سرود‌هایی از روز‌های پرخاطره
سرود ای ایران ای مرز پرگهر+دانلود
یکی ازسرود‌های ماندگار و خاطره انگیز ایران اسلامي، سرود"اي ايران " است.
به گزارش
خبرگزاری صداوسیما؛ سرود‌های حماسي ملی و ماندگار قادرند جامعه را ترغیب و تشویق به اتحاد و دفاع از هویت تاریخی و سیاسی نمايند . همیشه سؤال پیش آمده که برخي از این سرود‌ها کِی و چگونه نوشته و ملودی‌اش ساخته شده و چگونه اجرا شده است. يکي از اين سرود ها سرود اي ايران است که در اين مطلب از ناگفته هاي ساخت و توليد و اجراهاي ديگر آن صحبت مي کنيم.
مشخصات سرود "اي ايران اي مرز پر گهر"
شاعر: حسين گل گلاب آهنگساز : روح الله خالقي خواننده : غلامحسين بنان
سرایش سرود ملی «ای ایران»، به سال ۱۳۲۳ برمی‌گردد. دورانی که ایران تحت اشغال نیرو‌های متفقین بود و در سطح شهر تهران مردم روزانه شاهد رفتار خشن نیرو‌های متفق به خصوص انگلیسی‌ها با شهروندان ایرانی بودند. گل گلاب شاعر اين سرود که با نام پدر علوم طبیعی ایران شناخته می‌شود و سال‌ها معاون دانشکده پزشکی دانشگاه تهران بودمي گويد:
یک روز در ۱۳۲۳ از خیابان هدایت رد می‌شدم. یک سرباز آمریکایی، یک بقال ایرانی را کُتَک می‌زد. خیلی ناراحت شدم. به انجمن موسیقی خالقی رفتم و بی‌اختیار چیزی درست کردم. خالقی برای آن آهنگ ساخت. شد همان سرود معروف «ای ایران» که بنان آن را خواند. بیش‌تر سرود‌های حماسی ساخته‌ام
نخستین اجرای این سرود در ۲۷ مهر ماه ۱۳۲۳ در تالار دبستان نظامی دانشکده افسری با صدای «غلامحسین بنان» در خیابان استانبول دو شب متوالی برگزار شد. سرود «ای ایران» آنقدر اثر کرد که شنوندگان تکرار آن را خواستار شدند و سه بار اجرا شد. استقبال و تأثیر این سرود باعث شد که وزیر فرهنگ وقت، هیأت نوازندگان را به مرکز پخش صدا دعوت کرد تا صفحه‌ای از آن ضبط و هر روز از رادیو تهران پخش شود. اجرا‌های بعدی این اثر مربوط به سال‌های ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۲ در برنامه گل‌ها است که غلامحسین بنان این سرود را خواند.
در سال ۱۳۵۰ نیز اپرای رادیویی این سرود با همکاری ارکستر بزرگ رادیو تلویزیون ملی ایران با رهبری فرهاد فخرالدینی و خوانندگی اسفندیار قره باغی انجام شد. دو اجرای دیگر از این اثر نیز یکی با صدای حسین سرشار و دیگری با صدای رشید وطن دوست موجود است. در سال ۱۳۶۹ ، این سرود با تنظیمی دوباره برای ارکستر، تکخوان و آواز گروهی تنظیم مي شود که در آلبومي «می ناب» توسط انتشارات سروش منتشر شد. تکخوان در این نسخه، رشید وطندوست است.
در شصتمین سالگرد ساخت این سرود در مهر ماه ۱۳۸۳ ارکستر ملی ایران آن را در تالار وحدت اجرا مي نمايد.
متن شعر سرود " اي ايران اي مرز پرگهر"
ای ایران‌ای مرز پر گهر ای خاکت سرچشمه هنر
دور از تو اندیشه بدان
پاینده مانی و جاودان ای دشمن ارتو سنگ خاره‌ای من آهنم
جان من فدای خاک پاک میهنم
مهر تو، چون شد پیشه ام
دور از تو نیست اندیشه ام
در راه تو، کی ارزشی دارد این جان ما
پاینده باد خاک ایران ما
سنگ کوهت دُر و گوهر است
خاک دشتت بهتر از زر است
مهرت از دل کی برون کنم
برگو بی مهر تو، چون کنم
تا … گردش جهان و دور آسمان بپاست
نور ایزدی همیشه رهنمای ماست
مهر تو، چون شد پیشه ام
دور از تو نیست، اندیشه ام
در راه تو، کی ارزشی دارد این جان ما
پاینده باد خاک ایران ما
ایران‌ای خرم بهشت من
روشن از تو سرنوشت من
گر آتش بارد به پیکرم
جز مهرت بر دل نپرورم
از آب و خاک و مهر تو سرشته شد دلم
مهرت ار برون رود چه می‌شود دلم
مهر تو، چون، شد پیشه ام
دور از تو نیست، اندیشه ام
در راه تو، کی ارزشی دارد این جان ما
پاینده باد خاک ایران ما
این سرود با شماره ۱۳۹۵ در فهرست آثار ملی کشور در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.
از ویژگی‌های این سرود، آن است که تک‌تک واژه‌های به‌کار رفته در آن، فارسی است و در هیچیک از ابیات آن، کلمه‌ای غیرفارسی وجود ندارد.
اجراهاي ديگر سرود اي ايران:
خوانندگان متعددی سرود خاطره انگیز "ای ایران " را بازخوانی کرده اند که بخشی از این اجرا‌ها را در ادامه دنبال کنید.
سرود" اي ايران" با صداي اسفنديار قره باغي
سرود" اي ايران" با صداي شهرام ناظري
سرود" اي ايران" با صداي رشيد وطن دوست
سکانسي از فيلم "اي ايران" با صداي خسين سرشار
پاینده باد ایران
جان من فدای خاک پاک میهنم