رختشویخانه از یک ایده ناب تا یک معماری خاص
موزه رختشویخانه این روزها به موزه مردم شناسی در زنجان مشهور است یک ایده منحصر به فرد برای روزهای سخت زمستانی بوده است.
به گزارش گروه علمی – فرهنگی
خبرگزاری صداوسیما مرکز زنجان ؛ این بنا در یک محل شلوغ و در قلب شهر زنجان واقع شده است.
نام محل را اهالی ساکن به بابا جامال چوقوری (گودال بابا جمال) میشناسند که امروزه خیابان سعدی به فاصله یکصد متری از سمت غربی آن میگذرد و از طریق کوچه فرهنگ به ساختمان رختشویخانه دسترسی دارد و آب مجموعه از قنات قلعچه حاجی میربهاء الدین تأمین میشده است.
رختشویخانه مخزنی به طول ۱۷ متر، عرض ۵.۱ متر و ارتفاع ۸ متر دارد که با سه واحد پوشش طاق و تویزه بر روی جرزها و دیوارها سقف شده است.
تا ارتفاع چهار متری دیوارههای داخلی بنا به نحوی پوشیده شده است که امکان پر کردن آب تا آن سطح وجود دارد که اگر این اتفاق روی میداد امکان گنجایش ۷۴۰ مترمکعب در آن وجود داشته است. فضایی از این مخزن به ساخت یک تراس اختصاص داده شده است که هنگام ایستادن در آن میتوان به محل شست و شوی رختها تسلط کامل داشت.
این مکان برای اشراف کامل مدیریت به کسانی که در حال استفاده از آن بودند ساخته شده بود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان گف: بنای رختشویخانه زنجان تنها بنا در جهان با کاربری مخصوص برای رختشویی بانوان است.
ارجمند افزود: این بنا جزء منحصر به فردهای معماری است چرا که با کاربری رختشویی متناسب با شرایط اقلیمی و جغرافیایی تاکنون ثبت نشده است.
رختشویخانه زنجان در سال ۱۳۴۷ هجری قمری مصادف با ۱۳۰۷ هجری شمسی توسط دو برادر به نامهای مشهدی اکبر و مشهدی اسماعیل ساخته شد.
مشهدی اکبر معماری ساختمان را بر عهده داشت و وظیفه مشهدی اسماعیل بنایی ساختمان بود.
علی اکبر توفیقی (شهردار وقت زنجان) که رئیس بلدیه بود زمین ساخت رختشویخانه زنجان را خرید و سپس فرمان ساخت آن را صادر کرد. سبک و سیاق معماری این بنا را میتوان به شیوه اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی نسبت داد. مجموعهی تاریخی رختشویخانه، در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.
رختشویخانه درحقیقت جهت شست و شوی لباس درروزهای سوز دار زمستانه برای بانوان زنجانی تعبیه شده بود که در خانه های امروزی معمولا این اتاق با وسایلی همچون ماشین لباس شویی و رخت خشک کن جایگزین شده است .