سازمان جهانی بهداشت به عنوان متولی حفظ و ارتقاء سلامتی همه انسان‌ها همه ساله در سالروز تأسیس آن سازمان، یکی از اولویت‌های بهداشتی را به عنوان شعار بهداشتی سال، اعلام می کند و از رهبران و سیاست گذاران کشورها می خواهد برای دستیابی به اجرای صحیح اهداف نظام سلامت تلاش کنند.
به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما؛ هفته اول اردیبهشت با عنوان هفته سلامت در سالهای اخیر با شعارهایی اغلب درباره معضلات بهداشتی مرتبط با سلامت جسمی- روانی بوده که نشان از توجه به ابعاد دیگر سلامت یعنی سلامت اجتماعی و معنوی بعنوان یکی از مهمترین اهداف سازمان جهانی بهداشت است.
آقای دکتر حسین حاتمی اﺳﺘﺎد دانشگا ه علوم پزشکی شهید بهشتی و ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﻴﻤﺎری های ﻋﻔﻮنی و ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮمی با اشاره به آغاز هفته سلامت و علت انتخاب شعار سال ۲۰۲۱ سازمان بهداشت جهانی، گفت: پیشگیری از گسترش ظلم و بی عدالتی اقتصادی و اجتماعی در سطح جهان که چهاربعد سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی را تحت الشعاع خود قرار داده محور اصلی شعار و اقدامات در هفته سلامت است.
وی با بیان اینکه هفته سلامت سال ۱۴۰۰ از یکم تا هفتم اردیبهشت با شعار «ساخت جهانی عادلانه‌تر و سالم‌تر» برگزار می‌شود ادامه داد: سلامت انسان ها ریشه در توجه به تمامی ابعاد چهارگانه جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی سلامت دارد.
آقای دکتر حاتمی افزود: از پنج دهه ی قبل شعار سازمان بهداشت جهانی حول محور بهداشت برای همه انتخاب می شد زیرا اهداف توسعه هزاره در سالهای قبل از ۲۰۱۵ میلادی مطرح شده بود و منشور اهداف توسعه پایدار نیز از سال ۲۰۱۶ برای اجرا به همه کشورها ابلاغ شد، بر همین اساس توجه به عدالت گرایی در دستور کار قرار گرفت و شعار روز جهانی بهداشت سال ۲۰۲۱ «ساخت جهانی عادلانه تر و سالم‌تر» اعلام شد.
این استاد دانشگاه با اشاره به تأثیر فقر بر بار بیماریها و از جمله میزان مرگ ناشی از آنها گفت: تأثیر فقر و نابرابری های اجتماعی بر نوع بیماریها و میزان مرگ ناشی از آنها از قدیم الایام به طور کامل شناخته شده است.
وی ضمن یادآوری تأثیر فقر بر سلامت انسان از گذشته های دور تا به امروز توضیح داد: به طور مثال در بقایای اجساد مومیایی فراعنه مصر و برخی رعایای فقیر مصرمشخص شده، پادشاهان و فراعنه بیشتر در اثر ابتلا به بیماریهای مرتبط با زیاده خواری گوشت، چربی و شیرینی جانشان را از دست می داده اند و این درحالی است که مرگ رعایا اغلب بر اثر ابتلا به بیماریهای عفونی مهلکی همچون سل و مالاریا بوده است.
وی تأثیر واضح استعمار کشورهای ابرقدرت و ظالم در حق کشورهای مظلوم و ستمدیده جهان، را مورد توجه قرار داد و گفت: به طور مثال وضعیت اقتصادی یمن به وضوح بر میزان بروز و موارد مرگ میر ناشی از بیماریهای عفونی اثرگذار بوده و این درحالی است که علاوه بر مرگ و میر ناشی از نسل کشی و محاصره نظامی و اقتصادی مردم این کشور مرگ های زودرس با علت بیماریهای عفونی را نیز متحمل می شوند.
وی افزود: در سال ۲۰۱۷ میلادی طبق آمار رسمی سازمان جهانی بهداشت، ۸۴ درصد وبا و ۴۱ درصد مرگ ناشی از این بیماری عصرحجری در کشور یمن رخ داده و عده زیادی نیز به هلاکت رسیده اند، همچنین این مردم با همه گیری دیفتری و بعضی از همه گیریهای دیگر نیز دست به گریبان بوده اند که هم اکنون نیز ادامه دارد. واکنش‌ها و اعتراضات سازمان جهانی بهداشت نیز بی نتیجه بوده طوری که در سال ۲۰۱۹ میلادی ۹۳درصد موارد جهانی وبا در آن کشور جنگ زده، به ثبت رسیده است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا فقر و بی عدالتی بر میزان ابتلاء و موارد مرگ ناشی از کرونا هم تأثیر داشته است یا خیر گفت: محققین آمریکایی مقایسه ای بین سیاه پوستان و سفیدپوستان آن کشور انجام داده و اعلام کرده اند شدت بیماری و موارد مرگ ناشی از آن در سیاه پوستان که یکی از طبقات ستمدیده آن کشور به حساب می آیند بیشتر از سفیدپوستان است.
وی افزود: میزان موارد بیماری و مرگ ناشی از کرونا در کشور پرجمعیت و فقیری همچون هندوستان در بالاترین سطح ممکن قرار داد و این درحالی است که توده انبوه جمعیت این کشور را اقشار فقیر تشکیل می دهند که به خدمات پیشرفته پزشکی دسترسی ندارند.
آقای دکتر حاتمی با تأکید بر این که برقراری عدالت در سلامت طی چهار دهه اخیر در کشور ما به بهترین شکل ممکن، اجرا شده است یادآور شد: بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، کشور ایران از سه دهه قبل از نظر شیوع بیماری جذام، به مرحله حذف رسیده و یا بیماری مالاریا که در گذشته ای نه چندان دور عده کثیری از مردم را مبتلا و به هلاکت میرساند نیز طبق اعلام رسمی آن سازمان به مرحله حذف رسیده و به صف بیماریهای کنترل شده، پیوسته است.
وی به بررسی وضعیت پوشش واکسیناسیون عمومی در اقصی نقاط کشور پرداخت و توضیح داد: هم اکنون پوشش واکسیناسیون در تمام نقاط کشور یکسان انجام می شود به این معنی که در دوره افتاده ترین روستاها یا مراکز استانها به لحاظ پوشش بهداشتی واکسیناسیون هیچ تفاوتی وجود ندارد، این موارد مهر تأییدی به تلاش برای دسترسی یکسان آحاد جامعه به امکانات بهداشتی و برقراری عدالت در سلامت دارد.
نتیجه اینکه انتخاب شعار سال ۲۰۲۱ سازمان بهداشت جهانی، پیشگیری از گسترش ظلم و بی عدالتی اقتصادی و اجتماعی در سطح جهان است که حیطه های چهارگانه سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و حتی معنوی را تحت الشعاع خود قرار داده است، طبق آخرین آمارهای سازمان جهانی بهداشت که در سایت رسمی آن سازمان، قابل مشاهده است تأثیر فقر و غنا بر میزان بروز بسیاری از بیماریهای عفونی عصر حجری به قدری واضح است که از یکی از ده بیماری که عامل بیشترین مرگ و میر جهانی در کشورهای صنعتی را به خود اختصاص می دهد، بیماریهای عفونی دستگاه تنفس تحتانی است، در حالی که در کشورهای با وضعیت اقتصادی نامطلوب، شش علت از ده علت اصلی (یعنی بیماریهای عفونی دوران نوزادی، بیماریهای دستگاه تنفس تحتانی، بیماریهای اسهالی، مالاریا، سل و ایدز) را بیماریهای عفونی تشکیل می دهد.
گزارش از مریم صادقی