چگونه متوجه زردی نوزاد شده و در خانه درمان کنیم؟

زردی در نوزادان به دلیل میزان بالایی از بیلی روبین در بدنشان ایجاد می‌شود. این بیماری، سبب ایجاد رنگدانه زرد در پوست و سفیدی چشم می‌شود. این شرایط بسیار رایج است و در اکثر موارد به نوزاد آسیب نمیرساند.

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما، زردی نوزادان یکی از موارد شایعی است که درمان‌های مختلفی برایش وجود دارد، ولی بیشتر از دستگاه برای درمان زردی نوزادشان استفاده می‌کنند.

 

 

یکی از بیماری‌هایی که در بدو تولد موجب نگرانی والدین می‌شود زردی نوزادان است. این بیماری در مراحل اولیه کم خطر بوده و در منزل نیز قابل درمان است. والدین می‌خواهند که نوزادشان همیشه سالم باشد؛ از زمانی که به دنیا می‌آید، تا زمانی که بزرگ شود. یک چیزی که هیچ کس منتظرش نیست، یک نوزاد جدید، با زردی است، ولی دلیل آن چیست؟

 

زردی در نوزادان به دلیل میزان بالایی از بیلی روبین در بدنشان ایجاد می‌شود. این بیماری، سبب ایجاد رنگدانه زرد در پوست و سفیدی چشم می‌شود. این شرایط بسیار رایج است و در اکثر موارد به نوزاد آسیب نمیرساند.

بیلی روبین یک رنگدانه زرد رنگ است، که به طور طبیعی از طریق تجزیه گلبول‌های قرمز در تمام بزرگسالان و کودکان تولید می‌شود. این بیلی روبین در کبد پردازش می‌شود سپس از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شود.

این فرآیند به طور معمول هم در بزرگسالان و هم در کودکان اتفاق می‌افتد و هنگامی که این روند مختل نشود، باعث ایجاد زردی می‌شود، اما در مورد نوزادان، کبد آن‌ها هنوز نابالغ است؛ و برای پردازش بیلی روبین، ممکن است چند ساعت تا چند روز طول بکشد، تا شروع به پردازش کند.

در طول این دوره، طبیعی است که کودک مبتلا به زردی شود. این زردی نوزاد، پس از اینکه کبد شروع به کار کردن به طور طبیعی می‌کند، از بین می‌رود در حالی که در اکثر موارد، زردی نوزادان نگران کننده نیست، اما گاهی اوقات ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل اساسی باشد. زردی که در طولانی مدت از بین میرود، باعث ایجاد مشکلات پزشکی می‌شود.

 

-نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می‌آیند، به احتمال بیشتری دچار زردی می‌شوند.
-نوزادانی که قبل از هفته ۳۷ بارداری به دنیا می‌آیند، به احتمال بسیار زیاد دچار زردی می‌شوند.
-نوزادانی که تغذیه درست ندارند، نیز می‌تواند یکی دیگر از دلایل زردی باشد.
-بعضی از علل زردی در نوزاد تازه متولد شده، کبد نابالغ است که قادر به پردازش مقدار طبیعی بیلی روبین در بدن کودک نمی‌باشد که معمولاً بدون مداخله پزشک هم رفع میشود. کبودی و یا آسیب داخلی در طی زایمان نیز باعث ایجاد زردی در نوزاد می‌شود. کودک ممکن است مشکلات کبدی و ناهنجاری‌های ناشی از ضربه داشته باشد؛ همچنین گلبول‌های قرمز غیر طبیعی ممکن است دلیلی برای میزان غیر طبیعی بالای بیلی روبین باشند.
-کمبود آنزیم عفونت هم می‌تواند باعث ایجاد زردی در نوزادان شود.

 

 

این عوارض شامل:آسیب مغزی، فلج مغزی و یا حتی ناشنوایی است.

 

 

تشخیص زردی پوست زمانی سخت خواهد شد که پوست نوزاد تیره باشد در این موارد زردی در جا‌های دیگر ممکن است واضح‌تر باشد از جمله:

سفیدی چشم، داخل دهان، کف پا و کف دست

 

 

زردی نوزاد از قسمت سر شروع شده و به سمت شانه های، تنه و در نهایت پا‌ها ادامه پیدا می‌کند. در صورتی که سطح بیلی روبین بسیار بالا باشد زردی در زیر زانو و حتی کف دست‌ها هم ظاهر می‌شود.

 

زردی در نوزادان می‌تواند به راحتی مشخص شود؛ که معمولاً در عرض یک یا دو روز پس از تولد شروع می‌شود. زرد شدن پوست معمولاً از صورت شروع میشود و سپس به تدریج به بقیه بدن گسترش می‌یابد.

برای مطمئن شدن، به آرامی روی پوست فشار دهید در ناحیه فشرده شده، قسمت زرد رنگ ایجاد می‌شود اگر چنین موردی مشاهده کردید قبل از هر اقدامی با پزشک خود مشورت کنید.

نشانه‌های کلی وجود زردی در نوزاد شامل:

-ظاهر بیمار و ضعیف
-تب و تغذیه ضعیف

-ادرار زرد و تیره رنگ داشته باشد در صورتی که باید بی رنگ باشد.
-مدفوع بی رنگ داشته باشد در حالی که باید زرد یا نارنجی باشد.
-در مک زدن سینه مادر و تغذیه ضعیف باشد.
-خواب آلود باشد و گریه با صدای بلند داشته باشد.

 

 

در بیشتر موارد، نوزاد و مادر ظرف ۷۲ ساعت بعد از تولد، از بیمارستان ترخیص می‌شوند.

در چنین مواردی مهم است که چشم نوزاد را برای زردی چک کنید و مراقب نشانه‌های زیر باشید:

-کودک شما به درستی غذا نمیخورد.
-به نظر می‌رسد که کودک مضطرب و خسته است و گریه‌های بلند می‌کند.
-رنگ زرد و سایه سیاه در کودک.
-کودک که دارای تب بیش از ۱۰۰ درجه فارنهایت است.

معمولا در چند روز اول کار خاصی برای مراقبت از کودک وجود ندارد. فقط مقدار و کیفیت تغذیه مورد بررسی قرار گیرد.

اگر میزان زردی بالا به نظر برسد، نوزاد معمولا در بیمارستان نگهداری می‌شود و تحت درمان فتوتراپی قرار می‌گیرد؛ فتوتراپی، باعث کاهش بیلی روبین در بدن نوزاد می‌شود. اگر مسئله دیگری وجود نداشته باشد، ممکن است بعضی از دارو‌های خانگی برای درمان زردی را امتحان کنند.

اما تنها دانستن علت و عوارض آن کافی نیست و درباره زردی در نوزادان بیشتر نیاز به اطلاعات خواهیم داشت علاوه بر بررسی نشانه‌ها در این بخش از سلامت نوزاد در نمناک می‌خواهیم که چند راهکار خانگی برای درمان و کاهش زردی در نوزادان را مطرح کنیم.

 

 

 

اگر کودک نیازی به فتوتراپی نداشته باشد، می‌توانید از نور خورشید کمک بگیرید. نگه داشتن کودک در نور خورشید بسیار تاثیرگذار می‌باشد فقط مراقب باشید که در معرض مستقیم نور خورشید قرار نگیرد، که ممکن است باعث آفتاب سوختگی کودک شود.

 

 

آب جوانه‌ی گندم کمک می‌کند تا سموم از بدن کودک دفع شود. اگر کودک با شیر خشک تغذیه می‌شود، می‌توان چند قطره آب جوانه‌ی گندم را به آن افزود. اگر کودک توسط شیر مادر تغذیه می‌شود، مادر باید خودش آب جوانه‌ی گندم را مصرف کند، زیرا از طریق شیر مادر به کودک می‌رسد.

 

کودک باید به طور منظم تغذیه شود، اگر او به هر دلیلی نمی‌تواند از شیر مادر استفاده کند، باید با شیر خشک سیر شو، تا ۱۲ وعده غذا در روز برای کودک مفید است. تغذیه منظم کمک می‌کند تا بیلی روبین شسته شود و به کارکرد کبد کمک می‌کند و همچنین بدن نوزاد آب کافی خواهد داشت.

 

 

در بعضی کودکان، شیر مادر موجب پیشرفت زردی می‌شود در این حالت مادر باید شیردهی را برای مدتی متوقف کند. همزمان با آن کودک باید با شیرخشک تغذیه شود و مادر نیز شیرش را بدوشد، تا زمانی که او بخواهد دوباره شیر بنوشد، شیر کافی داشته باشد.

 

این ترکیب عالی که ترکیبی است از شیرخشت، گزانگبین و ترنجبین یکی از موثرترین روش‌های درمان زردی نوزاد است؛ برای تهیه این نسخه خانگی درمان زردی نوزاد از گزانگبین و ترنجبین مقدار ۱۰۰ گرم و شیرخشت ۱۰ گرم تهیه و با یک ظرف ۴ لیتری عرق بید یا بیدکاسنی مخلوط و سپس با پارچه‌ای نازک صاف کنید.

مایع بدست آمده طعمی شیرین داشته و دارای خواص درمانی معجزه آسایی برای درمان زردی نوزاد و همچنین باعث ازدیاد شیر مادر خواهد شد، ترکیب خوشمزه‌ای که تهیه کردید را در یخچال نگهداری کنید و طی روز زمانی که تمایل به مصرف مایعات داشتید میل کنید.

** توجه:این ترکیب با اثر بر شیر مادر باعث بهبود و درمان نوزاد می‌شود یعنی نباید آن را به نوزاد بدهید و فقط باید خودتان مصرف کنید. ***

 

 

عصاره‌ی عناب برای درمان زردی نوزادان مفید است، میتوان بعد از مشورت با پزشک چند قطره از این عصاره را به کودک خوراند تا به درمان زردی کمک کند.

 

اگر کودک شما شیرخشک می‌خورد، پزشک می‌تواند مکملی تجویز کند، که به درمان زردی کمک کند.

 

یکی از درمان‌هایی که برخی متخصصان طب سنتی آن را پیشنهاد می‌دهند حمام کردن نوزاد با عصاره یا جوشانده گیاه دارویی گل بنفشه و گل ختمی است. برای انجام این روش ساده کافیست با اضافه کردن گیاه گل بنفشه و ختمی به آب گرم داخل وان یا ظرف کوچکی که نوزاد در ان قرار گیرد او را حمام کنید.

 

 

لامپ‌های خورشیدی مخصوصی به عنوان یک درمان جایگزین به جای فتوتراپی در بیمارستان‌ها موجود هستند. لامپ درمانی موجب شکست بیلی روبین می‌شود و از راه ادرار دفع می‌شود.

 

فوتوتراپی روشی است که در خانه هم انجام می‌شود، کودک داخل یک پتو پیچیده می‌شود و فوتوتراپی می‌شود تا زردی بهبود یابد.

مادر مکمل‌های گیاهی مانند چای کامفری، قاصدک و گل نپتون را مصرف می‌کند، این محصولات گیاهی سم زدای طبیعی است و کودک از طریق شیر مادر از فواید آن‌ها بهره مند می‌شود.

 

 

توجه داشته باشید که زمانی که نوزاد زردی دارد مادر از خوردن غذا‌های با طبع گرم بایستی خودداری کند.

مادران شیرده هنگام زردی نوزادشان عرق کاسنی و شاهتره به نسبت مساوی مخلوط کرده؛ روزی ۳ استکان مصرف کنید.

اگر طبع گرم تری دارید می‌توانید از عرقیجات خنک‌تر دیگر مانند عرق گشنیز، بید، خارشتر و همیشه بهار یا جوشانده گیاهانی مثل عناب، بنفشه، همیشه بهار، پنیرک، تخم گشنیز، تخم کاسنی، تخم کاهو، تخم خرفه، پوست بید و مانند آن‌ها را هم به برنامه درمانی اضافه کنید.

برای جلوگیری از بروز زردی در نوزاد مادران شیرده بهتر است مصرف شیرینی ها، غذا‌های پرچرب، سرخ کرده، پرادویه، انواع بستنی، فالوده و مواد نشاسته‌ای را در ماه‌های آخر بارداری کم کرده و حتی اگر می‌توانند قطع کنند.

توجه داشته باشید که در شرایط خاص جسمی نوزاد و بالا بودن میزان زردی حتما باید به پزشک مراجعه کنید و از روش‌های پیشنهادی برای درمان زردی نوزاد در خانه به هیچ وجه بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید.