امام خمینی (ره) در ۱۲ بهمن سال ۱۳۵۷ پس از ۱۴ سال تبعید به ایران بازگشت و با استقبال قریب به سه میلیون ایرانی قرار گرفت.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز یزد، با گسترش قیام مردم و خروج شاه از ایران، شاپور بختیار به عنوان آخرین و تنها امید رژیم پهلوی و سردمداران غربی پشتیبان این رژیم، به عنوان نخست وزیر باقی مانده بود.
از سوی دیگر، تظاهرات مردم هر روز پرشورتر و مصممتر میشد و شعار «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» به عنوان اصلیترین خواسته مردم در نهضت انقلابی به رهبری امام خمینی مطرح میشد.
امام خمینی که شرط ورود خود به کشور را خروج شاه اعلام کرده بود، با فرار شاه در ۲۶ دی ۱۳۵۷، تصمیم به بازگشت گرفتند.
بازگشت امام خمینی (ره) به ایران
امام خمینی (ره) از ۱۳ آبان سال ۱۳۴۲ تا ۱۲ بهمن سال ۱۳۵۷، یعنی حدود ۱۴ سال در تبعید بسر برد و در سال ۱۳۴۳ ابتدا به ترکیه و پس از مدتی به عراق تبعید شد و اوقات پایانی دوری از وطن را در فرانسه و در دهکدهای به نام نوفل لوشاتو گذراند.
پس از خروج شاه در ۲۶ دی ۱۳۵۷، امام در پیامی کوتاه خطاب به خبرگزاریهای جهان اعلام کرد: «خروج شاه از ایران، اولین مرحله پایان یافتن سلطه جنایت بار پنجاه ساله رژیم پهلوی میباشد که به دنبال مبارزات قهرمانانه ملت ایران صورت گرفته است. من این پیروزی را به ملت تبریک میگویم.» همچنین ایشان اعلام کرد که در اولین فرصت به ایران باز میگردند.
به تعویق افتادن بازگشت امام خمینی (ره) به ایران
در حالی که یاران حضرت امام و مبارزان مذهبی، با وجود تمام نگرانیها در تدارک برگزاری مراسم استقبال باشکوهی از امام بودند، اعلام خبر تصمیم امام برای آمدن، مسئولان و سردمداران رژیم پهلوی را سخت به تکاپو انداخت. آنان که به شدت از تظاهرات خیابانی مردم ضد رژیم پهلوی هراسناک شده بودند، ورود امام را به کشور، پایانی بر تمام امیدهایشان میپنداشتند و یقین داشتند که در این صورت، طومار سلطنت پهلوی برچیده خواهد شد.
در مقام نخست وزیری، نقشههای گوناگونی در سر میپروراند که انفجار هواپیمای امام یا منحرف کردن مسیر هواپیمای حامل امام و سپس دستگیری ایشان از آن جمله بود که هیچ یک عملی نشد. تیر آخر او، بستن فرودگاهها به روی هواپیمای امام بود. در حالی که قرار بود پرواز انقلاب در روز ششم بهمن امام خمینی را از فرانسه به ایران بیاورد، سازمان هواپیمایی کشور اعلام کرد که به علت بدی هوا و نبود دید کافی، همه پروازها لغو شده است.
اعتراض مردم به بسته شدن فرودگاهها
با انتشار خبر بسته شدن فرودگاهها و جلوگیری دولت بختیار از ورود حضرت امام به کشور، مردم با تظاهرات و راه پیماییهای خود، به اقدام دولت اعتراض کردند. همه افسران نیروهای سه گانه در پایگاههای خود در تهران، اصفهان، کرمانشاه، دزفول، همدان و بوشهر اعتصاب کردند و سپس به صفوف تظاهرکنندگان معترض پیوستند. در تهران، سیل جمعیت تظاهر کننده به سوی فرودگاه مهرآباد به راه افتادند.
روحانیان مبارز سراسر کشور که برای استقبال از امام به تهران آمده بودند، با تحصن در مسجد دانشگاه اعلام کردند تا بازگشت امام خمینی (ره) به کشور به تحصن ادامه خواهند داد. مردم و دانشجویان نیز به جمع تحصین کنندگان میپیوستند. فردای آن روز، مردم در راهپیمایی عظیم یک میلیونی به مناسبت رحلت پیامبر اسلام، در حمایت از امام شعار دادند. در بسیاری از نواحی شهر تهران نیز زد و خوردهای شدیدی میان نیروهای انتظامی و تظاهرکنندگان روی داد.
تیراندازی در نواحی مختلف لحظهای قطع نمیشد. خبرگزاری پاریس اعلام کرد یکی از میدانهای شهر، به میدان جنگ شباهت پیدا کرد و تعداد کشتهها در پایتخت را سه هزار تن گزارش کرد. روزنامه اطلاعات نوشت: «غرب و جنوب غرب تهران، غرق در شعلههای آتش بود».
عقب نشینی دولت بختیار
در پی تحصنها و تظاهرات خونین مردم در اعتراض به بسته شدن فرودگاه ها، دولت بختیار عقب نشینی کرد و شکست را پذیرفت. بختیار در نهم بهمن ماه اعلام کرد که فرودگاه مهرآباد امروز باز خواهد شد و هیچ ممانعتی برای ورود امام به کشور وجود ندارد.
هیئت دولت در دهم بهمن اعلام کرد که ورود هواپیمای حامل امام به فرودگاه مهرآباد تهران بدون اشکال است. با اعلام این خبر، کمیته استقبال از امام در پیامی اعلام کرد که امام خمینی در ساعت ۹ صبح پنج شنبه دوازده بهمن در تهران خواهد بود.
ورود امام به ایران
شامگاه یازده بهمن، هواپیمای امام خمینی از فرودگاه شارل دوگل فرانسه به آسمان پرواز کرد. امام نماز شب را در طبقه دوم هواپیما به جای آورد و سپس در طبقه پایین هواپیما استراحت کرد. مهماندار هواپیما از مشاهده آرامش امام متعجب شده بود. هنگام طلوع فجر، امام و همراهان نماز صبح را به جماعت به جا آوردند.
زمان ورود هواپیما به آسمان ایران، خبرنگاری از امام پرسید: «چه احساسی دارید؟» و امام پاسخ داد: «هیچ.» امام هیچ احساسی نداشت؛ چرا که او فقط بر مبنای تکلیف عمل میکرد. پیروزی و شکست برای او، هر دو زیبا بود. همان طور که شکست، او را ناامید نمیکرد، پیروزی نیز احساسات شخصی اش را برنمی انگیخت.
۱۲ بهمن ۱۳۵۷ و پرشکوهترین استقبال تاریخ
در دوازدهم بهمن ۱۳۵۷، پرشکوهترین استقبال تاریخ جلوه گر شد. این روز یکی از ماندگارترین روزهای تاریخ معاصر ایران است و شور و شوق مردم در آن وصف ناپذیر بود. عده زیادی از مردم، خود را به تهران رسانده بودند تا در مراسم استقبال از امام شرکت کنند. تقریبا ساعت ۶ صبح، خیابانها سرشار از جمعیت بود. اول صبح، میلیونها نفر در دو طرف خیابانهای مسیر امام خمینی ایستاده بودند و ۵۰ هزار نیروی انتظامی مردمی مشغول منظم کردن آنها بودند.
در ساعت ۹:۳۰ صبح، محبوب ملت و پرچم دار آزادی به وطن برگشت. چند لحظه پس از گشوده شدن در خروجی هواپیما، امام در حالی که دستشان در دست مهماندار فرانسوی بود، در مقابل دیدگان مشتاقان ظاهر شد. همه اشک شادی میریختند. فریاد «اللّه اکبر» به هوا برخاست.
امام خمینی در فرودگاه مهرآباد
امام در فرودگاه مهرآباد پس از شنیدن پیام ملت، سخنانی ایراد فرمود. ایشان ابتدا از تمام اقشار ملت از پیر و جوان، روحانی و کسبه، قاضی و وکیل، کارمند و کارگر و کشاورز که در راه رسیدن به پیروزی رنج و مصیبت دیدند و ثابت قدم ماندند، صمیمانه تشکر کرد. ایشان در بخشی از سخنان خود، تلاشهای شاه را برای بازگشت به ایران و حفظ سلطنت، ناکام خواند و تلاشهای آنان را به دست و پا زدن برای حفظ سلطنت تعبیر کرد.
امام در این سخنان با بیان رمز پیروزی فرمود: «ما باید از همه طبقات ملت تشکر کنیم که این پیروزی تا اینجا به واسطه وحدت کلمه بوده است. وحدت کلمه مسلمین، همه، وحدت کلمه اقلیتهای مذهبی با مسلمین، وحدت دانشگاه و مدرسه علمی، وحدت روحانی و جناح سیاسی. ما باید همه این رمز را بفهمیم که وحدت کلمه، رمز پیروزی است و این رمز پیروزی را از دست ندهیم».
سخنرانی امام در بهشت زهرا(س)
امام از فرودگاه مستقیما به بهشت زهرا (س) رفتند و ضمن ادای احترام به شهدای انقلاب اسلامی، سخنرانی تاریخی خود را در آنجا ایراد کردند. بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در اولین سخنرانی خود در میان انبوه مردم مشتاق در بهشت زهرا (س)، فرمودند:" من وقتی چشمم به بعضی از اینها که اولاد خودشان را از دست دادهاند میافتد، سنگینیای در دوشم پیدا میشود که نمیتوانم تاب بیاورم. محمدرضا پهلوی فرار کرد و همه چیز ما را به باد داد. مملکت ما را خراب کرد و قبرستانهای ما را آباد. "
در این سخنرانی بود که امام آن جمله فراموش نشدنی و تاریخی را فرمودند: "من دولت تعیین میکنم، من توی دهن دولت میزنم ... من به پشتیبانی این ملت دولت تعیین میکنم. "
دهها خبرنگار و عکاس و فیلمبردار به ثبت این رویداد تاریخی پرداختند. جمعیت استقبال کننده در طول ۳۳ کیلومتر از فرودگاه امام تا بهشت زهرا (س)، بین ۴ تا ۸ میلیون نفر تخمین زده میشد. امام در این سخنرانی نخست وزیری شاپور بختیار را غیر قانونی اعلام کرده و فرمودند : "من به پشتیبانی این ملت دولت تعیین میکنم".
بدین ترتیب از ورود امام ۱۰ روز تاریخی که بعدها دهه فجر انقلاب اسلامی نام گرفت، سپری شد تا طومار رژیم پهلوی و ۲۵۰۰ سال استبداد شاهنشاهی برای همیشه در هم تنیده شود.