هندوانه یکی از ارکان اصلی سفره شب یلداست که همیشه به شیوههای جذابی تزیین میشود.
به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما؛ هر گوشه کشور را که نگاه کنی، برپایی یلدا، سنت مخصوص خودش را دارد هر چند که شاید به درستی معلوم نباشد آداب و رسوم این شهرها چقدر ماندگار میماند و این روزها مردم محلی چقدر این رسوم را به رسمیت میشناسند!
شب یلدا بعضی شهرستانها مثل اصفهان، دامغان و روستاهای آن، با هندوانه و انار و انگور معنی پیدا میکند، ولی آن را به شکل آونگ مصرف میکنند و همراه با خشکبار برای پذیرایی مهمانها میگذراند.
در تالش، درشب چله (یلدا)، ۴۰ نوع خوراکی باید خورد. در اردبیل و آذربایجان، هموطنان آذری، ماستی را که شبیه پنیر درست شده، میخورند و اعتقاد دارند خوردن ماست بریده شده در شب یلدا، بدن را در مقابل سوز و سرمای زمستان مقاوم میکند.
در کمره یا خمین، کشمشهای سبز به بند کشیده شده را میخورند، کدو حلوایی میپزند و گندم، برشته میکنند. در سنندج، کدبانوهای کرد، چند خربزه را برای شب چله، ترشی میاندازند و در محلات، چیدن سفرهای با «هفت سین» مرسوم است که از هفت نوع خوراکی در آن استفاده میشود که عبارتند از:سنجد، سیب، سماق، سه پستان، سمنو، سرکه وسبزی!
اما آنچه در سفره شب یلدا در اکثر شهرها و روستاها باب است، سفرهای است رنگین که میوههایی نظیر هندوانه، انار پای ثابت آن است.
برگزاری مراسم یلدا، اگر بتوان نام جشن بر آن نهاد، آیینی خانوادگی است و گردهماییها به خویشاوندان و دوستان نزدیک محدود میشود. در کتابها و سندهای تاریخی به برگزاری مراسم شب یلدا اشارهای نشده است. ابوریحان بیرونی از جشن روز اول دی ماه که آن را خرم روز نامند، در دستگاه حکومتی و پادشاهی یاد میکند. نامی از شب یلدا در میان نیست و این میتواند دلیلی بر خانوادگی و همگانی و غیر رسمی بودن جشن یلدا باشد.
چرا در شب یلدا هندوانه میخوریم؟
آیین و جشن شب یلدا یا شب چله بزرگ تا به امروز در تمامی سرزمین کهنسال ایران و در بین همه قشرها و خانوارها برگزار میشود.
یلدا جشن و گردهمایی خانوادگی است. در شب یلدا خویشاوندان نزدیک در خانه بزرگ خانواده گرد هم میآیند و در سرمای آغازین زمستان دور کرسی مینشینند و تا نیمه شب میوه و آجیل و غذا میخورند و به فال حافظ گوش میسپارند.
هندوانه شب یلدا
هندوانه؛ یکی از ارکان اصلی سفره شب یلداست که همیشه به شیوههای جذابی تزیین میشود، اما چرا هندوانه؟
هندوانه یادآور گرمای تابستان و حرارت است. باور بر این است، اگر مقداری هندوانه در شب یلدا بخورید، در سراسر زمستان طولانی، سرما و بیماری بر شما غلبه نخواهد کرد و این باور، با خواص هندوانه که سرشار از ویتامینهای A و B و C است، مطابقت دارد.
ارزش تغذیهای هندوانه:
۹۰ درصد بافت هندوانه از آب تشکیل شده است. در نتیجه برای رفع عطش بسیار مفید است. به علت فراوانی آب در این محصول، برای جلوگیری و دفع سنگ کلیه، خوردن آن بسیار توصیه شده است. هندوانه منبع غنی از بتاکاروتن و لیکوپن است که این مواد از آنتی اکسیدانهای طبیعی هستند و همانطور که اثبات شده است، آنتی اکسیدانها ترکیباتی هستند که از بروز سرطانها در انسان جلوگیری میکنند، پس این باور که با خوردن هندوانه بیماری کمتر به سراغ ما میآید در وجود این آنتی اکسیدانها نهفته است.
هندوانه از بروز آسیبهای پوستی در اثر نور جلوگیری میکند. موجب دفع بیشتر و سریع مواد زاید از بدن میشود و به شادابی و طراوت پوست میانجامد. درصد کمی قند دارد و میزان کالری آن بسیار پایین است.
بسیاری از خانوادهها برای لذت بخشیدن و تزیین سفره زیبای «شب یلدا» به طراحی و تزیین میوهها علی الخصوص هندوانه میپردازند و آن را به شکلها و طرحهای مختلف درست میکنند.