نمایندگان مجلس از توضیحات ظریف قانع نشدند

به گزارش خبرگزاری صداو سیما آقای جواد کریمی قدوسی نخستین نماینده سوال کننده از وزیر امور خارجه در نشست علنی امروز مجلس شورای اسلامی بود سوالی در خصوص علت تلاش برای مذاکره به آمریکا سه هفته پس از شهادت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی .

آقای ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس مجلس شورای اسلامی در تشریح سوال جواد کریمی قدوسی نماینده مردم مشهد و کلات از وزیر امور خارجه گفت: در اجرای ماده (۲۰۷) آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، سؤال مذکور در دستور رسیدگی مورخ ۱۸/۶/۱۳۹۹ کمیسیون قرار گرفت. نظر به عدم حضور غیرموجه جناب آقای ظریف وزیر محترم امور خارجه و مستند به تبصره (۱) ماده (۲۰۸) آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، سؤال مذکور وارد تلقی می‌شود. مراتب جهت طرح در صحن علنی ایفاد می‌گردد.

آقای ظریف در نشست علنی امروز در بخش اول اظهارات خود در پاسخ به سوال جواد کریمی قدوسی نماینده مشهد گفت :  خدا را شاکریم امروز که روز آخر ریاست منحوس دونالد ترامپ در آمریکاست، توانستیم با با پشتوانه مقاومت مردم ایران، ترامپ را در حوزه سیاست خارجی شکست دهیم.
 ابتدا باید توضیح مختصری درباره علت عدم حضورم در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی عرض کنم و از نمایندگان محترم عذرخواهی داشته باشم چرا که همزمان با جلسه کمیسیون اجلاس وبیناری سران آستانه تشکیل شد و من ناگزیر به شرکت در آن جلسه بودم و نتوانستم خدمت دوستان شرفیاب شوم؛ وظیفه ما حضور در جلسات کمیسیون است.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه به دلیل مشغله‌های گسترده برخی اوقات امکان حضور در جلسات پیش بینی شده در مجلس فراهم نمی‌شود، گفت: در این رابطه به دوستان کمیسیون امنیت ملی حق می‌دهم چرا که این بار دومی بود که برای حضور من در کمیسیون برنامه‌ریزی شده بود و من نتوانستم در نشست کمیسیون حاضر شوم.
وی درباره موضوع سوال اضافه کرد: سیاست خارجی وظیفه و هدف مشخصی با رویکرد جلوگیری از موفقیت آمریکا را دنبال می‌کند، ابزار سیاست خارجی نیز ابزارهای مشخصی است.
اقای ظریف تصریح کرد: ابزاری که در اختیار مسئول سیاست خارجی است مذاکره، مصاحبه و ائتلاف‌سازی است و ابزار دیگری را ما در اختیار نداریم.
عضو کابینه دولت ادامه داد: خدا را شاکریم امروز که روز آخر ریاست منحوس دونالد ترامپ در آمریکا است، توانستیم با همین ابزار و با پشتوانه مقاومت مردم ایران، ترامپ را در حوزه سیاست خارجی شکست دهیم.

وزیر امور خارجه یادآور شد: تمام وسایل ارتباط جمعی و تحلیل گران قبول کردند که سیاست فشار حداکثری ترامپ با مقاومت مردم ایران شکست خورد و دیپلماسی در حدی که می‌توانسته تأثیرگذار باشد با استفاده از ابزارهای نامبرده تأثیر خود را داشت.

وی با اشاره به مصاحبه‌ای که نماینده سوال کننده به آن استناد کرده است، گفت: این مصاحبه، مصاحبه‌ای بسیار محکم با مجله اشپیگل آلمان است که در آن چیزی جز فرمایشات مقام معظم رهبری در سخنرانی چند روز قبل از این مصاحبه البته پیش از شهادت سردار سلیمانی نبوده است و ایشان در فرمایشات خود تأکید کرده بودند که اگر آمریکا توبه کند و به چارچوب 1+5 بازگردد با آمریکا مذاکره خواهیم کرد.
اقای ظریف ادامه داد: آنچه من عرض کردم در پاسخ به یک سوال بوده و علت آن نیز این بوده که آمریکا نتواند در یک بازی سیاسی ادعا کند ما به دنبال دیپلماسی بوده‌ایم و ایران به دنبال دیپلماسی نیست.
عضو کابینه دولت دوازدهم تصریح کرد: امیدوارم در برابر مردم بزرگ ایران و نمایندگان مردم در استفاده از ابزارهای دیپلماسی در رسیدن به نتایج مطلوب مورد قبول واقع شویم.

هنوز برجام نه بوی گندی می‌دهد و نه دفن شده است
وزیر امور خارجه در بخش دوم اظهارات خود در پاسخ به سوال کریمی قدوسی عنوان کرد: ما در خط مقام معظم رهبری حرکت می‌کنیم که هفته گذشته در سخنرانی خودشان فرمودند ما عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به برجام نداریم لذا از نظر حضرت ایشان، هنوز برجام نه بوی گندی می‌دهد و نه دفن شده است.
وی با اشاره به قانون مصوب مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه این قانون نیز برای اجرایی شدن برجام است نه لغو برجام تصریح کرد: ریاست محترم مجلس نیز اینگونه به ما منتقل کردند.
اقای ظریف با یادآوری سخنان رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه ما هیچ عجله‌ای نداریم، ادامه داد: اگر آمریکا به تعهدات خود عمل کند و تحریم‌ها را بردارد می‌تواند در قالب 1+5 بازگردد. در آن جلسه ریاست محترم مجلس نیز حضور داشتند و این رویکرد بر مبنای فرمایش رهبر معظم انقلاب است.
وی درباره ملاقات خود با طرف مذاکره کننده که در سوال کریمی قدوسی به آن اشاره شد، گفت: این ملاقات نه یک هفته قبل از شهادت سردار سلیمانی بلکه یک سال و نیم پیش از آن بود و این ملاقات برای آزاد کردن یک سلیمانی دیگر به نام جناب آقای دکتر مسعود سلیمانی انجام شد.
وزیر امور خارجه، مسعود سلیمانی را یکی از دانشمندان بزرگ که یک سال اسیر آمریکا در بدترین شرایط بود، معرفی کرد و گفت: فردی که طرف مذاکره بنده بود شخص دیگری را همراه خود آورده بود که بعداً مشخص شد این آقا 10 سال قبل در رژیم صهیونیستی بوده است در حالی که ما فقط طرف ملاقات کننده خود را می‌شناختیم و این فرد در جلسات تنها یادداشت برمی‌داشت و بعد از جلسه مذاکره نیز عکسی با بنده گرفت.
وی اضافه کرد: امیدوارم بر اساس اینکه قرار است با برادران خود حسن ظن داشته باشیم به موضوع نگاه کنیم. برای من راحت‌ترین کار این است که بنشینم و شعار دهم اما آقای مسعود سلیمانی دانشمندی برای ما به شمار می‌آید که در بند آمریکایی‌ها بود و من افتخار این را داشتم که از زوریخ همراه ایشان به ایران بازگردیم و ایشان در هواپیما برای بنده تعریف کرد که چه اتفاقاتی برای ایشان رخ داده است.

مذاکره باکسانی که از آنها هیچ خوشم نمی‌آید
اقای ظریف با تأکید بر اینکه برای آزادسازی این دانشمند من با افرادی گفت‌وگو کردم که از آنها هیچ خوشم نمی‌آید، گفت: وقتی حضرت آقا می‌فرمایند افرادی که پشت میز مذاکره می‌نشینند همان تروریست‌های بغداد هستند، من نیز که وظیفه مذاکره با این افراد را دارم این سخن را درک می‌کنم و اگر لبخندی پشت میز مذاکره می‌زنم برای این است که مقاومت مردم ایران در برابر زورگویی‌های ایشان به رخ کشیده شود.

خاطره ظریف از اقامه نماز در برابر جان کری
عضو کابینه دولت دوازدهم با بیان اینکه یک روز در برابر جان‌کری نماز اقامه کردم، گفت: پس از آن، مذاکره را آغاز کردیم و از او سوال کردم «می‌دانی چرا اینجا نماز خواندم، برای اینکه به خودم یادآوری کنم قدر قدرت خدا است و تو نیستی!».
وزیر امور خارجه اضافه کرد: بنده حتی با صدام نیز مذاکره کردم، خیال می‌کنید از اینکه با صدام مذاکره کرده‌ام خوشم میآمد. خیال می‌کنید از اینکه روبه روی صدام نشستم، لذت بردم؟ خیر این کار من است و ناگزیرم؛ این را به عنوان یک گناه برای من ثبت نکنید. ان‌شاء‌الله این قبیل اقدامات کفاره گناهان من خواهد بود.
وی درباره اینکه به او گفته شده که درخواست مذاکره از آمریکا کرده است، اجازه خواست که متن مصاحبه خود با اشپیگل را قرائت کند و با استناد به فرمایشات رهبری که عنوان کرده‌اند ظریف محکم صحبت می‌کند، گفت: سوال خبرنگار این بوده که «آیا در پی قتل سلیمانی احتمال مذاکره با آمریکا را رد می‌کنید؟».
ظریف ادامه داد: پاسخ من این بود خیر، من هرگز این احتمال را که افراد رویکرد خود را تغییر داده و واقعیات را دریابند، رد نمی‌کنم. برای ما مهم نیست چه کسی در کاخ سفید ساکن است آنچه مهم است نحوه رفتار آنها است. دولت ترامپ می‌تواند گذشته‌اش را اصلاح کرده، تحریم‌ها را برداشته و به میز مذاکره برگردد، ما هنوز پشت میز مذاکر 1+5 هستیم و آنها هستند که میز مذاکره را ترک کرده‌اند. ایالات متحده آسیب بزرگی به مردم ایران وارد کرده است و بابت این باید به مردم ایران خسارت دهد و ما صبر زیادی داریم.
عضو کابینه دولت دوازدهم یادآور شد: چند روز پیش از این مصاحبه رهبر معظم انقلاب تأکید کردند که اگر آمریکا توبه کند، می‌تواند به قالب 1+5 بازگردد و اخیراً نیز آقا مجدداً این نکته را تأکید داشته‌اند.

فرمانبرداری اتحادیه اروپا از ایالات متحده یک فاجعه است
وزیر امور خارجه ادامه داد: خبرنگار سوال می‌کند «انتظار شما از اروپا چیست؟» که من در پاسخ گفتم این برای اتحادیه اروپا فاجعه است که فرمانبردار ایالات متحده آمریکا باشد.
وی افزود: خبرنگار همچنین در مورد «اینستکس» از من سوال پرسید که به او پاسخ دادم اساساً اینستکس یک شرکت حسابرسی است که پس از یک سال و نیم خروج آمریکا از برجام اروپایی‌ها حتی نتوانستند اینستکس را راه‌اندازی کنند.
ظریف یادآور شد: خبرنگار از من سوال پرسید «سلیمانی معمار راهبرد ایران در اعمال نفوذ در منطقه از طریق پشتیبانی نظامی از متحدان ایران بود و ایالات متحده آمریکا سلیمانی را بابت مرگ صدها نفر از سربازانش مقصر قلمداد کرده است.» که من به وی پاسخ دادم ایالات متحده، اروپا و کل جامعه بین‌الملل به سردار سلیمانی به واسطه پیروزی‌اش بر داعش مدیون هستند.
عضو کابینه دولت دوازدهم ادامه داد: این واقعیات برای ایالات متحده آمریکا غیرقابل درک است، آنها همیشه از نیروهای نیابتی صحبت می‌کنند اما ایران نیروی نیابتی ندارد. نیروهای نیابتی ما میلیون‌ها نفرند که برای سوگواری یک سردار به خیابان آمدند.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: خبرنگار می پرسد«آیا ممکن است تندروها این واکنش ملایم ایران (ضربه به عین‌الاسد) را نشانه ضعف ایران بدانند» پاسخ دادم آسیبی که ما به ایالات متحده وارد کردیم، گسترده است چرا که آمریکا با تمام توانمندی نظامی‌اش نتوانست از برخورد موشک به پایگاه‌های خود جلوگیری کند. این نشان‌دهنده آن است که ایالات متحده تا چه حد آسیب‌پذیر است.
وی تأکید کرد: اما آسیب اصلی را خود آمریکایی‌ها به خودشان وارد کردند، با نفرتی که ایالات متحده در مردم منطقه ایجاد کرده است. قتل شهید سلیمانی آغاز پایان حضور ایالات متحده در منطقه است.
اقای ظریف اضافه کرد: "جمله‌ای که از من نقل کردید این است ایالات متحده آمریکا از مردم ایران می‌ترسد و مردم ایران مایه عزت و اقتدار ما هستند. من فکر میکردم همه ما باور داریم آنچه ایالات متحده را شکست داده موشک‌های ما نیست گرچه موشک‌های ما مهم‌ هستند اما آنچه ایالات متحده را شکست داده فرهنگ ایثار و شهادت است."

نمایندگان مردم پس از استماع توضیحات وزیر مربوطه، از پاسخ‌های وی قانع نشد. در ادامه، پاسخ‌های وی به رأی گذاشته شد و نمایندگان با ۵۵ رأی موافق، ۱۷۳ رأی مخالف و ۱۸ رأی ممتنع از ۲۵۹ نماینده حاضر در جلسه از پاسخ‌های وزیر قانع نشدند.

قانع نشدن نمایندگان از پاسخ ظریف به سوال نماینده پاکدشت

اقای فرهاد بشیرینماینده پاکدشت دومین نماینده سوال کننده از وزیر امور خارجه بود سوالی در خصوصاهمیت دیپلماسی اقتصادی.

ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در تشریح سوال نماینده مردم پاکدشت از وزیر امور خارجه گفت: سوال این نماینده در خصوص این است که دیپلماسی اقتصادی دراین دوران بسیارمهم است لکن ازسوی وزارت امورخارجه بویژه خیلی جدی گرفته نمی‌شود. سوال این است چرا ازاین ظرفیت عظیم خیلی استفاده نمی‌گردد؟

وی ادامه داد: در اجرای ماده (۲۰۷) آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، سؤال فوق در جلسه رسمی مورخ ۰۶/۰۸/۱۳۹۹ کمیسیون با حضور اکثریت نمایندگان عضو کمیسیون، نماینده محترم سؤال‌کننده و وزیر محترم، مطرح و پس از استماع اظهارات طرفین و نظر به عدم اقناع نماینده سؤال کننده از پاسخ‌های ارائه شده وزیر محترم امور خارجه، کمیسیون قلمرو سؤال را ملی تشخیص داده و مستند به بند (۳) ماده (۲۰۷) آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، گزارش سؤال جهت اعلام وصول در اولین جلسه ارسال می‌گردد.

وزارت امور خارجه مسئول سیات خارجی است

 محمدجواد ظریف در پاسخ به سوال فرهاد بشیری نماینده پاکدشت  گفت: وزارت خارجه مسئولیت روابط خارجی را در اختیار ندارد، بلکه مسئول سیاست خارجی است و نقش تسهیل گر را ایفا می کند.

وی افزود: بحث دیپلماسی اقتصادی، بحث پیچیده ای است که نیاز به همکاری تمام ارکان کشور به ویژه دولت و مجلس دارد. امروز برای توضیح به مجلس نیامدم، بلکه درخواست کمک از مجلس را دارم.
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به اینکه وزارت خارجه ساختاری داشت که از سال 1366 و 1367 به ساختاری منطقه ای تبدیل شد، اضافه کرد: در ساختار منطقه ای بحث معاونت اقتصادی که در کنار معاونت سیاسی قرارداشت، کنار گذاشته و سه معاونت منطقه ای ایجاد شد که فلسفه درستی دارد، آقای ولایتی براساس فهمی درست این اقدام را انجام داد.

فشارهای سیاسی و امنیتی اقتصاد را به اولویت دوم وزارت خارجه تبدیل کرده است 
وی با تاکید بر اینکه به دلیل حجم فشارهای سیاسی و امنیتی بر روی وزارت خارجه، طبیعتاً معاونت های سیاسی به مسائل این حوزه گرایش پیدا کردند، عنوان کرد: برای وزارت خارجه موضوع اقتصادی به اولویت دوم تبدیل شد، اما در دوران آقای خرازی، معاونت اقتصادی ایجاد و معاونت های منطقه ای نیز حفظ شد که درگیری بین معاونت ها را به همراه داشت.
عضو کابینه دولت دوازدهم با تاکید بر اینکه در دوران وزارت من به پیشنهاد مجلس مقرر شد معاونت اقتصادی احیا شود، برای این کار کل ساختار وزارتخانه را به هم ریختیم تا بتوانیم معاونت های اقتصادی و سیاسی داشته باشیم، گفت: یکی از باسابقه ترین سفرا که در آفریقا، اروپا، آسیا و روسیه سابقه سفیر بودن دارد، به عنوان معاون اقتصادی انتخاب و در کنار آن نیز اقدامات انگیزشی برای سفرا در نظر گرفته شد تا براساس دستاوردهای اقتصادی ارزیابی شوند.

اقای ظریف با اشاره به اینکه برای کارمندان سفارتخانه ها آموزش های اقتصادی در نظر گرفته شد، افزود: طی 8 سال گذشته تلاش شد که جهت گیری وزارت امور خارجه از سیاسی و امنیتی بودن به سمت جهتگیری اقتصادی در کنار اقدامات سیاسی و امنیتی تغییر یابد.
وی با بیان اینکه تاکنون اقدامات وزارت خارجه در حوزه اقتصادی ناموفق نبوده، اما به موفقیت مورد نظر نیز دست نیافته ایم، بیان کرد: رئیس مجلس پیشنهاد داد که وزارت خارجه مسئول کل روابط خارجی کشور باشد، این پیشنهاد مزایا و مشکلاتی دارد، اما نشان می دهد رئیس مجلس به مشکلات واقف است. وزارت امور خارجه مسئولیت روابط خارجی را در اختیار ندارد، بلکه مسئول سیاست خارجی است و نقش تسهیلگر را ایفا می کند.

وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه دستگاه های خصوصی و دولتی، سیاست های بین المللی خود را دنبال می کنند و در مواقع بروز مشکل به ما مراجعه می کنند، تصریح کرد: البته من با کمال احترام برای آقای قالیباف اعتقاد ندارم روابط اقتصادی خارجی به وزارت خارجه محول گردد چون وزارتخانه این توانایی را ندارد، اما اعتقاد دارم باید وزارت خارجه اختیاراتی در حوزه هماهنگی روابط اقتصادی خارجی داشته باشد، موافق گروکشی داخلی نیستم و نتیجه مطلوب از این روش حاصل نمی شود، باید بتوانیم کل سیاست خارجی را هماهنگ کنیم.
این عضو کابینه دولت دوازدهم با تاکید بر اینکه در حال حاضر پیشنهاداتی برای تهاتر داریم و در داخل کشور نیز هر دستگاهی براساس اولویت های خود موضوعات را پیگیری می کند، خاطرنشان کرد: در حد توانی که قانون به ما داده بانک اطلاعاتی برای خارجی ها از امکانات و فعالان داخلی تشکیل دادیم و در کشورهای مختلف به منظور تهاتر مطالبات اقداماتی انجام شده، زیرا تهاتر راهکاری برای دور زدن تحریم هاست.
وی با بیان اینکه بعد از کرونا، باز کردن راه های ارتباطی با همسایگان اقدامی بوده که توسط معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه پیگیری شده است، گفت: "افزایش مبادلات با همسایگان و استفاده از ظرفیت فیمابین همواره مدنظر بوده است."

نمایندگان مجلس پس از پس از استماع توضیحات وزیر مربوط، از پاسخ‌های وی قانع نشد.در ادامه، پاسخ‌های وی به رأی گذاشته شد و نمایندگان با ۹۰ رأی موافق، ۱۳۸ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع از ۲۵۹ نماینده حاضر در جلسه از پاسخ‌های وزیر قانع نشدند.