روز بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی و روز مهندسی+ فیلم
پنجم اسفند، در ایران روز بزرگداشت اندیشمند بزرگ ایرانی، خواجه نصیر الدین طوسی و روز مهندسی است.
ابوجعفر محمدبن محمد معروف به خواجه نصیرالدین طوسی و ملقب به استاد البشر و محقق طوسی در سال ۵۹۷ ق در طوس به دنیا آمد.
وی ابتدا علوم عقلی و نقلی و حکمت مشاء را آموخت و در سالهای بعد، ریاضیات، فقه، فلسفه، نجوم و ادبیات خواند و در علوم روز به تبحر و استادی تمام رسید.
با غلبه سپاه مغول بر اسماعیلیان، خواجه نصیرالدین به خدمت هلاکوخان مغول درآمد و با استفاده از نفوذ خود، از کشتار مردم و دانشمندان و تخریب آثار فرهنگی و علمی و غارت شهر‌ها و روستا‌ها جلوگیری کرد.
پس از فتح بغداد و سقوط عباسیان، خواجه نصیر ماموریت یافت تا رصدخانه مراغه را تاسیس کند. او گروهی از ریاضیدانان بزرگ را گرد آورد و کار احداث رصدخانه را در سال ۶۵۷ ق آغاز کرد.
خواجه، با این کار، عالمان بزرگ زمان را که پراکنده بودند در یک مکان، جمع کرد و همچنین کتابخانه ای عظیم در محل رصدخانه مراغه احداث کرد.
این عالم سترگ برای این کتابخانه، کتاب‌هایی از بغداد، شام و شمال آفریقا و اطراف و اکناف ایران گرد آورد و کتابخانه ای با بیش از چهارصد هزار جلد کتاب تاسیس کرد.
وي همچنين آثار متعددي را در علوم مختلف به نگارش درآورد كه اخلاق ناصري، تجريد العقايد، زيج ايلخاني، اوصاف الاشراف، اساسُ الاقتباس و تذكره نصيريه و بيش از 60 اثر ديگر در اصول دين، منطق، هندسه، هيئت، نجوم، عروض و شعر از ان جمله اند.
خواجه نصیرالدین طوسی پس از عمری تلاش و مجاهدت‌های علمی و سیاسی در سال ۶۷۲ در ۷۵ سالگی، شانزده سال پس از تاسیس رصدخانه مراغه درگذشت و در کاظمین به خاک سپرده شد.
به افتخار روز تولد این دانشمند بزرگ، پنجم اسفند به عنوان روز مهندس نام گذاری شده است.
