در این مقاله سعی بر آن داریم تا به بهترین شکل ممکن شرایط مطالبه مهریه یا گرفتن مهریه بدون طلاق و با طلاق را برای شما توضیح دهیم.
به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما، طبق رویه جدید در خصوص مطالبه مهریه، متقاضیان وصول مهریه ابتدا باید به اداره اجرائیات ثبت اسناد مراجعه کنند، زیرا : براساس بند ب ماده ۱۱۳ قانون برنامه ششم توسعه، افرادی که سند رسمی لازم الاجرا از قبیل سند رهن، اجاره رسمی، عقد نکاح دارند، برای اجرای مفاد سند خود، اول باید به ادارات ثبت مراجعه کنند و نمی توانند ابتدا از طریق دادگاه اقدام نمایند.
با توجه به قوانین ما امکان گرفتن مهریه بدون طلاق وجود دارد. مهریه دینی است که از لحظه جاری شدن صیغه عقد بر گردن آقا می‌باشد و باید در صورت مطالبه خانم آن را پرداخت کند.
بنا بر عرف و سنت خانواده‌ها در جوامع ما مهریه‌هایی که برای خانم مشخص می‌شود، بدون توجه به سطح مالی آقا بوده و صرفا با توجه به سنت‌های خانواده است. به همین دلیل است که در زمان بروز مشکلات در سطح خانواده خانم‌ها از مهریه به عنوان اهرم فشار استفاده کرده و از آن طریق اموال آقا رو توقیف می‌کنند.
مهریه یک پرونده‌ی مالی و جدا از پرونده طلاق است. پس به صورت کلی دریافت مهریه هیچ ارتباطی به وقوع طلاق ندارد. از آنجایی که مراحل کلی دریافت مهریه بدون طلاق و در زمان طلاق فرقی با هم ندارد پس مراحل کلی دریافت مهریه را برای شما توضیح می‌دهیم.
تا مدتی قبل برای مطالبه مهریه خانم یا وکیل ایشان باید به دادگاه مراجعه می‌کردند و دادخواستی مبنی بر مطالبه مهریه را تهیه می‌کردند. در ادامه باید لیست اموال شوهر و حساب‌های بانکی آقا را به دادگاه تقدیم می‌کردند تا بعد از کارشناسی بخش یا همه‌ی اموال آقا با توجه به میزان مهریه خانم توقیف می‌شد. در این پروسه دادگاه هزینه‌های چشم گیری را برای هزینه دادرسی مشخص کرده بود.
امروزه قوانین مبنی بر اقدام مهریه از اجرای ثبت تصویب شده به این صورت که باید برای مطالبه مهریه با در دست داشتن مدارکی که در ادامه عنوان می‌کنیم، خانم یا وکیل ایشان به دفتری که ازدواج در آن به ثبت رسیده مراجعه کنند و اقدامات اولیه برای دریافت مهریه را انجام دهند.
در این مرحله متصدی دفتر اسناد باید احراز هویت خانم را انجام دهد و در ادامه درخواست اجرا گذاشتن مهریه را به اداره اجرای ثبت اسناد ارسال می‌کند. در این نوع از اقدام برای پرداخت مهریه هم اگر آقا برای دادن مهریه خانم اقدامی نکند، اموال ایشان توقیف شده و یا مهریه قسط بندی می‌شود.
اگر آقا اموال داشتند که بخشی از اموال ایشان به عنوان مهریه توقیف شده و در صورت این که آقا اموالی نداشته باشند با توجه به میزان در آمد، گردش حساب‌های بانکی، شغل ایشان و موارد دیگر مهریه قسط بندی می‌شود.در صورت این که مهریه عند الاستطاعه باشد به این معنا است که خانم در هر زمان نمی‌تواند مهریه‌اش را مطالبه کند و فقط در زمانی که اقا استطاعت پرداخت مهریه را داشت می‌تواند برای دریافت مهریه خود اقدام کند.بهتر است بدانید که مطالبه مهریه فقط در زمان طلاق امکان پذیر نیست و در هر زمان بعد از عقد خانم می‌تواند برای دریافت مهریه اقدام کند به همین دلیل حالتی تحت عنوان دریافت مهریه بدون طلاق وجود دارد. که در ادامه راجع به مراحل دریافت مهریه بدون طلاق، مدارک و مدت زمان آن صحبت می‌کنیم.
همانطوری که در پاراگراف‌های قبل‌تر توضیح دادیم برای گرفتن مهریه بدون طلاق یا در زمان طلاق خانم هم می‌تواند خودش اقدامات لازم را انجام دهد هم وکیل به جای ایشان در این پروسه حضور پیدا کند. از آنجایی که قوانین مهریه نسبت به قبل تغیر کرده و مطالبه آن کمی سخت‌تر شده بهتر است حتما قبل از اقدام آن با وکیل پایه یک دادگستری مشورت کنید تا بعد از بررسی پرونده شما مراحل را توضیح دهد.
در هر صورت اگر خانم خودشان قصد اقدام برای مطالبه مهریه را داشت می‌تواند با در دست داشتن شناسنامه، کارت ملی و سند ازدواج‌شان به دفتری که عقدشان در آن ثبت شده مراجعه کنند و اگر وکیل‌شان قصد پیگیری امور را داشت باید علاوه بر مدارک قبلی، وکالت نامه‌ای که خانم برای انجام امور مهریه به ایشان داده را همراه داشته باشد.
به صورت کلی این موضوع به متغیرهای مختلفی بستگی دارد که امکان جواب دادن به صورت قطعی را ندارد. چرا که در مرحله اول به این بستگی دارد مهریه خانم چقدر است و آقا چه اموالی دارد. بعضی تصورات اشتباهی در این مرحله پیش می‌آید که وقتی آقا یک خونه دارد خانم برای طلاق اقدام می‌کند، در صورتی که اگر آقا یک خونه داشته باشد و خودش در آن ساکن باشد مستثنیات دین محسوب شده و قابل توقیف نمی‌باشد.
خود این مسئله باعث می‌شود که خانم تا مرحله‌ای اقدام کند و دیگر نتواند ادامه دهد. از موارد دیگر که ممکن است دریافت مهریه بدون طلاق یا در زمان طلاق را به تعویق بیندازد می‌تواند به موضوع استعلام اموال آقا اشاره کرد. چرا که اگر خانم اطلاعات دقیقی از اموال آقا و گردش حساب‌های بانکی ایشان نداشته باشد، باید دادخواست جدیدی مبنی بر استعلام اموال آقا با اجازه دادگاه تنظیم کند.
از مواد دیگری که باعث می‌شود این پروسه طولانی شود موضوع انتقال مالکیت اموال آقا از جانب آقا به شخص دیگر است که در این صورت باید بررسی شود این انتقال مالکیت بعد از درخواست خانم برای اجرای مهریه بوده یا قبل از آن.
اگر آقا بعد از اجرا گذاشتن مهریه از جانب خانم درخواست اعسار در پرداخت مهریه بکند ممکن است مدت زمان دریافت آن تغییر کند.
از مهم ترین دلایلی که باعث می‌شود دریافت مهریه به تعویق بیفتد موضوع اقدام برای مهریه بدون ازدواج یا در حین طلاق بدون داشتن وکیل یا بدون مشورت با وکیل است. چرا که بدیهی است حضور شخصی که تخصص انجام کاری را دارد باعث می‌شود کارها با سرعت بیشتری پیش برود.
گرفتن مهریه بدون طلاق
برای پرداخت مهریه از جانب آقا قوانینی مشخص شده که به گرفتن مهریه بدون طلاق خانم قبل یا بعد از طلاق ارتباطی ندارد. بعد از درخواست خانم برای مهریه باید لیست اموال آقا مشخص شود. در صورتی که اموال کافی بود قسمتی از آن توقیث می‌شود.
در صورتی که فقط یک خانه داشتند که در آن ساکن بودند امکان توقیف آن وجود ندارد. اگر اموالی نداشتند که با توجه به گردش حساب بانکی ایشان و مدارک دیگر مهریه قسط بندی می‌شود. در صورتی که بعد از قسط بندی مهریه، آقا اعتراض داشتند می‌توانند درخواست اعسار در پرداخت مهریه را به دادگاه تقدیم کنند تا بعد از بررسی‌های لازم، پرداخت مهریه شروع شود.
ممکن است سوال مفروض عده ای باشد که اگر زن درخواست طلاق کند مهریه به او تعلق میگیرد؟
این سوال جواب قطعی ندارد زیرا مدت زمان به عوامل زیادی بستگی دارد:
بهترین پاسخ این است که اولا مرحله توقیف مهریه را از وصول مهریه جدا کنید ثانیا همه عوامل بالا در مدت زمان وصول مهریه تاثیر گذار است.
اگر تمایل به این است که مال شوهر بدون اطلاع او و در کمترین زمان ممکن به جهت جلوگیری نقل و انتقال احتمالی شوهر توقیف شود از دو روش امکان پذیر است :
۱ – دادخواست تامین خواسته به دادگاه به صورت توقیف (اجرا) قبل از ابلاغ به شوهر. فقط توجه داشته باشیدکه بعد از صدور قرار تامین خواسته توسط دادگاه حتما در مدت ۱۰ روز باید دادخواست مطالبه مهریه ( همان گرفتن مهریه )، دادگاه داده شود. در غیر اینصورت مال توقیف شده (مثل خودرو، ملک، حساب بانکی، طلب از شص ثالث) از توقیف به درخواست شوهر آزاد می شود.
مطالبه مهریه در عقد موقت حتی اگر صیغه نامه عادی باشد از طریق تقدیم دادخواست مطالبه مهریه در دادگاه خواهد بود. و اینگونه نیست که زوجه عقد موقت نتواند مهریه را وصول نماید. اگر بر روی یک برگ کاغذ معمولی و ساده هم توافق مهریه صیغه موقت به هر مقدار نوشته شده باشد از طریق دادگاه خانواده قابل مطالبه است. هم امکان توقیف اموال وجود دارد و هم مشمول جلب قانون ۱۱۰ سکه قانون حمایت خانواده می شود.