به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت گروه علمی فرهنگی هنری
خبرگزاری صدا و سیما، خانم دکتر فرح فرزانه، با اشاره به اینکه سرطان دهانه رحم قابل پیشگیری است، گفت: سرطان دهانه رحم تنها سرطانی است که راه‌های پیشگیری و درمان قطعی دارد.
وی افزود: انتظار می‌رود در چند سال آینده سرطان دهانه رحم به طور کلی درمان شده و یا با اقدامات پیشگیرانه‌ای که انجام می‌شود شاهد بروز آن نباشیم.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، شناسایی راه‌های ابتلا و پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم را از یکی از دستاورد‌های دسترسی به درمان‌های موثر و قطعی دانست و تاکید کرد: پیشگیری از ابتلا به این سرطان ممکن خواهد بود.
خانم دکتر فرزانه، یکی از اصلی‌ترین عوامل بروز سرطان دهانه رحم را ویروسی بنام پاپیلومای انسانی ذکر کرد وافزود: دلایل بروز سرطان رحم به طور کامل شناخته شده و همین موضوع عامل مهمی برای پیشگیری از ابتلا است.
وی با بیان اینکه ویروس پاییلومای انسانی از طریق ارتباط جنسی ایجاد می‌شود، تأکید کرد: به طور معمول این بیماری بعد از ارتباط جنسی ویا بعد از ازدواج بیشتر دیده می‌شود.
خانم دکتر فرزانه گفت: افرادی که قبل از ۱۶ سالگی ازدواج می‌کنند، بیش از سایرین در معرض ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند، چرا که در سنین پایین دهانه رحم یکی از اعضای نابالغ بدن است و در حال رسیدن به مرحله بلوغ آناتومیک است.
وی ادامه داد: اگر زمانی که دهانه رحم نابالغ است، ارتباط جنسی انجام شود، احتمال این که ویروسی وارد رحم شود که بعد‌ها منجر به سرطان شود زیاد است.
خانم دکتر فرزانه، پرهیز از ازدواج و یا برقراری ارتباط جنسی در افراد کمتر از ۱۶ سال را مورد تأکید قرار داد و ناپایداری سلول‌های دهانه رحم در این سنین را یکی دیگر از فاکتور‌های خطر ابتلا به بیماری ذکر کرد.
این متخصص زنان برای پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم، توصیه کرد: ازدواج بعد از ۱۸ سالگی و پرهیز از رفتار‌های جنسی پرخطر و متعدد می‌تواند به میزان قابل توجهی از بروز این سرطان بکاهد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تأکید کرد: شرکای جنسی متعدد می‌تواند ویروس ایجاد کننده سرطان دهانه رحم را مقاوم کند.
وی با بیان اینکه در برخی موارد ویروس پاییلوما خود به خود از بین می‌رود، توضیح داد: اگر این ویروس مدت زمان طولانی ماندگار شود، می‌تواند به مرور و آهستگی سلول‌های دهانه رحم را سرطانی کند. یعنی اگر فردی در سن ۱۶ سالگی مبتلا به این ویروس شود ممکن است نشانه‌های ابتلا به سرطان در سی سالگی نمایان شود، بنابراین با مراجعه دوره‌ای به پزشک می‌توان از بروز این سرطان پیشگیری کرد.
خانم دکتر فرزانه ادامه داد: اگر فردی در سنین بالاتر و یا ۱۸ سال به بعد ارتباط جنسی را آغاز کند، امکان ابتلا به سرطان رحم را به حداقل نصف کاهش داده و اگر یکبار ازدواج کرد و یا یک شریک جنسی داشته باشد، امکان ابتلا به سرطان دهانه رحم در این فرد به حداقل خواهد رسید.
وی با بیان اینکه افزایش شرکای جنسی شانس ابتلا به سرطان دهانه رحم را بالا می‌برد خاطرنشان کرد: اگر چنانچه شریک جنسی فردی، ارتباطات جنسی دیگری نیز داشته باشد باز هم احتمال بروز این سرطان بالا خواهد رفت.
خانم دکتر فرزانه تأکید کرد: ویروسی که در خانم‌ها باعث بروز سرطان دهانه رحم می‌شود، در آقایان می‌تواند باعث ایجاد سرطان‌های مجرا، حلق و حنجره و مقعد شود بنابراین مرد و زن در صورت برقراری ایجاد روابط جنسی متعدد در معرض خطر ابتلا به انواع سرطان‌ها هستند.
این متخصص زنان، یکی دیگر از فاکتور‌هایی که باعث ماندگاری ویروس پاپیلوما و سرطانی شدن آن در بدن می‌شود را مصرف دخانیات دانست و افزود: ابن موضوع که افراد سیگاری بیش از سایرین به این سرطان مبتلا می‌شوند ثابت شده است.
خانم دکتر فرزانه، کاهش سطح ایمنی بدن را یکی دیگر از عوامل ماندگاری و سرطانی شدن ویروس پاپیلوما دانست و گفت: اگر چنانچه فردی پیوند کبد و کلیه انجام داده باشد و یا مبتلا به ایدز باشد این ویروس فرصت بیشتری برای فعال شدن دارد.
وی تأکید کرد: ارتباط سالم زناشویی درصد ابتلا به این سرطان را از ۱۰۰ درصد به یک درصد می‌رساند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بارزترین سن شیوع سرطان دهانه رحم را ۳۰ تا ۳۵ سالگی و در ادامه ۵۰ تا ۵۵ سال عنوان کرد و افزود: اگر روش‌های غربالگری و پیشگیری به درستی انجام شود در بازه زمانی کوتاه مدت میزان شیوع این سرطان به صفر خوهد رسید.
خانم دکتر فرزانه، شناسایی علل بروز سرطان رحم و واکسن علیه این بیماری را از قویترین موارد پیشگیری بروز این بیماری دانست و تأکید کرد: شیوه نامه‌های بین المللی برای کشور‌های پیشرفته به این شکل است که دختران در سن بین ۱۱ تا ۱۲ سال در مقابل این بیماری واکسینه می‌شوند، زیرا در سن ۱۱ تا ۱۲ سالگی پاسخ ایمنی بدن افراد بسیار بهتر عمل می‌کند و احتمال ابتلا به این سرطان در مقایسه با فردی که در سن ۲۵ سالگی واکسینه می‌شود به مراتب بیشتر است.
این متخصص زنان دانشگاه توصیه کرد: حتی اگر در سن بالای ۲۵ سال هم این واکسن استفاده شود، منفعت آن بسیار زیاد است، ولی دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی واکسینه شدن افراد از سن ۱۲ سالگی است، به طور کلی از سن ۹ تا ۲۶ سالگی استفاده از این واکسن منعی ندارد.
خانم دکتر فرزانه تأکید کرد: حتی در برخی از کشور‌ها که زیرساخت‌ها و امکانات مالی فراهم است توصیه شده پسر‌ها نیز از این واکسن استفاده کنند.
وی، نکته مثبت دیگر در شناسایی زود هنگام سرطان دهانه را مشخص بودن این ناحیه در معاینات اولیه دانست و افزود: قبل از تبدیل شدن سلول به سلول‌های پیش سرطانی می‌توان این بیماری را تشخیص و درمان کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه انجام آزمایش‌های پاپ اسمیر و بررسی اچ پی وی را ضروری ذکر کرد و افزود: از زمانی که رابطه جنسی آغاز می‌شود انجام این آزمایش‌ها بصورت دوره‌ای باید انجام شود.
خانم دکتر فرزانه یکی دیگر از ویژگی‌های سرطان دهانه رحم را ایجاد ضایعات پیش سرطانی دانست و گفت: این سرطان سیر آهسته‌ای دارد به این معنی که فردی که در سن ۶۰ سالگی به سرطان دهانه رحم مبتلا می‌شود به طور قطع این سرطان در سن ۳۰ سالگی ایجاد و قابل پیشگیری است.
به گفته این متخصص زنان، میزان بروز و شیوع سرطان دهانه‌ی رحم در هر جامعه‌ای نشان از سطح سواد سلامت مردم آن جامعه دارد چرا که با پیشرفت‌هایی که در این حوزه ایجاد شده چنانچه افراد درباره این بیماری آگاهی و اطلاعات داشته باشند اصلا نباید این بیماری در جامعه‌ای بوجود بیاید.
وی، واکسیناسیون علیه ایجاد سرطان‌های دهانه رحم، سن مناسب برای ازدواج، ارتباط زناشویی سالم و پرهیز از مصرف سیگار و قلیان را از مهمترین علل کاهش ایجاد سرطان دهانه رحم دانست.
خانم دکتر فرزانه با اشاره به اینکه سرطان دهانه رحم قبل از بروز علائم هم قابل پیشگیری است گفت: سرطان دهانه رحم ضایعات پیش سرطانی را از ده سال قبل به همراه خود دارد و با ساده‌ترین روش‌های آزمایشگاهی همانند پاپ اسمیر، اچ پی وی، معاینه قابل شناسایی است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، خاطرنشان کرد: خانم‌ها علاوه بر مراجعه به پزشک برای چکاپ‌های دوره ای، اگر چنانچه بعد از ارتباط جنسی دچار لکه بینی، ترشحات مزمنی که به آنتی بیوتیک جواب نمی‌دهد، درد‌های مزمن لگنی و پریود‌های نامنظم شدند باید از نظر بیماری‌های دهانه رحم بررسی شوند.
وی در مورد افرادی که به هر دلیل بعد از ازدواج تماس جنسی کمی دارند نیز توصیه کرد: ممکن است در این موارد دهانه رحم پنهان بماند بنابراین این افراد باید از معاینه‌های سالانه متخصصان زنان غفلت نکنند.
خانم دکتر فرزانه درباره ارتباط اثر ژنیک بر میزان ابتلا به سرطان دهانه رحم عنوان کرد: علیرغم این که عامل اصلی، سرطان رحم یک ویروس است، ولی دو نوع سرطان رحم وجود دارد، ولی در مورد شایع‌ترین نوع این سرطان که عامل آن ویروسی است، سابقه ژنتیکی خانوادگی به اثبات نرسیده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه تأکید کرد: بیش از این که ژن خاصی در ابتلا به این ویروس دخیل باشد، روابط جنسی در سنین پایین و بیش از یک شریک جنسی ایجاد این سرطان را قطعی می‌کند.
وی تاکید کرد: در بروز سرطان رحم عوامل ژنتیکی بی تأثیر است.
این متخصص زنان درباره نحوه درمان‌های مختلف سرطان دهانه رحم نیز خاطرنشان کرد: اگر این ضایعات در مرحله پیش سرطانی باشد می‌توان با برداشتن ضایعه بیمار را بدون خروج رحم درمان کرد، در این روش نیاز به شیمی درمانی و رادیوتراپی وجود ندارد.
خانم دکتر فرزانه ضرورت چکاپ‌های دوره‌ای را برای شناسایی به موقع سرطان دهانه رحم مورد تأکید قرار داد و گفت: اگر چنانچه سرطان دهانه رحم پیش رونده باشد و بیماری در مرحله سه و چهار بیماری باشد، انجام درمان‌ها با روش رادیوتراپی ضرورت دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه ادامه داد: استفاده از کاندوم برای پیشگیری از بیماری‌های ایدز و اچ پی وی و سایر بیماری‌های مقاربتی کمک کننده است، اما نکته اینجاست که کاندوم به صورت قطعی و صددرصد از انتقال ویروس اچ پی وی جلوگیری نمی‌کند.
وی با اشاره به این که پیشگیری از سرطان دهانه رحم با آگاهی و اطلاع رسانی ارتباط مستقیم دارد، تأکید کرد: شیوع سرطان دهانه رحم چند سال پیش یکی از شایع‌ترین سرطان‌های مربوط به زنان در کشور بود، از آغاز واکسیناسیون و غربالگری این سرطان جزء چهارمین سرطان شایع در زنان است.