خروپف یکی از دلایل عمده کم خوابی می‌باشد و دو نوع خروپف در کودکان وجود دارد و علائم خروپف کودکان میتواند بسیار متفاوت باشد.
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سيما، چرخه خواب کودک باید تحت هر شرایطی حفظ شود، اما لازم به یادآوری است که این بسته به سن کودک نیز دارد. به عنوان مثال: یک نوزاد تازه متولد شده بین ۱۲-۱۶ ساعت باید بخوابد در حالی که در دوران نوجوانی او به ۷ ساعت خواب نیاز دارد. مواردی نیز از جمله افزایش زمان استفاده از صفحه نمایش قبل از خواب، استرس یا برخی از عوامل پزشکی همانند بی خوابی میتوانند بر میزان خواب تاثیر بگذارند.
توجه داشته باشید که تنها میزان خوابیدن مهم نیست بلکه کیفیت آن نیز اهمیت دارد. اگر کودک شما به اندازه کافی می‌خوابد، اما هنوز احساس آرامش ندارد میتواند نشانه‌ای از اختلالات خواب باشد. کیفیت خواب به میزان خوب خوابیدن کودک و عمق آن بستگی دارد. به طور متوسط یک بزرگسال در شب حداقل ۶ بار به چرخه خواب عمیق می‌رود، اما کودک باید حداقل در ۸ بار به اوج خواب خود برسد.
یکی از رایج‌ترین اختلالات خواب که بیش از بقیه هم نادیده گرفته میشود، خروپف است. شاید خروپف یک کودک بامزه به نظر برسد، اما قطعا علامت یک مشکل عمیق‌تر است. خوابیدن مهم‌ترین فاکتور برای رشد کودک محسوب میشود و نقش مهمی در اطمینان از رشد و سلامت کودک به مادر می‌دهد.
مشکلات کمبود خواب کودکان
در واقع طبق گفته پزشکان کمبود خواب میتواند منجر به مشکلات و مسائل زیر شود:
خروپف چیست؟
خروپف وضعیتی است که مجاری هوایی در گلو دچار انسداد یا انقباض شده و باعث میشود ارتعاشی در بافت گلو ایجاد شود و در نتیجه این ارتعاش، منجر به صدا‌های قابل شنیدنی میشود. این صدا‌ها میتواند آرام باشند، اما اغلب بلند هستند و توسط یک فرد نزدیک به راحتی شنیده می‌شوند. خروپف یکی از دلایل عمده کم خوابی و از علائم بیماری دیگری به نام آپنه انسدادی خواب می‌باشد که در ادامه به توضیح آن پرداخته ایم.
انواع خروپف کودکان
دو نوع خروپف در کودکان وجود دارد: عادی و علامت دار.
خروپف عادی به مرور زمان ایجاد میشود و به دلیل اثرات خارجی رخ نمی‌دهد، اما ممکن است تغییراتی مثل تغییر آب و هوا باعث کم و زیاد شدن این خر و پف‌ها شود.
خروپف علامت دار و گاه به گاه، بی ضرر است، اما خروپف براساس عادت مضر است. در مدت زمان طولانی این بیماری میتواند منجر به مشکلات جدی شود. خروپف مداوم را نباید در بزرگسالان یا کودکان نادیده گرفت و درمان آن را پشت گوش انداخت.
خروپف در کودکان چقدر شایع است؟
خروپف علامت دار در کودکان بسیار شایع است، زیرا سیستم ایمنی و اعضای بدن آن‌ها هنوز کاملا رشد نکرده اند و میتوانند در اثر تغییر هوا یا سرماخوردگی باعث خروپف شوند. براساس تحقیقات، خروپف بر اساس عادت تقریبا ۱۲ درصد افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و میتواند نشانه‌ای از بیماری آسم یا آپنه خواب باشد.
دلیل و عامل خروپف کودکان چیست؟
عوامل متعددی باعث خروپف در کودکان میشود که برخی از آن‌ها عبارتند از:
آسم
آسم میتواند یکی از دلایل اصلی خروپف کودک باشد، زیرا این بیماری تنفس را مختل می‌کند. اگرکودک شما خرخر یا خس خس به همراه سرفه می‌کند ممکن است نشانه آسم باشد بنابراین در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید، زیرا آسم در صورت عدم درمان میتواند کشنده باشد.
آنفولانزا
بعضی از انواع آنفولانزا باعث مسدودیت مسیر جریان هوا در بدن میشود و خروپف را ایجاد می‌کند. زمانی که بدن رو به بهبودی برود، این وضعیت هم خود به خود درمان میشود.
انحراف تیغه وسط بینی
تیغه انحرافی یا آسیب دیده مانع عبور جریان هوا از بینی کودک شده و در نتیجه مانع تنفس و ایجاد خروپف خواهد شد.
وزن
اگر وزن کودک شما متناسب نیست، میتواند باعث اختلالات خواب مانند خروپف شود، زیرا چربی مجاری تنفسی را مسدود خواهد کرد.
التهاب لوزه
لوزه‌های بزرگ شده میتوانند متورم شده و مجاری تنفسی را مسدود کنند، این احتمالا شایع‌ترین علت خروپف در کودکان است.
آلرژی
اکثر آلرژی‌ها منجر به انسداد مجاری تنفسی بینی می‌شوند و میتوانند سوراخ‌های بینی را ملتهب کنند. حساسیت شدید میتواند تورم گلو نیز ایجاد کند. در نتیجه آلرژی یکی از مهم‌ترین دلایل خروپف در کودکان است.
بیماری عصبی-عصلانی
به دلیل بی تحرکی اندام‌ها حین خواب، اعصابی که عضلات تنفسی را کنترل می‌کنند ممکن است ازبین رفته و باعث خروپف شوند. بیشتر بیماری‌های عصبی عضلانی تهدید کننده زندگی نیستند، اما برخی از آن‌ها ممکن است کشنده باشند.
اختلالات ژنتیکی
برخی از اختلالات ژنتیکی میتوانند دلیل خروپف باشند و از نسلی به نسل دیگر منتقل شوند. برخی از این اختلالات حتی با چشم پوشی از نسل‌ها نیز شناخته شده است. حفظ سابقه خانوادگی بیماری‌ها میتواند به کاهش علت خروپف ناشی از اختلالات ژنتیکی کمک کند.
استنشاق دود دست دوم
سیگار کشیدن دراطراف کودک میتواند خطرات زیادی را به همراه داشته باشد. دود دست دوم برای کودکان بسیار خطرناک است و یکی از عوارض جانبی شناخته شده خروپف و مشکلات تنفسی می‌باشد.
آپنه خواب در کودکان
آپنه خواب هنگامی رخ می‌دهد که مجاری هوایی تنفسی کودک مسدود شده و ممکن است او را از خواب بیدار و مجبور به تنفس در طول شب کند.
در مطالب قبلی نمناک خواندید که اغلب، اگر آپنه جزئی و خفیف باشد ممکن است کودک ناخودآگاه خود را مجبور به نفس کشیدن کند و به همین دلیل انرژی بیشتری را مصرف می‌کند. این اتفاق میتواند باعث خروپف شده و در نتیجه کودک شما خسته از خواب بیدار شود و همچنین، آپنه خواب باعث مشکلات بی شماری مانند افسردگی و اضطراب خواهد شد که اگر جدی نیز باشد اختلالاتی مثل بیش فعالی را به همراه دارد.
علائم و عوارض خروپف کودکان
علائم خروپف در کودکان میتواند بسیار متفاوت باشد و به سن و رشد جسمی او بستگی دارد. اگر متوجه شدید که کودک شما خسته یا بی حال از خواب بیدار میشود، لازم است به پزشک مراجعه کنید، زیرا این یکی از رایج‌ترین علائم آپنه خواب در کودکان است. در ادامه چند مورد از علائم و یا بهتر بگوییم عوارض ناشی از خروپف معرفی شده است که والدین باید در گروه‌های سنی مختلف به دنبال آن باشند و به آن‌ها توجه کنند:
شایع‌ترین عوارض و مشکلات خروپف در کودکان خردسال
برخی از شایع‌ترین عوارض و مشکلات خروپف در کودکان خردسال عبارتند از:
مشکلات تغذیه‌ای
خروپف یا حتی اپنه خواب موجب میشود تا کودکانی که شیر مادر یا شیشه شیر می‌نوشند، تغذیه کافی نداشته باشند. توصیه میشود برای تشخیص دقیق با یک متخصص مشورت کنید، زیرا مسائل مربوط به تغذیه میتواند نشان دهنده تعدادی از مشکلات دیگر نیز باشد.
تاخیر یا عدم رشد
یکی از رایج‌ترین شاخص‌های خروپف تاخیر یا عدم موفقیت کودک در رسیدن به مراحل رشد است، زیرا کمیت و کیفیت خواب از لحاظ جسمی و روحی نقش بسیار مهمی در رشد کودک دارد. تاخیر در دستیابی به این نقاط عطف به دلیل خروپف میتواند نشانه‌ای از مشکل اساسی بزرگتری مانند آپنه خواب باشد.
افزایش وزن
افزایش غیر عادی وزن میتواند از علائم خروپف در کودکان خردسال و مضر‌ترین علامت محسوب شود. اگر کودک شما بیش از حد و سریعا وزن اضافه می‌کند به دلیل خروپف ناسالم و آپنه خواب ایجاد میشود.
توجه داشته باشید که علائم و عوارض خروپف و آپنه خواب در کودکان خردسال ممکن است که متفاوت باشد.
برای درک بهتر این که کودک شما از چه علائمی رنج می‌برد؛ لطفا به پزشک مراجعه کرده و توصیه‌های او را رعایت کنید.
شایع‌ترین علائم و عوارض رایج خروپف در کودکان کمی بزرگتر
برخی از علائم و عوارض رایج خروپف در کودکان کمی بزرگتر می‌باشد
مشکل در تمرکز و توجه
کودک به دلیل کمبود خواب کافی یا پایین آمدن کیفیت خواب ممکن است در تمرکز یا توجه به مشکل بربخورد. این علامت شایع آپنه خواب و خروپف او است.
بیش فعالی
کودکی که کیفیت پایین تری از خواب یا کمبود خواب کافی دارد، ممکن است با مجبور کردن خود به بیش فعالی سعی در حفظ و بیداری داشته باشد. کمبود خواب همچنین باعث عدم تعادل هورمون‌های شیمیایی که همراه با آدرنالین کار می‌کند میشود تا کودک را بیش از حد فعال نگه دارد. این میتواند نشانه خروپف باشد.
پرخاشگری
کمبود خواب میتواند کودک را خسته کرده که این موضوع احتمالا منجر به پرخاشگری او خواهد شد. اگر کودکتان پرخاشگر است یا به راحتی کلافه میشود، این یکی از علائم بهم ریختگی خواب است که میتواند ریشه در خر و پف هم داشته باشد.
تغییر شخصیتی
کمبود خواب میتواند باعث تغییر شخصیتی شود. اگر شخصیت کودک شما یک شبه تغییر می‌کند این میتواند به دلیل موارد نادیده گرفته شده درخواب مانند خروپف و آپنه باشد.
تشخیص خروپف در کودک
پزشکان با انجام آزمایش خواب میتوانند بیشتر ناتوانی‌ها و اختلالات مبتنی بر خواب را تشخیص دهند. این آزمایش‌ها شامل قرار دادن نوار الکتروکاردیوگرام برروی بدن کودک هنگام خواب و اتصال آن به رایانه است که با این کار، الگو‌های خواب، چرخه اوج خواب، تعداد دفعات بیدارشدن کودک در طول شب و چگونگی تاثیر آن برچرخه خواب او ثبت میشود.
آزمایش دیگری که برای ارزیابی ریه‌ها و مجاری هوایی کودک انجام میشود، به عنوان تست عملکرد ریوی شناخته میشود. بدان معنا که لوله‌ای در دهان کودک قرار می‌گیرد و از طریق بینی نفس می‌کشد و از طریق دهان خارج می‌کند. این آزمایش قدرت کلی ریه‌ها را اندازه گیری می‌کند و در صورتی که مجاری تنفسی گرفتگی داشته باشند بررسی میشود.
خطرات و مشکلات خروپف کودکان
مشکلات و خطرات مختلفی میتواند به دلیل خروپف، فرزند شما را تحت تاثیر قرار دهند. برخی از آن‌ها نیز ممکن است به مراقبت‌های پزشکی طولانی مدت نیاز داشته باشند. برخی از این مشکلات عبارتند از:
آپنه خواب
آپنه میتواند دلیلی برای خروپف باشد. این وضعیت ممکن است تنفس را در شب بسیار سخت کرده و کودک را مجبور کند تا در طول شب بار‌ها بیدار شده و نفس بکشد. اگر خروپف بسیار سنگین باشد، کودک به طور مداوم شب‌ها بیدار میشود و ممکن است به این معنی باشد که او دچار آپنه خواب شده است.
کابوس
خروپف میزان اشباع اکسیژن کودک را کاهش می‌دهد و میتواند بخشی از مغز را دچار عدم تعادل شیمیایی کند که منجر به دیدن کابوس میشود. کابوس‌های طولانی مدت میتواند برای سال‌های آینده از نظر روانی به فرزند آسیب برساند.
خستگی
خروپف نشان می‌دهد که کودک شما نیاز به استفاده از انرژی اضافی برای تنفس دارد. این اتلاف انرژی درهنگام خواب میتواند اورا در طولانی مدت و در طول روز خسته کند.
اختلالات رشد
کمبود اکسیژن هنگام خواب خطرناک است، زیرا خواب، قسمت اصلی چرخه رشد کودک می‌باشد. این بدان معناست که کمبود اکسیژن میتواند به زندگی کوتاه مدت و طولانی مدت کودک آسیب برساند و باعث شود او رشد طبیعی نداشته باشد.
اختلال در سلامت اعضای بدن
قلب نیز همانند دیگر اعضای بدن به جز کبد و کلیه‌ها هنگام خواب بهبود میابند. خروپف به دلیل انرژی اضافی که برای تنفس صرف میشود مانع بهبودی میشود. هنگام خروپف، تمام اعضای بدن مجبورمی شوند تا برای تنفس فعال شوند. اشباع اکسیژن هنگام خروپف پایین آمده و نقش اساسی را هنگام زوال اعضا ایفا می‌کند.
سایر خطرات میتواند برای فرزند شما نیز بوجود آید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اینکه کمبود خواب فرزند به دلیل خروپف میتواند باعث ایجاد شرایط و بیماری‌های خاص او شود با یک متخصص اطفال صحبت کنید.
آیا خروپف کودک طبیعی است یا جزو اختلال خواب او می‌باشد؟
تشخیص اینکه خروپف کودک خطرناک نباشد و اختلال خواب او محسوب نشود مهم است. خروپف سیستماتیک کودک به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن و زیر اندام‌های رشد یافته، طبیعی تلقی میشود. این نوع خروپف فقط در مواردی رخ می‌دهد که تغییرات جدی باشد مانند تغییرات آب و هوایی که موقتی بوده و به سرعت از بین می‌رود. خروپف آرام نیز برای کودک خیلی خطرناک تلقی نمی‌شود، اما با این وجود توصیه میشود به پزشک مراجعه کنید.
به منظور تشخیص خروپف کودک به عنوان یک اختلال، خروپف او باید بلند باشد و به تدریج بلندتر یا درمدت زمان مداوم ادامه یابد. این امر نباید تحت تاثیر منابع خارجی یا سایر بیماری‌هایی باشد که شناخته شده اند و مجاری تنفسی را مسدود می‌کنند.
بهترین روش برای تشخیص خروپف کودک، مراجعه به یک متخصص و انجام آزمایشات فیزیکی از وی است. توصیه میشود که فرزندان تان تا قبل از سن ۱۰ سالگی حتما آزمایش خواب را انجام دهند.
علائمی که نشان می‌دهد خر و پف کودک ریشه در یک مشکل دارد
اگر کودک با هر کدام از خطراتی که در بالا گفتیم یا هرکدام که در پایین نام می‌بریم، مواجه شده باشد، احتمالاً خروپف او نشانه یک مشکل در بدنش است:
توصیه میشود برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اینکه آیا فرزند شما خروپفی با منشا یک بیماری دارد، با متخصص اطفال صحبت کنید.
درمان‌های خروپف کودکان
خروپف همیشه به عنوان یک بیماری قابل درمان نیست، اما با این حال، مواردی وجود دارد که میتوانید برای کاهش یا درمان خروپف در شرایط کنترل شده انجام دهید:
ماسک خواب
این ماسک به طور معمول برای آپنه خواب استفاده میشود و به کودک اجازه می‌دهد تا راحت‌تر نفس بکشد، زیرا این ماسک باعث تنظیم اکسیژن شده و مشکلات تهویه را تسکین می‌دهد.
بالم
استفاده از نرم کننده‌ها و بالم در کودکان مبتلا به سرماخوردگی و تب، گرفتگی بینی را کاهش می‌دهد در نتییجه خروپف تسکین میابد.
جراحی تیغه بینی
این روش برای اصلاح تیغه بینی به منظور پاکسازی مجاری راه هوایی بینی صورت می‌گیرد. در حین جراحی پزشک سینوس‌های کودک را پاک می‌کند. اگر علت خروپف این باشد، پس از جراحی بهبود خواهد یافت.
دارو‌های استنشاقی
اگر مشکل ریوی مانند آسم، برونشیت یا سایر اختلالات تنفسی داشته باشید، پزشکان ممکن است دارو‌های استنشاقی تجویز کنند که ممکن است ترکیبی از سالبوتامول و استروئید‌های آنابولیک برای رفع گرفتگی ریه باشد. این دارو‌ها متداول‌ترین روش برای درمان اختلالات برونش و ریوی هستند.
لازم به ذکر است که بیشتر درمان‌های خروپف کودک ممکن است خاص باشند و برای هر شخص متفاوت، بنابراین حتما نیاز به مراجعه پزشک خواهد بود.
صحبت با پزشک، تشخیص دقیق او و توصیه یک برنامه درمانی به کودک شما کمک شایانی خواهد کرد.
دارو‌های خانگی برای درمان خروپف کودکان
برخی ازشرایطی که باعث خروپف می‌شوند میتوانند در خانه درمان شوند. برخی از این راهکار‌ها عبارتند از:
بخور دادن
با جوشاندن آب گرم یا استفاده از دستگاه بخار، میتوانید مجاری بینی کودک را پاک سازی کنید. افزودن روغن‌های گیاهی مانند روغن اکالیپتوس درآب نیز میتواند اثر تسکین دهنده‌ای داشته باشند.
نوشیدن آب گرم
احتقان گلو میتواند باعث خروپف شود. مصرف منظم آب گرم میتواند به حل شدن مخاط بدن و درمان خروپف کمک کند.
کمپرس گرم
در طول زمستان از پوشش گرم کودک خود اطمینان حاصل کنید. گذاشتن کمپرس گرم روی سینه و پشت آن‌ها نیز میتواند به حل شدن برخی از مخاط احتقانی و تسکین بدن کمک کند. همچنین اعتقاد براین است که به ریلکس شدن عضلات قفسه سینه کمک کرده و میتواند تا حدی با خروپف مبارزه کند.
اگرچه درمان‌های خانگی بیشماری وجود دارند، اما توصیه میشود قبل از اجرای هریک از آن‌ها با پزشک مشورت کنید، زیرا او میتواند کودک را معاینه کرده و درمان¬های خانگی موثر را تجویز کند.
نکاتی برای پیشگیری از خروپف
در ادامه‌ی این بخش از نمناک نکاتی ذکر شده اند که ممکن است به پیشگیری از خروپف کودک کمک کند:
کودک را به پهلو بخوابانید، زیرا به پشت خوابیدن باعث تشدید خروپف میشود. به پهلو خوابیدن به او کمک می‌کند تا راحت‌تر نفس بکشد.
از وزن مناسب او اطمینان حاصل کنید.
رژیم غذایی کودک را تنظیم کنید.
از هیدراته بودن او اطمینان حاصل کنید.
دارو‌های تجویز شده را به مدت توصیه شده مصرف کنید.
از باز بودن راه تنفسی او مطمئن شوید.
به او ورزش یا بازی کردن را پیشنهاد دهید.
او را به شنا تشویق کنید، زیرا به بهبود و تنظیم عملکرد ریوی کمک خواهد کرد.
لباسی متناسب با فصل به او بپوشانید.
بهداشت را رعایت کنید.
برای کسب راهنمایی بیشتر در مورد چگونگی پیشگیری از خروپف با پزشک او مشورت کنید.
مشورت با پزشک
سایر نکات
خواب در تنظیم متابولیسم و سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارد. اطمینان از این که کودک خواب کافی دارد مهم است. توصیه میشود برای تشخیص دقیق و یک برنامه درمانی موثر با یک متخصص اطفال صحبت کنید.
اگر کودک دچار آپنه خواب است، توصیه میشود قبل از استفاده از هر محصولی که میتواند نقشی در بهبودی او داشته باشد، با پزشک مشورت کنید. هرگز بدون مشورت پزشک از ماسک‌های آپنه خواب یا مرطوب کننده هوا استفاده نکنید.
خود درمانی نکنید و دارو‌های خود یا فرزندتان را با دیگران به اشتراک نگذارید.
درمان زود هنگام اختلالات خواب برای اطمینان از زندگی سالم و باکیفیت ضروری است. اگر کیفیت خواب کودک بد باشد، میتواند منجر به مسائل متعددی مانند اضطراب، افسردگی، نارسایی اندام‌ها یا حتی سکته‌های قلبی در بزرگسالی شود.
اگرچه ممکن است این مسائل معمول به نظر برسد، اما اگر به مدت طولانی درمان نشود و کمبود خواب جبران نشود، میتواند خطرناک باشد. به همین دلیل است که باید به یک متخصص مراجعه کنید.
در صورتی که هرگونه شک و تردیدی دارید از پزشک خود سوال بپرسید و قبل از اعمال هرگونه تغییر در زندگی کودک، علت و روش آن را درک کنید.
آپنه خواب میتواند در هر فرد، کودک یا بزرگسال، بروز کند بنابراین اگر گمان می‌کنید کودک شما هم به آن مبتلا است با پزشک مشورت کنید.