گزارش مکتوب :کلاف سردر گم فارسیت دورود

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز لرستان،دورود با صنایع مهمی مانند فولاد، سیمان، فارسیت و صنایع زرهی که از سالیان دور در خود جای داده شهرستان صنعتی لرستان محسوب می‌شود.
‌بعضی از این صنایع با گذشت زمان فرسوده و یا به دلایلی مانند سوء مدیریت، روند فعالیتشان مختل شده است.
یکی از این صنایع فارسیت دورود است.
«کارخانه فارسیت» یکی از قدیمی‌ترین صنایع استان لرستان است که در زمینه تولید «ورق موجدار و لوله چهارگوش ساختمانی» فعالیت خود را در حوالی سال ۱۳۳۶ آغاز کرد، این کارخانه در مجاورت کارخانه بزرگ سیمان درود احداث شد تا به نوعی تکمیل کننده آن باشد..

کارخانه فارسیت دورود سال‌ها از رونق خوبی هم برخوردار بود و بدون مشکل خاصی تا دهه ۸۰ تحت مدیریت شرکت فارس خوزستان که از زیرمجموعه‌های شستا محسوب می‌شود تولید خود را بدون وقفه ادامه داد.




در آن بازه زمانی حدود ۶۰۰ نفر به صورت مستقیم در فارسیت فعالیت داشتند و بالغ بر شغل ۳ هزار نفر نیز تحت تاثیر تولیدات این کارخانه بود.
اما متاسفانه این کارخانه که از سال ۹۳ به بعد تعطیل شده است این روز‌ها شرایط بسیار بدی داشته و با این شرایط آینده روشنی برای آن متصور نیست.

برخلاف سایر صنایع راکد استان که عمدتاً به دلیل مشکلات مالی ورشکست شده‌اند کارخانه فارسیت دورود به علت استفاده از ماده سمی «آزبست» که مخاطراتی برای سلامتی انسان و محیط زیست دارد، تعطیل شده است.

آزبست یک ماده قوی، ارزان و غیرقابل اشتعال است که در مصالح ساختمانی و پارچه‌های نسوز کاربرد دارد، اما در عین حال بسیار سمی و خطرناک است و با انتشار از طریق هوا برای افرادی که دائماً در معرض آن قرار بگیرند، ایجاد سرطان‌های غیر قابل درمان می‌کند به همین دلیل امروزه در تمام دنیا استفاده از آزبست ممنوع شده و به صنایعی که از این ماده خطرناک استفاده می‌کردند پایان داده شده است.
خطر برای سلامت و محیط زیست
رئیس اداره محیط زیست شهرستان دورود می‌گوید: ماده معدنی «آزبست» یکی از مواد اصلی به کار رفته در تولیدات کارخانه فارسیت دورود بود درحالیکه بررسی‌ها و پژوهش‌ها نشان می‌داد که آزبست دارای زیان‌های محیط زیستی و آثار مخربی بر سلامت انسان است


بار‌ها از سوی سازمان محیط زیست به مسئولان کارخانه فارسیت دورود هشدار داده شد که باید به فکر استفاده از مواد جایگزین در تولیدات خود باشند، اما آن‌ها هیچ توجهی نکردند.

امیرحسین زلقی، افزود: بار‌ها از سوی سازمان محیط زیست به مسئولان کارخانه فارسیت دورود هشدار داده شد که باید به فکر استفاده از مواد جایگزین در تولیدات خود باشند، اما آن‌ها هیچ توجهی نکردند و تا سال ۱۳۹۰ تولیدات این کارخانه با استفاده از آزبست ادامه پیدا کرد تا اینکه در سال ۱۳۹۰ هیئت دولت در مصوبه‌ای با اعلام ممنوعیت استفاده از آزبست در تمام صنایع و تولیدات داخلی، از واردات این ماده معدنی به کشور جلوگیری شد.

تعطیلی کامل کارخانه از سال ۹۳ به بعد

وی عنوان کرد: در این بازه زمانی بود که کارخانه فارسیت دورود با چالش جدی مواجه شد، اما با این وجود تولیدات کارخانه با استفاده از تکنولوژی جدید و به کار بردن ماده «رزین» به جای آزبست به شکل دیگری ادامه یافت و با این روند تا سال ۹۳ پیش رفت، اما از این سال به بعد با توجه به نبود بازار مناسب برای عرضه محصولات جدید، کم توجهی به مقوله بازاریابی و مهم‌تر از آن عدم حمایت مدیران وقت کارخانه و بی‌توجهی آن‌ها در به روزرسانی و نوسازی تجهیزات و ماشین‌آلات مستهلک شده، از سال ۹۳ به بعد کارخانه تعطیل شد.
بیکاری ۴۰۰ کارگر
با تعطیلی کارخانه فارسیت دورود بیش از ۴۰۰ کارگر آن بیکار شدند، اما متأسفانه آنقدر محتاج بوده و دغدغه اشتغال داشتند که بدون در نظر گرفتن جنبه سلامتی خود بعد از تعطیلی کارخانه با تجمع در محل، خواهان بازگشت به کار شدند در حالیکه کمتر کارگری در این

کارخانه وجود داشت که پس از بازنشستگی «سرطان ریه» نگرفته باشد.


برخی معتقد هستند که اگر مدیرعامل این کارخانه واقعاً دغدغه اشتغالزایی داشت هیچگاه اجازه نمی‌داد کارخانه تعطیل شود بلکه سعی می‌کرد با ایجاد خط تولید جایگزین، اشتغال پرسنل را حفظ کند؛ به هر حال تعیین تکلیف این ظرفیت عظیم یک مطالبه عمومی است که مسئولان باید در رابطه با آن چاره‌ای بیندیشند.

به گفته یکی از کارگران این کارخانه متاسفانه از سال ۹۳ به بعد تولیدات کارخانه فارسیت در سایه کم توجهی مدیران به طور کامل تعطیل شد و از ان زمان تاکنون هیچگونه تولیدی در آن صورت نمی‌گیرد.

 

 

 

 

 

 

کارخانه‌ای که حدود ۴۰ سال تولیدات مستمر داشته و برای سهام داران ان سوددهی خوبی نیز به همراه داشت متاسفانه هرگز برای نوسازی و بهسازی تجهیزات و ماشین آلات آن اقدامی صورت نگرفت تا نهایتا بسیاری از تجهیزات آن فاقد ادامه شرایط تولید شود.
بر این اساس از سال ۹۳ به بعد مشکلات کارخانه فارسیت دورود روز به روز افزایش یافت. کارخانه‌ای که بالغ بر ۷۵ هزار متر مربع مساحت داشته و دارای سوله‌های مجهز و تجهیزات فراوان است و روزگاری ۶۰۰ نفر به صورت مستقیم در آن مشغول به کار بودند این روز‌ها به طور کامل تعطیل است و اگر سرمایه‌گذاری جدید در آن انجام نشوند سرنوشتش از این که هست بدتر خواهد شد.

شستا از مدیریت فارسیت شانه خالی کرد

مشکلات کارخانه فارسیت دورود در اواخر سال گذشته وارد فاز جدیدی شد؛ آنجا که شرکت فارس خوزستان به عنوان سهامدار اصلی این کارخانه که چند دهه مدیریت آن را برعهده داشت اقدام به واگذاری سهام خود در بازار بورس کرد تا اکنون بر روی کاغذ هیچ متولی خاصی برای کارخانه فارسیت دورود وجود نداشته باشد
عرضه سهام فارسیت ورشکسته در بورس!
سال گذشته اخباری مبنی بر فروش سهام کامل فارس خوزستان در فارسیت منتشر شد، خبری که با وجود تکذیب برخی مسوولان، اما صحت پیدا کرد، فارغ از همه مباحث و موضوعاتی که در خصوص تعطیلی مطرح می‌شود، اما عرضه این کارخانه در بازار بورس در جای خود سوال برانگیز است.

طبق مستندات و بررسی نوسانات بورس سهام فارسیت کماکان در بورس معامله می‌شود، این درحالی است که کارخانه فارسیت دورود عملا ورشکست شده و صاحب و متولی ندارد، نکته جالب اینجا است که در اوج ناباروری ظرف سه ماه گذشته با افزایش قیمت سهام مواجه شده است.
عرضه سهام یک کارخانه تعطیل نشان می‌دهد هیچ‌گونه نظارت و برنامه‌ریزی در بازار بورس وجود ندارد و همین خود به آشفتگی بازار بورس دامن می‌زند، کارخانه فارسیت دورود پس از تعطیلی نیز همچنان حاشیه ساز است.
شستا برنامه‌ی ارائه نداده است
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان نیز در این راستا، می‌گوید: از کارخانه فارسیت در حال حاضر تنها یک زمین و سوله باقی مانده و هلدینگ شستا باید برای این ظرفیت طرح جدیدی ایجاد کند تا این واحد تولیدی بتواند به چرخه تولید برگردد، اما تاکنون شستا برنامه‌ی برای این کارخانه ارائه نکرده است.
بهزاد منصوری عنوان می‌کند: متاسفانه چهار طرح دورود که متعلق به شستا است تا به حال هیچ برنامه‌ی نداشته و کماکان تعطیل هستند.
امیدی به احیا نیست
نماینده کارخانه فارسیت هم با بیان اینکه با رای دیوان ۲۵ نفر از کارگران فارسیت مشغول به کار می‌شوند، عنوان می‌کند: متاسفانه این کارخانه به چند سهام‌دار با سهم نیم درصدی و یک درصدی رسیده و اکنون فارس خوزستان سهامی ندارد، سهامداران جدید هم برای خودشان بالا می‌کشند.
امیدوار می‌گوید: امیدی به احیا این واحد تعطیل که از سال ۹۱ تعطیل شده نیست، زیرا معامله‌گر هستند و تنها بفکر خودشان هستند، چطور می‌توان به بازگشت واحدی که سهام آن ۱۲۰۰ است، داشت.
فارسیت تنها یک سوله است
معاون سازمان صمت لرستان نیز با اشاره به اینکه فارسیت دورود ده سال است که بلاتکلیف به حال خود رها شده است، می‌گوید: این واحد اکنون تنها یک سوله بدون هیچ امکانات و تجهیزاتی است شستا هم تاکنون برنامه و طرحی درراستای راه اندازی مجدد و احیا این واحد ارائه نکرده است.

 

 

 

 

 

 

امیری می‌گوید: پروانه فارسیت دورود ابطال شده، شستا به عنوان هلدینگ قوی باید طرح و برنامه‌ی خود را به سازمان صمت اعلام کند، بعید هم می‌دانم برنامه‌ی داشته باشد، زیرا هیچ پیگیری نکرده‌اند.
لزوم تغییرکاربری کارخانه
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان در خصوص کارخانه ورشکسته فارسیت، گفت: کارخانه فارسیت دورود چند سال است به دلیل تولیدات آزبستی و مواد آلاینده‌ای که داشته تعطیل شده است یعنی آثار مخرب زیست محیطی این مواد برای شهرستان دورود و مخاطراتی که برای سلامتی مردم به دنبال داشت سبب شد که از فعالیت آن جلوگیری شود.

کارخانه راکد فارسیت دورود از همه زیرساخت‌های لازم برخوردار است که با توجه به فراهم بودن شرایط لازم برای سرمایه‌گذاری، انتظار داریم مسئولان لرستان به‌واسطه رایزنی با مدیران شستا نسبت به ایجاد خط تولید جایگزین اقدام کنند

علی آشتاب در رابطه با وضعیت کارگران این کارخانه، بیان کرد: کارگرانی که مشمول شرایط بازنشستگی بودند، بازنشسته شدند و سایر کارگران در شرکت‌هایی مثل کارخانه چدن و شرکت بهراد مشغول به کار شدند؛ در حال حاضر فقط تعداد محدودی نیرو برای حفاظت فیزیکی و کار‌های خدماتی در این کارخانه مشغول به کار هستند.

وی با اشاره به ضرورت تغییر کاربری این کارخانه در حوزه صنعت، عنوان کرد:، چون کارخانه فارسیت در محیط شهری قرار دارد باید تولیدی داشته باشد که مشکلات زیست محیطی برای مردم ایجاد نکند بنابراین مالک کارخانه باید نسبت به تغییر فعالیت خود اقدام کند همچنین باید گفت این کارخانه هیچ مشکلی از نظر سرمایه و منابع مالی نداشته و صرفاً به دلیل آلودگی‌هایی که ایجاد می‌کرد با مخالفت سازمان محیط زیست روبرو شد ضمن اینکه به واسطه استفاده از مواد سمی و خطرناک آزبست، دیگر مشتری برای تولیدات آن وجود نداشت در نتیجه متوقف شد.

مدیر فارسیت اراده‌ای برای تعیین تکلیف کارخانه ندارد
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان خاطرنشان کرد: پیگیری‌های زیادی برای این کارخانه انجام شده، ولی تاکنون در بحث فعال‌سازی آن به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم؛ بحث تغییر کاربری این کارخانه در دستور کار قرار دارد و در این راستا پیشنهاداتی هم به مالکین آن ارائه شده است و باید بررسی کنند تا یک طرح اقتصادی که با شرایط زیست محیطی منطقه همخوانی داشته باشد، اجرایی شود.

به هر حال فارسیت یک صنعت مرده است که به دلایل گفته شده امکان احیای آن وجود ندارد و تنها راه حل، تغییر کاربری و تولیدات جایگزینی است که برای سلامتی انسان و محیط زیست خطرآفرین نباشد.
تغییر کاربری که زندگی کارگران را نیز تغییر خواهد داد.

نویسنده:مهناز رحمانی مهر