باغداری با خورشید دانش درسایه پژوهش

به گزارش خبرگزاری صدا وسیمای مرکز گلستان ، یکی از سرمایه های صنعت کشاورزی استان حدود 32 هزار هکتار باغات میوه است که حاصل چندین سال  تلاش و زحمت باغدار برای کشت و نگهداری و به ثمر رسیدن میوه است.

در استان گلستان 32 هزارو 700 هكتار باغ مركبات، آلو، شلیل، هلو، زیتون، انار و برخی میوه های دیگر وجود دارد كه بیشترین سطح آن مربوط به زیتون است.استان گلستان واقع در شمال ایران با داشتن هفت اقلیم از 13 اقلیم دنیا، از قطب های مهم كشاورزی و باغی كشور به شمار می رود .

فرهانی معاون مدیر باغبانی جهاد کشاورزی گلستان می گوید:بیش از 13 هزار باغدار درگلستان مشغول فعالیت هستند که 30 درصد  تحصیل کرده بالای دیپلم و بقیه کم سواد یا بی سوادند که به علت نگاه سنتی به روش باغداری  اقتصادی بودن این شغل مهم به خصوص در سالهای اخیر  دستخوش  تنش های اقلیمی شده،تنش هایی مانند خشکسالی و یخبندان، بروز سرمای دیررس بهاره ، سال آوری  و تناوب باردهی  و از سوی دیگر شیوع  بیماری های جدید  مانند مگس مدیترانه ای  در نهایت  به کاهش شدید عملکرد درختان  می انجامد  .

فرهانی حذف ارز نیمایی  و افزایش قیمت نهاده هایی همچون سم و کود و ریز مغذی ها  را از عوامل دیگر  افزایش هزینه تولید می داند و می گوید : این افزایش هزینه ها باعث شده باغداران  بیشتر از آنچه باید ،هزینه کنند و کمتر از آنچه باید ، محصول بگیرند .

باقری باغدار انار ساکن گرگان می گوید:با توجه به اینکه  کنترل قیمت میوه حاصل قانون نانوشته عرضه و تقاضا است و دولت کنترلی بر قیمت نهایی  محصول ندارد ، بدین ترتیب  باغداری  از ورطه سودآوری  اقتصادی خارج می شود. بدینگونه  باغدار سنتی  چاره ای جز پذیرش شرایط موجود  و ورشکستگی یا کندن درختان و تخریب باغ برای فرار از مشکلات ندارد.

البته این یک روی سکه باغداری است در حالی که کارشناسان اقتصاد راهکار بهتری برای مقاومت در برابر مشکلات دارند که همان افزایش بهره وری و تناژ میوه در باغ است ،کاری که باغدار سنتی به علت نا آشنایی با فیزیولوژی درختان میوه  نمی تواند به قدر کافی از آن بهره مند شود.

سید سعید حسینی مسئول دفتر باغات استان گلستان می گوید: وقتی که دانش کارشناس باغبانی به کمک باغدار می آید با  کمک روش های نوین مدیریتی باغ( هرس و تغذیه ) نه تنها  از بروز ضرر در سالهای آینده جلوگیری کند بلکه سالی پر بار را نوید می دهد زیرا از همه عوامل کاهش عملکرد می تواند جلوگیری کند.

احمدی باغدار پرتقال شهرستان بندرگز می گوید : مهمترین دغدغه باغداران که کارشناسان باید به آن پاسخ دهند علت خسارت ریزش شکوفه های بهاری و میوه های تازه تشکیل شده به خصوص در تنش های گرمایی است.

سید مجتبی حسینی  مدیر جهاد کشاورزی بندرگز می گوید : در این شهرستان بیش از 6 هزار هکتار  باغ وجود دارد و نگرانی باغداران با مشاهده ریزش  میوه های تازه شکل گرفته در گرمای اواخر بهار به اوج می رسد و اینجاست که باغداران به سراغ  کارشناسان می روند تا محلولهای ریز مغذی برای جلوی گیری از خسارت بگیرند اما در این فرصت کوتاه نمی توان اقدامی موثر انجام‌داد و هر اقدامی هزینه به فایده نخواهد بود و باید این اقدامات از فصل زمستان برای مدیریت باغ آغاز شود.

بهار دوست باغدار پرتقال استان گلستان که باغی سرسبز وپر محصول دارد درباره اقدامات لازم برای جلوگیری از ریزش  محصول  می گوید: تغذیه به موقع درخت پس از برداشت میوه در پاییز و زمستان عامل مهمی در جلوگیری از ریزش میوه  در بهار و تابستان است  زیرا پس از برداشت میوه ذخیره مواد غذایی درخت به پایان می رسد و درخت نیاز به تامین مواد معدنی و ویتامین ها دارد .

آقای بهار دوست می افزاید :آبیاری  به موقع و تغذیه با محلولهای ریز مغذی روی و بُر پس از برداشت میوه  تاثیر مهمی بر  جوانه زایی درخت در فصل بهار دارد.

فرهانی معاون مدیر باغبانی جهاد کشاورزی استان با تاکید بر تغذیه درختان  پس از برداشت  میوه  می گوید: پس از برداشت میوه  ذخیره مواد غذایی درخت به پایان می رسد و لازم است برای جوانه زایی رویشی و زایشی  در بهار آینده محلول پاشی هدفمند انجام شود.

خانم دکتر مریم قجر کارشناس باغبانی می گوید: زمان صحیح استفاده از محلول های مغذی و تیمار های تغذیه، مهمترین عامل در تولید محصولاتی  با کیفیت و کمیت بالا و مطابق استانداردهای تولید میوه  می باشد.

وی می افزاید: یکی از مهمترین اقدامات، انجام آزمون خاک برای تعیین میزان کمبود و بیش بود مواد غذایی و عناصر خاک است تا بر اساس نتایج آزمون،با تهیه کودمناسب، باغی سرسبز و بارور  داشته باشیم.

بهار دوست باغدار پرتقال استان گلستان می گوید :طبق نظر کارشناسان هر سال زمستان از چالکود با کود های دامی  پوسیده  استفاده می کنیم .

 سید مجتبی حسینی ،مدیر  جهاد کشاورزی بندرگز می گوید : کود های دامی  پوسیده  و عناصر ماکرو در فاصله سایه انداز شاخه های درخت در اواخر زمستان می تواند مواد مغذی لازم را برای  رویش  و نگهداری جوانه ها تامین کند.

وی می افزاید : هرس شاخه های اضافی در  اواخر پاییز و اوایل زمستان  که درخت به خواب زمستانی رفته می تواند  نور دهی و جریان  مناسب هوا را برای  درخت  در فصل  جوانه زنی و  میوه دهی  فراهم کند  همچنین حذف شاخه های  نرک و آلوده نیز از اقدامات مهم در هرس درختان است.

حسینی می گوید:خارج کردن شاخه های اضافی و نیز برگ  های پای  درخت  در فصل برگریزان باعث می شود  بسیاری از عوامل بیماریزا  از باغ خارج شده و  کانون آلودگی درختان در فصل بهار و تابستان  کاهش یابد.

وی می افزاید:اجرای چالکود و هرس ریشه های مویی و باعث تکثیر ریشه و تولید انشعاب های جدید در محل چالکود شده و توان درخت را برای تغذیه بهتر افزایش می دهد.

این موارد بخشی از راهکار هایی است که باعث می شود  علاوه بر جوانه زایی مناسب ، توان فیزیولوژیک درخت برای تولید و  نگهداری جوانه های رویشی و زایشی  و به تبع آن تولید میوه افزایش یافته و بهره وری  بیشتر را به همراه داشته باشد و خسارت باغدار را در زمان ارزان بودن محصول و نوسانات شدید قیمت آن کاهش می دهد.

لطفی زاده ،مدیر باغبانی جهاد کشاورزی گلستان می گوید : برای افزایش دانش و آگاهی باغداران استان گلستان اقدامات جدید را  با کمک کارشناسان جهاد کشاورزی درباغات الگویی انجام داده و با برگزاری کارگاه های عملی و دوره های آموزشی به باغداران  نشان می دهیم تا در باغات خود اجرا کنند که اجرای این اقدامات افزایش حد اقل 20 تا 30 درصدی محصول را در پی دارد.

حبیب اله زارع مدیر جهاد کشاورزی مینودشت ،شهرستانی که  یکهزار و 200 هکتار باغ  دارد می گوید : برگزاری این دوره ها نقش زیادی در افزایش آگاهی  باغداران دارد بطوریکه  اجرای چالکود پای در ختان در زمستان کاملا در بین باغداران این شهرستان جا افتاده  و نیازی به برگزاری  دوره های آموزشی ندارد.

وی می فزاید :مهمترین برنامه های ما در حال حاضر اجرای پیوند درختان زیتون و گردو با واریته های متناسب با اقلیم منطقه و اجرای سامانه های آبگیر در اراضی شیب دار و تغذیه با محلول های  تقویتی رایگان است که با برگزاری کارگاه های آموزشی انواع سامانه های آبیاری هلالی و ضربدری را به باغداران آموزش می دهیم.

وی می افزاید:خوشبختانه این دوره ها با استقبال فراوان باغداران مواجه شده بطوریکه در اجرای طرح پیوند درختان نمی توانیم جوابگوی نیاز باغداران باشیم.

نتیجه: اگر چه دانش بشری با تحقیق و پژوهش تا حد زیادی رشد کرده و دانشگاه ها بخش زیادی از این دانش را به دانشجو ها و کارشناسان منتقل می کنند اما کاربردی کردن این دانش ارزشمند نیازمند افزایش تحقیق و پژوهش برای بروز شدن دانش کارشناسان از سویی و فراهم کردن زمینه انتقال این دانش های جدید به باغداران  است که در خط مقدم پویایی و افزایش تولید صنعت باغداری کشور قرار دارند .