پاسخ "فاتح داووس "به شروط رژیم آپارتایدی اسراییل چه خواهد بود؟
ترکیه در برابر شرط امارات برای از سرگیری روابط واکنش شدیدی نشان داد اکنون این سوال مطرح است که در خصوص شروط رژیم صهیونیستی برای از سرگیری روابط دیپلماتیک چه واکنشی نشان خواهد داد؟
پس از شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امریکا و جابجایی قدرت به نفع جو بایدن, تحولات چشمگیری در روابط کشورهای منطقه غرب آسیا با ارزیابی رویکرد منطقه ای دموکراتها به وقع پیوسته است که در این میان حرکت فوری عربستان به سمت عادی سازی روابط با قطر آن هم با دست کشیدن ازشروط 13 گانه خود و ارسال پالس های مثبت به ترکیه درخور توجه است.
تحول در روابط ریاض- دوحه در حالی است که بسیاری از تحلیلگران آن را با اشاره به اختلافات تاریخی میان دوطرف تاکتیکی می دانند و معتقدند اگر ترامپ پیروز انتخابات شده بود چنین اتفاقی رخ نمی داد. اما نگرانی ولیعهد عربستان از باز شدن پرونده دست داشتن در قتل خاشقچی, جنایت جنگی در یمن و سرکوب معترضان در داخل, او را وادار کرده تا با کاهش تنش در پیرامون خود واحتمالا استفاده از کارت عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی, جایگاه متزلزل خود را از آسیب های احتمالی مصون دارد. هر چند ریاض در مواضع اعلامی خود شرط عادی سازی را به اجرای طرح صلح عربی وتشکیل کشور فلسطین در مرزهای 1967 مشروط کرده است.
در این میان ترکیه هم پس از پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری امریکا پالس های مثبتی به رژیم صهیونیستی ارسال کرده تا روابط دیپلماتیک دو طرف احیا شود اما تعجب آور اینکه این رژیم گسترش روابط دیپلماتیک را به توقف حمایت آنکارا از حماس و بستن دفاتر این جنبش مشروط کرده است.
روابط ترکیه با رژیم صهیونیستی پس از حمله کماندوهای این رژیم به کشتی حامل کمک های بشردوستانه این کشور به نوار غزه در 31 مه 2010 و کشته شدن حداقل ده تن از اتباع ترکیه و فراخوانی سفیر آنکارا در تل آویو وارد تنش شد.
اوج تنش در روابط آنکارا – تل آویو زمانی آشکار شد که رجب طیب اردوغان در نشست داووس در سال 2009 شیمون پرز نخست ویر وقت رژیم صهیونیستی را در مورد نقض آتش بس و حملات هوایی و توپخانه ای به نوار غزه خطاب قرار داد و با متهم کردن مقام های این رژیم به کودک کشی گفت شما سیاستمدارانی هستید که آدمکشی را خوب یاد گرفتهاید.
اردوغان در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد که اسرائیل با محاصره خود غزه را تبدیل به یک زندان در هوای آزاد کرده است و در آخر هم جلسه را به نشانه اعتراض ترک کرد. او در بازگشت از داووس در ترکیه با استقبال بسیار زیاد مردم این کشور روبرو شد و مردم او را به دلیل مواضع ضد صهیونیستی با عنوان "فاتح داووس" توصیف کردند.
اما تعجب آور اینجاست که بر اساس گزارش منابع رژیم صهیونیستی, این رژیم در قبال تلاش های اردوغان برای نزدیکی به تل آویو شروطی را مطرح کرده است. این رژیم برای ازسرگیری روابط با ترکیه و بازگرداندن آن به روند سابق, شرط و شروط روشنی تعیین کرده که متوقف کردن فعالیتهای جنبش حماس در ترکیه از جمله آنها است.
پایگاه اینترنتی روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت به نقل از یک مقام« سیاسی بلند پایه» این رژیم نوشت اردوغان خوشحال بود که ما سفیر را به آنکارا باز خواهیم گرداند اما آنچه برای ما اهمیت دارد متوقف کردن فعالیتهای حماس در آنجاست.
یکی از دلایل مهم محبوبیت اردوغان در داخل به علت مواضع ضد صهیونیستی و حمایت از جنبش مقاومت فلسطین حماس بود که از نظر ایدئولوژیک نیز اخوانی است اما حالا باید منتظر ماند و دید که فاتح داووس در برابر شروط تل آویو چه پاسخی خواهد داد؟ اردوغان که پیش از این بر حقوق فلسطینی ها در تشکیل دولت فلسطینی بر اساس مرزهای 1967 و رفع محاصره غزه تاکید داشت آیا اکنون حاضر است حقوق فلسطینی ها را نادیده بگیرد وبه شروط تل آویو گردن نهد یا اینکه موضع سخت در برابر آن اتخاذ خواهد کرد؟
پیش از این که آنکارا در برابر درخواست انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجی امارات برای عادی سازی روابط به شرط دست برداشتن از حمایت از اخوان المسلمین واکنش شدیدی نشان داد آیا این واکنش در برابر رژیم صهیونیستی نیز تکرار خواهد شد؟
بنا بر گزارش 26 دی ماه گذشته القدس العربی, یاسین اکتای مشاور اردوغان و رئیس حزب عدالت وتوسعه در واکنش به شرط انور قرقاش مبنی بر دست کشیدن ترکیه از اخوان المسلمین, با تأکید بر اینکه امارات به خاطر جنایاتی که در کشورهای مختلف مرتکب می شود باید در برابر ترکیه و انسانیت پاسخگو باشد, شرط امارات برای عادی سازی روابط بین آنکارا و ابوظبی را بسیار نابخردانه توصیف کرد.
یاسین اکتای خطاب به این مقام اماراتی با بیان اینکه «گیریم که ترکیه از گروه اخوان المسلمین حمایت می کند به تو چه مربوط است؟ افزود هرگونه موضع ترکیه در چارچوب حق حاکمیتی این کشور است. حال باید دید آیا آنکارا در قبال دخالت رژیم صهیونیستی در موضوعات حاکمیتی اش چه واکنشی نشان خواهد داد؟ آیا تسلیم شروط رژیمی خواهد شد که هیچ را ه حلی برای خروج از بحران مسئله فلسطین ندارد و در هر صورت تک یا دو دولتی خود را در معرض تهدید و فروپاشی می بیند یا اینکه با دیدی در افق بلندتر بر فاصله گرفتن از رژیم آپارتایدی صهیونیستی گام خواهد برداشت؟
---------------------------------------------------
رضا محمدمراد