با توجه به نایاب شدن ماده ضدعفونی کننده در دوره‌ای که بیش از هر زمان دیگری به آن نیاز داریم، بهترین راهکار ممکن تهیه یک محلول ضدعفونی کننده خانگی است تا همیشه بتوان در کمترین زمان ممکن دست‌ها و سطوح را پاک‌سازی کرد.
با گسترش شیوع ویروس‌ها مثل آنفولانزا یا ویروس کرونا، دیگر پیدا کردن مواد ضدعفونی کننده در داروخانه‌ها به راحتی گذشته نیست و تنها گزینه‌ی جایگزین، ساخت محلول ضدعفونی کننده خانگی و رعایت نکات بهداشت فردی است. در این مقاله باهم یاد می‌گیریم چطور در کمترین زمان ممکن با حداقل لوازم موردنیاز، یک محلول ضدعفونی کننده مفید و کاربردی بسازیم. با ما همراه باشید.
همه‌ی ما شستشوی ساده دست را ترجیح می‌دهیم؛ اما طبیعی است که همیشه سینک دستشویی در دسترس نباشد. گاهی بیرون از خانه دست‌هایمان آلوده می‌شود یا حتی در خانه‌ایم و حوصله‌ی بلند شدن و شستن دست‌هایمان را نداریم. ناگفته نماند که اگر گاهی به جای شستشوی دست با آب از ضدعفونی کننده استفاده کنیم، با صرفه‌جویی در مصرف آب هدیه‌ی کوچکی هم به محیط زیست داده‌ایم. از این رو یک اسپری کوچک محلول ضدعفونی کننده خانگی تهیه می‌کنیم و در کیف خود می‌گذاریم تا در مواقع مورد نیاز بتوانیم در کمتر از چند ثانیه دستان خود را ضدعفونی کنیم.
مهم‌ترین عامل پاک‌کنندگی این محلول، وجود الکل است که برای اثربخشی به عنوان یک ضدعفونی کننده ویروس‌کش، باید حداقل ۶۰% محلول را تشکیل دهد. در این دستورالعمل به اتانول ۹۹٪ یا الکل ایزوپروپیل نیاز داریم. اگر از محصولی استفاده می‌کنید که حاوی درصد کمتری از الکل (به عنوان مثال الکل ۷۰٪) است، باید مقدار آن را در دستورالعمل افزایش دهید.
دستور تهیه نوع دیگری ضدعفونی کننده الکی که فقط با الکل و آلوئه ورا تهیه می‌شود، در قسمت زیر آورده شده است. ژل آلوئه ورا موجود در این محلول از خشکی پوست ناشی از الکل جلوگیری کرده و به نوعی نرم‌کننده پوست محسوب می‌شود. در صورت تمایل می‌توانید این محلول را تهیه و استفاده کنید:
این ضدعفونی کننده خانگی ترکیبی از روغن‌های طبیعی است که ذاتاً ضدویروس و ضد باکتری هستند. از این رو درست مثل یک ضدعفونی کننده شیمیایی آلودگی را از بین می‌برد و در عین حال حاوی ذره‌ای مواد سمی نیست.
محلول ضدعفونی کننده با روغن طبیعی شاید کرونا کُش نباشد!
این ضدعفونی کننده خانگی جایگزینی برای شستشوی صحیح دست‌ها نیست؛ زیرا اگرچه روغن‌های بکار رفته ضدویروس هستند، اما طبق دستور سازمان بهداشت حاوی ۶۰% الکل نیست و هنوز اثربخشی آن روی ویروس کرونا در آزمایشگاه بررسی نشده است. توصیه می‌شود قبل از مصرف هرگونه ترکیب خانگی با متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود مشورت کنید.
پوست کودکان نسبت به بزرگ‌سالان حساس‌تر است و ضدعفونی‌کننده‌های الکلی پوست لطیف آن‌ها را خشک می‌کند؛ از این رو بهتر است با مواد گیاهی و طبیعی، یک ضدعفونی کننده مخصوص برای کودک خود بسازیم.
حتماً می‌دانید که دو مورد از مهم‌ترین و پرکاربردترین مواد ضدعفونی کننده سطوح، آب ژاول و وایتکس هستند که به سبب ترکیبات خود قاتل باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها هستند. به هنگام تهیه این محلول دستکش و ماسک استفاده نمایید و حتی‌الامکان در محیط باز یا در شرایط تهویه آن را بسازید تا بخارات سمی حاصل از آن به دستگاه تنفسی شما آسیب نرساند.
به تازگی شرکت صنایع پتروشیمی کرمانشاه، اطلاعیه‌ای را در خصوص ترکیب کردن مواد شوینده و ضدعفونی و باید‌ها و نباید‌هایی که باید در این باره رعایت شوند منتشر کرده است. در این اطلاعیه آمده است:
با توجه به کمبود واحتکار الکل و مواد ضد عفونی کننده، مردم جهت ساخت مواد ضدعفونی کننده مواد مختلف را با هم ترکیب می‌کنند.
خواهشا مواد ذیل را با هم ترکیب نکنید!
۱- مایع سفید کننده (وایتکس) + الکل
تولید کلروفرم و اسید هیدروکلریک می‌کند که می‌تواند موجب آسیب به سیستم عصبی، ریه، کلیه، کبد، چشم و پوست شوند.
۲- مایع سفید کننده + آمونیاک
ترکیب این دو ماده موجب تولید گاز‌های سمی می‌شود که آسیب شدیدی برای دستگاه تنفس به همراه خواهد داشت، همچنین ترکیب مقادیر زیاد این دو با یکدیگر می‌تواند موجب انفجار بسیار خطرناکی شود.
۳- مایع سفید کننده + سرکه
تولید گاز سمی می‌کند که می‌تواند موجب سوختگی‌های چشمی و آسیب به ریه‌ها شود.
۴- مایع سفید کننده + انواع مواد تمیز کننده
موجب تولید گاز‌های سمی مثل کلر می‌شوند که حتی قرار گرفتن در معرض کمترین مقدار آن هم می‌تواند موجب مشکلات شدید تنفسی و بینایی شود.
۵- جوش شیرین + سرکه
خطرناک‌ترین حالت آن این است که این دو را در یک ظرف دربسته مخلوط کنید، می‌تواند باعث انفجار شود.
۶- سرکه + آب اکسیژنه
تولید اسید پراستیک می‌کند که موجب تحریک و حتی آسیب به پوست، چشم ها، گلو، بینی و ریه‌ها گردد.
۷- مخلوط کردن مارک‌های مختلف از یک ماده تمیز کننده
به یاد داشته باشید که هر شرکت فرمول منحصر به فرد خود را دارد و مخلوط کردن آن‌ها می‌تواند موجب یک واکنش شیمایی نامطمئن و خطرناک شود.
هشدار
در استفاده از اتانول و متانول باید مواظب افرادی که کمبود آنزیم g6pd دارند چرا که می‌تواند باعث سیانوز در این افراد گردد.
(g6pd آنزیم گلوکز ۶ فسفات دهیدروژناز که جلوی گلوتاسیون سلول‌های خونی مثل گلوبول قرمز در طحال را می‌گیرد. کسانی که این آنزیم را ندارند بصورت ارثی در مقابل مواد محرکی مانند باقلا یا حشره کش‌ها آسیب پذیر بوده که اصطلاحا به آن‌ها افراد فاویسمی گفته می‌شود)
البته در هیچ حالتی نباید از متانول استفاده شود، چون جذب پوستی بالایی دارد و می‌تواند باعث مسمومیت شود.
کلام آخر
استفاده از محلول ضدعفونی کننده هر از گاه در مواقع عدم دسترسی به آب و صابون تنها راه چاره است؛ اما نمی‌توان آن را جایگزین شستشوی دست کرد. مرتب دست‌های خود را بشویید و سطوح خانه را با مواد ضدعفونی‌کننده دستمال بکشید. در پایان بد نیست بدانید مدت ماندگاری ویروس کرونا روی اجسام و سطوح چقدر است. اگر شما از محلول دیگری برای ضدعفونی مطمئن دست‌ها و سطوح خانه استفاده می‌کنید، خوشحال می‌شویم نظرات و تجربیات ارزشمند خود را با ما و دیگر همراهان ستاره به اشتراک بگذارید. از همراهی شما سپاس‌گزاریم.