محمد و آل محمد علیهم السلام، که وسیله و واسطه فیض هستند؛
۴. بکا و گریه، و اگر نشد تباکی، ولو خیلی مختصر؛ و بعد از این‌ها درخواست حاجت که در این صورت، برآورده شدن حاجت برو برگرد ندارد. البته اگر این مطالب در سجده باشد، مناسب‌تر است و تأثیر بکا در این میان به جایی می‌رسد که در عمل ام داوود و نیز در قنوت نماز وتر آمده: «فَإِنَّ ذلِکَ عَلامَةُ الْإجابَةِ؛ این نشانه مستجاب شدن است.» یعنی راه تکوینی به خدا و ارتباط با غیب است، البته برای کسی که این مطالب را باور کند.
راه خلاص از گرفتاری‌ها منحصر است به دعا کردن در خَلَوات برای فرج، ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف. نه دعای همیشگی و لقلقه زبان و صِرف گفتن «عَجِّلْ فَرَجَهُ»، بلکه دعای با خلوص و صدق نیت و همراه با توبه. ما خود را از اطرافیان و دوستان آن حضرت می‌دانیم؛ ولی در این امر، یعنی دعا برای تعجیل ظهور او مسامحه می‌کنیم!
خداوند در این شب عزیز به همه توفیق توبه و انابه و استجابت دعا عنایت فرماید.