طبیعت بهاری، مزارع کلزا در پارس آباد
کلزا یکی از گیاهان دانه روغنی است که سازگاری آن با شرایط آب و هوایی اکثر مناطق کشور سبب توسعۀ کشت این گیاه به عنوان نقطۀ امیدی برای تأمین روغن خام مورد نیاز کشور و رهایی از واردات به شمار می رود.
شهرستان پارس آباد قطب تولید دانه روغنی کلزا در استان اردبیل است و سالانه بیش از 4 هزار هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان به زیر کشت دانه روغنی کلزا می رود.
طبیعت بهاری، مزارع کلزا پارس آباد
طبیعت بهاری، مزارع کلزا پارس آباد
طبیعت بهاری، مزارع کلزا پارس آباد
طبیعت بهاری، مزارع کلزا پارس آباد
طبیعت بهاری، مزارع کلزا پارس آباد
طبیعت بهاری، مزارع کلزا پارس آباد
طبیعت بهاری، مزارع کلزا پارس آباد
طبیعت بهاری، مزارع کلزا پارس آباد
طبیعت بهاری، مزارع کلزا پارس آباد
گل کلزا
گل کلزا دارای ۲۵ تا ۵۵ درصد روغن، ۱۸ تا ۲۴ درصد پروتئین و ۱۲ تا ۲۰ درصد پوست است. رقم اصلاح شده کلزا، که امروزه کانولا خوانده میشود، از مقدار کمتری اروسیک اسید و گلوکوزینولات برخوردار است و به علت محتوای کمتر مواد ضد تغذیهای، برای مصرف انسان و تک معدهایها نسبت به رقم غیر اصلاح شده یا همان کلزا، مناسبتر است.
روغن کلزا
روغن کلزا به علت اینکه دارای اسیدهای چرب اشباع نشده و فاقد کلسترول است از کیفیت تغذیهای بالایی برخوردار میباشد. بین ارقام روغن کلزا و در شرایط مختلف تنوع زیادی در ترکیب اسیدهای چرب آن مشاهده میشود. برخی از انواع کلزا که در گروه کانولا قرار دارند دارای کمتر از ۳۰ میکرومول گلوکوزینولات در هر گرم کنجاله بوده و روغن دانه آنها دارای مقدار زیادی اسیدهای چرب غیر اشباع و حدود ۲ درصد یا کمتر اسید اروسیک میباشند و روغن آنها به صورت خوراکی مصرف میشود.
ویژگیهای زراعی کلزا
ویژگیهای خاص گیاه کلزا و سازگاری آن با شرایط آبوهوایی اکثر نقاط کشور باعث شدهاست که توسعۀ کشت این گیاه بهعنوان نقطۀ امیدی جهت تأمین روغن خام مورد نیاز کشور و رهایی از واردات به شمار رود. از جمله ویژگیهای زراعی این گیاه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کلزا دارای دو تیپ بهاره و پاییزه است بنابراین امکان کشت آن در شرایط متفاوت اقلیمی وجود دارد.
- فصل رشد کلزا با سایر دانههای روغنی از جمله پنبه، سویا و آفتابگردان متفاوت بوده، در زمانی که ظرفیت واحدهای روغنکشی خالی است این دانه برداشت میشود.
- کشت پاییزۀ کلزا در تناوب زراعی با غلات بهویژه گندم موجب غنا بخشیدن به تناوبهای زراعی میگردد.
- در کشت پاییزه نیاز به آبیاری کم و امکان استفاده از نزولات آسمانی زمستانه و بهاره وجود دارد.
- کشت کلزای پاییزه بهدلیل تولید گلهای زردرنگ بسیار جذاب برای زنبور عسل در مواقعی که هیچ گلی در منطقه نیست، سبب توسعۀ زنبورداری میشود.
- تولید مقدار قابلتوجه در زمان کمبود علوفه میتواند در تأمین خوراک دامها نقش مؤثری داشتهباشد.
- کنجالۀ حاصل از ارقام اصلاحشدۀ کلزا بهآسانی جایگزین کنجالۀ سویا گردیده، مشکلات نگهداری کنجاله نیز با توزیع در طول سال حل میگردد.
تاریخچه
به علت میزان روغن موجود در دانههای گیاه کلزا، این گیاه برای سدههای پی در پی کشت میشود. محل رویش این گیاه در ابتدا در کرانهٔ شرقی دریای مدیترانه بودهاست گرچه استفاده از آن سابقهای بسیار طولانی دارد. شواهدی موجود است که این گیاه و روغن آن، در ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در هند استفاده میشده است. در اروپای میانه این گیاه از قرن چهاردهم کشت میشود. از قرن هفدهم میلادی تاکنون، این گیاه در مقیاسهای بزرگ در قاره اروپا کشت میشود.