موزه مردم شناسی سیستان، مکانی که ما را به گذشته های دور می برد .
به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز سیستان و بلوچستان ،موزه مردم شناسی سیستان که در ساختمان قدیمی کنسولگری ایران واقع شده است با آثاری فاخر و باستانی ما را به گذشته های دور میبرد
شهرکی مدیر موزه مردم شناسی سیستان گفت:این موزه در دو بخش مردم شناسی و باستان شناسی طراحی شده است
وی گفت:موزه دارای ۳۳ گالری است
وی افزود:این مکان دارای بخش های مختلف آثار باستانی شهر سوخته که متعلق به ۵ هزار سال پیش است و همچنین آثاری در بخش های موسیقی صیادی کشاورزی است .
وی افزود: این موزه همه روزه از ساعت ۸ تا ۱۹ با رعایت نکات بهداشتی آماده ارائه خدمات به مردم است .
ساختمان موزه مردم شناسی سیستان در آغاز قرن 19 میلادی توسط انگلستان به عنوان کنسولگری برای اهداف استعماری در منطقه احداث شد.
در سال 1368 این ساختمان به عنوان گنجینه موقت و نمایندگی میراث فرهنگی شهرستان زابل عنوان یافت.
این مکان در دوره قاجار و در سال 1898 میلادی به عنوان کنسولگری انگلیس توسط معماران داخلی احداث شده است.
این موزه در خیابان فردوسی روبروی سالن حجاب شهر زابل واقع شده و دارای بخش های مختلف از جمله شکار، نمایش آداب و سنت های بومی-محلی شامل لباس، کشاورزی، گلیم بافی، پخت نان، آسیاب محلی و قبرستان قدیمی است.
این بنا در قطعه زمینی به مساحت 4000 متر مربع و زیر بنای 1125 متر مربع واقع شده است. در طراحی معماری و اجرای این بنا به جنبه های اداری، نظامی با بهره گیری از شیوه معماری سنتی و بومی توجه شده است.
در حال حاضر بیش از 32000 شیء و اثر تاریخی، کاوش های دهانه غلامان و شهر سوخته در این موزه نگهداری می شود.
این بنا شامل مجموعه ای از اتاقهای کوچک و بزرگ تشکیل شده که توسط در یا راهروهایی با هم ارتباط می یابند، پوشش سقف کلیه فضاها به صورت گنبدی در انواع مختلف بوده و در پشت بام نورگیر و لوله بخاری هایی تعبیه شده است.
از سال 1368 تا سال 1385 به مدت 17 سال کارهای مرمتی روی ساختمان انجام شد و در شهریور سال 1385 رسما فعالیت خود را به عنوان موزه مردم شناسی سیستان آغاز کرد.
مجموعا 20، اتاق دارد که به وسیله 2 راهرو اصلی به هم ارتباط دارند، عمده مصالح بنا خشت و آجر است. حیاط موزه دارای بغ مصفا و سالن روباز جهت نمایش برنامه های هفتگی است.
از بخشهای عمده موزه می توان به بخش (اداری، مخزن، انبار، مدیریت، سالن سمعی-بصری و موتورخانه، بخشهای نمایشی، باستان شناسی و مردم شناسی اشاره کرد.
معرفی بخشهای مختلف موزه مردم شناسی سیستان:
باستان شناسی
در این بخش مجموعه ارزشمندی از اشیاء فرهنگی از جمله انواع ظروف، اشیاء چوبی، گلی، مفرغی پارچه ها و طناب ها، اشیاء سفالی به دست آمده از شهر سوخته شامل سفال های چند رنگ(پلی کروم)، سفال های قرمز رنگ، سفال های خاکستری، سفال های نخودی شامل(کوزه، تنگ، خمره، کاسه، لیوان، گلدان و غیره) به نمایش گذاشته شده است.
قبور بازسازی شده
دو نمونه از گورهای بازسازی شده در ساختمان موزه مردم شناسی سیستان جهت معرفی شیوه های تدفین در شهر سوخته به نمایش گذاشته شده است.
گودال های دو قسمتی
این گودال ها از رایج ترین و بیشترین گونه ساختاری قبور حفاری شده در شهر سوخته است.
نمونه سردابه ای
یک گودال عمودی، سپس یک اتاقک یا دخمه که جنب آن زده می شده و در هر دو نمونه از گورها، اشیاء و ظروف سفالی به دلیل اعتقاد به دنیای پس از مرگ قرار داده می شده است.
با توجه به اختلاف بین اشیاء و لوازم داخل قبور، کیفیت و مرغوبیت، نوع مواد استفاده شده در ساختار آن می توان به شناسایی درجه ی فقر و غنا، طبقه ی اجتماعی در برخی موارد شغل آنان پی برد.
بازسازی منزل مسکونی
نقشه این اتاق کم و بیش چهارگوش بوده است، مصالح ساختمانی به کار رفته در اتاق عبارتند از چینه، خشت، چوب و حصیر که به عنوان زیرانداز و سایه بان استفاده شده و اندود کاهگل که بر روی دیوارها به کار رفته است. این اتاق دارای در، درگاه، سقف، اجاق و خمره های سفالی جهت نگهداری غلات و آذوقه می باشد.
مردم شناسی
در این بخش ضمن اینکه از معماری بنا در جهت چیدمان هر چه بهتر صحنه ها استفاده شده و با نمایش مجسمه های مومی و صحنه سازی مجموعه ای از آداب و رسوم، شیوه های معیشت، اقتصاد، انواع مراسم، خوراک و پوشاک و در مجموع فرهنگ اصیل و سنتی موزه ی سیستان در معرض دید علاقه مندان قرار گرفته است.
از جمله این صحنه ها می توان به گالری ازدواج، کشاورزی، صید و صیادی، زیورآلات و غیره اشاره کرد.
بازدید کننده می تواند با دیدن انواع ابزار آلات موسیقی، ابزار جنگ، تابلوهای قدیمی، ابزار کار و ظروف قدیمی به نحوه ی زندگی مردم سیستان پی ببرد.
دوستداران میراث فرهنگی می‌توانند با بازدید از موزه مردم شناسی سیستان به 5 هزار سال پیش سفر کنند و با فرهنگ و تمدن غنی گذشته مردم سیستان به ویژه مردمان شهر سوخته آشنا شوند که قطعا خالی از لطف نخواهد بود.