توانایی‌های هوشمندانه و باور نکردنی هشت پا

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سيما، آیا می‌دانید هشت پا از جمله حیوانات هوشمند دریایی محسوب می‌شود؟ کسی نمی‌تواند شگفتی‌های هوش این موجود دریایی را انکار کند. در واقع آن‌ها بسیار باهوش، خلاق و شگفت انگیز هستند.

با این وجود گاهی اوقات شگفتی‌های این موجود جذاب در اکثر موارد ناشناخته می‌ماند. با آشنایی با توانایی‌های آن‌ها در می يابید که نباید این موجودات را دست کم بگیرید.

۱- آن‌ها از نارگیل به عنوان مخفیگاه سیار استفاده می‌کنند
نوعی از هشت پا وجود دارد که به آن هشت پای نارگیلی لقب داده اند. دانشمندان در سال ۱۹۶۴ کشف کردند که این گونه از هشت پا رفتاری برجسته و غیرعادی دارد.  اين نوع هشت پا، پوسته نارگیل و صدف را جمع آوری کرده و از آن‌ها به عنوان مخفیگاه استفاده می‌کند.

این موجود نه تنها آن‌ها را جمع می‌کند بلکه آن را به اطراف نیز حمل می‌کند و هنگام عبور از کف دریا، پوسته‌ها و صدف را درون بدن خود نگه می‌دارد. همچنین این تنها یکی از دوگونه هشت پا است که می‌تواند بر روی دوپا راه برود.
هشت پا‌ها می‌توانند مسیر‌های پر پیچ و خم خود را به سرعت پیدا کنند، بازی کنند و حتی درب شیشه‌ای را باز کنند. هشت پا‌ها چیز‌های اطرافشان را درک می‌کنند و دستکاری آن توسط انسان را تشخیص می‌دهند.

۲. هشت پا فوران آتشفشان را تشخیص می‌دهد
هشت پا‌ها توانایی شنیدن صدا‌هایی با فرکانس بسیار کم را دارند و به همین علت به محض شنیدن صدای شکل گیری فوران آتشفشان محل خطر را ترک می‌کنند. آن‌ها پس از فوران آتشفشان به محل قبلی خود بر می‌گردند تا از جانوران مرده و کشته شده تغذیه کنند.

به همین خاطر است که هشت پا‌ها در محل‌هایی که آتشفشان فعال دارند مانند جزیره کوچک Stromboli می‌توانند زندگی کنند. این جزیره میزبان یکی از فعال‌ترین کوه‌های آتشفشانی جهان (کوه استرومبولی) است که هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه فوران می‌کند.
در اثر این فوران‌ها زندگی نباتی و دریایی در نزدیکی این کوهستان از بین رفته، اما اختاپوس‌ها همچنان در همان اطراف ساکن هستند.

۳. آن‌ها راهبردهای موذیانه‌ای برای شکار دارند
بعضی از گونه‌های هشت پا برای طعمه خود کمین می‌کنند. آن‌ها تا نزدیکی طعمه می‌روند و در همان جا بدون حرکت می‌مانند. هشت پای غول آرام و راه راه، روش دیگری را در پیش گرفته و طعمه خود را فریب می‌دهد، بدان صورت که او را وادار به رفتن پیش موجودات شکارچی می‌کند.

طبق گفته محققان، هشت پا‌ها معمولا بر روی طعمه خود می‌پرند یا در حفره‌ها به دنبال شکار می‌گردند، اما این نوع هشت پا وقتی یک میگو را از فاصله دور می‌بیند، خودش را فشرده کرده و می‌خزد، یک بازوی خود را به سمت بالا و روی میگو می‌کشد تا آن را از دور لمس کند سپس با بازویی دیگر آن را می‌گیرد.
گرچه این راهبردی موذیانه است، اما تنها مدل شکار یک هشت پا نیست. هشت پا حتی برای شکار وعده غذایی دیگر خود نیازی به ماندن در آب ندارد. او می‌تواند هنگام جزر و مد به سطح آب نیز بیاید، با این تفاسیر طعمه در بالا یا زیر آب نیز ایمن نخواهد بود.

۴. هشت پا دچار کورنگی می‌باشد
هشت پا‌ها روی پوست خود مولکول‌های حساس به نور به نام ospin دارند که می‌تواند مستقیما رنگ محیط را به خود بگیرد بدون اینکه نیاز باشد آن را ببیند، زیرا این جانور کوررنگی دارد. این مولکول‌ها به این جانور کمک می‌کنند تا محیط اطرافش را از طریق پوستش ببیند.

۵. پوست هشت پا تغییر می‌کند
در زیر پوست بدن اختاپوس هزاران سلول رنگی به نام «رنگ یاخته» قرار دارد.

هر کدام از رنگ یاخته‌ها حاوی کیسه‌های الاستیکی با رنگدانه هستند. آن‌ها به ماهیچه‌های بدن اختاپوس وصل شده اند تا هر زمان که این جانور اراده کرد، هر کدام از کیسه‌ها را تحریک کند تا رنگ موردنظرش ساخته شود.

۶. تولید مثل هشت پا‌ها اغلب به مرگ نر و ماده منجر می‌شود
پس از جفت گیری اختاپوس نر و ماده، برخی اختاپوس‌های ماده جفت نر خود را می‌کشند و از او تغذیه می‌کنند، اما برخی دیگر این کار را انجام نمی‌دهند. اختاپوس‌های نری که بعد از جفت گیری زنده می‌مانند، از غذا خوردن امتناع کرده و وزن خود را سریعا از دست می‌دهند و وارد فاز جدیدی به نام «پیری» می‌شوند.
در این مرحله رنگ بدن اختاپوس از بین می‌رود و زخم‌هایی غیر قابل درمان و ترمیم روی بدنش ایجاد می‌شود و او تعادل رفتار خود را از دست می‌دهد. ضعیف شدن هشت پا سبب می‌شود او یا به راحتی توسط اولین شکارچی صید شود و یا به سمت خشکی رفته و در آنجا بمیرد.

هشت پا ماده نیز پس از تخم ریزی چندین ماه به مراقبت و تمیز کردن تخم‌ها (بین صد‌ها تا هزاران تخم) می‌پردازد و در طول این مدت، او غذا نمی‌خورد به طوری که بدنش به تدریج شروع به خوردن خودش می‌کند.
پس از بیرون آمدن اختاپوس‌ها از تخم، مادر آن‌ها را به سمت اقیانوس هدایت می‌کند. پس از این مرحله، اختاپوس سالخورده و پیر می‌شود و بی هدف در اقیانوس شنا می‌کند تا صید شود یا بمیرد.


۷. آن‌ها زندگی اجتماعی غافلگیر کننده‌ای دارند
هشت پا‌ها معمولا موجوداتی منزوی هستند. به طوری که محققان دریافته اند هشت پای راه راه و غول آرام، در گروه‌های ۴۰ نفره زندگی می‌کنند و نه تنها یکدیگر را تحمل می‌کنند بلکه شروع به مکیدن یکدیگر نیز می‌کنند.

با گذشت ۲۰ سال از مطالعه محققان، یک زیست شناس با گروهی روبه رو شد و در مطالعه خود به حقیقت رفتار اجتماعی غیر معمول آن‌ها اعتراف کرد. آن‌ها می توانند بسیار نزدیک‌تر از سایر گونه‌های هشت پا شناخته شده در مجاورت یکدیگر زندگی کنند.

۸. هشت پا قابلیت دستکاری ژن هایش را دارد
هشت پا اولین گونه جانوری در جهان است که توانایی ویرایش ساختار ژنتیکی خود را دارد تا به واسطه آن بیشتر پروتئین‌های بدنش را تقویت کرده و با سرعت زیاد با محیط اطراف سازگار شود.
او می‌تواند از طریق پروسه‌ای به نام RNA ساختار ژنتیکی خودش را ویرایش کند. ویرایش RNA می‌تواند مسئول رفتار‌های پیچیده و هوش بسیار بالای اختاپوس‌ها باشد. هشت پا با کمک ویرایش کد‌های RNA می‌تواند واکنش‌های فیزیولوژیکی خود را به بهترین شکل با شرایط محیطی همانند تغییر دما تطبیق دهد.

۹. آن‌ها می توانند به ماهی‌های سمی و مار‌های دریایی تغییر شکل دهند
حداقل ۱۵ گونه مختلف از هشت پای مقلد وجود دارد که توانایی تبدیل شدن به حیوانات دیگر از جمله ماهی‌های پهن سمی، شیرماهی، عروس دریایی یا حتی مار‌های دریایی را دارند.

این واقعیت که همه گونه‌های هشت پای مقلد، زهرآگین هستند احتمال این که یک راهبرد تکامل یافته و عمدی باشد را افزایش می‌دهد. به نظر می‌رسد در انتخاب این گونه هشت پای مقلد، برخی از خصوصیات شکارچیان مانند نزدیکی، اشتها و محیط موجود اثر بگذارد.

۱۰. آن‌ها سال‌ها تخم می‌گذارند
بیشتر اوقات هشت پای ماده تخم‌های خود را تا مدت کوتاهی پرورش می‌دهد و سپس می‌میرد. این پرورش ممکن است چند هفته و چندماه طول بکشد، اما یک هشت پا ماده با حفظ تخم‌ها به مدت چهار سال و نیم رکورد جدیدی را ثبت کرد.
محققان این هشت پا را چندین بار مورد بررسی قرار دادند. آن‌ها در فاصله زمانی چهار سال و نیم، ۳ بار به این هشت پا سر زدند و متوجه شدند که هنوز هم در حال نگهداری از تخم هاست، اما هربار ظاهر او رنگ پریده‌تر و حالش وخیم‌تر از قبل بود تا این که برای بار چهارم مجدد به سراغ هشت پا رفتند و چیزی جز پوسته خالی تخم‌ها پیدا نکردند.

پس از بیرون آمدن هشت پا‌ها از تخم، مادر با فشار آب آن‌ها را به سمت اقیانوس روانه کرده و سپس پیر می‌شود. او بی هدف در اقیانوس شنا می‌کند تا صید شود یا بمیرد. این طولانی‌ترین زمان تخم گذاری است که نه تنها بین هشت پا بلکه در بین هر حیوان روی کره زمین ثبت شده است.

۱۱. هشت پا یکی از باهوش‌ترین موجودات روی کره خاکی است
مغز هشت پا از سه بخش اصلی تشکیل شده است. مغز مرکزی در اطراف مری قرار گرفته و دارای ۵۰ میلیون نورون عصبی، قسمت دوم مغز اختاپوس و در خوشه‌های پراکنده‌ای به نام گانگلیا جای گرفته است و حدود ۸۰ میلیون نورون عصبی دارد.
این جانور بسیار باهوش است و توانایی باز کردن ظرف‌های دارای قفل کودک، تشخیص نماد ها، توانایی حل کردن پازل، توانایی تشخیص انسان‌ها و تفکیک آن‌ها را دارد.

۱۲. آن‌ها با بازوهایشان تصمیم گیری می‌کنند
سیستم عصبی هشت پا مانند بسیاری از مهره داران نیست. نورون‌ها به جای متمرکز شدن در یک نقطه، در سراسر بدن پخش می‌شوند. فقط حدود یک سوم از آن‌ها در مغز و دو سوم باقیمانده در سراسر بدن پخش می‌شود.

به گفته محققان، آن‌ها می‌توانند در نقطه تماس سریعا تصمیم بگیرند و در مورد چگونگی عملکرد این تصمیم گیری هنوز چیز‌های زیادی برای دانستن وجود دارد، اما به نظر محققان با مطالعه کردن می‌توان اطلاعات بیشتری در مورد نحوه قرار گیری آن‌ها در رفتار‌های پیچیده‌ای مانند شکار کسب کرد.
یکی از سوالات محققان این است که هشت پا چگونه می‌تواند با سیستم عصبی گسترده‌ی خود، هنگام حرکت در آب و یافتن غذا در کف اقیانوس سریعا تصمیم گیری کند.

۱۳. بازو‌های هشت پا در صورت قطع شدن دوباره رشد می‌کنند
بازو‌های عجیب و توانای اختاپوس هرگز به هم گره نمی‌خورند و روی بازو‌های آن‌ها تعداد زیادی عضو‌های مکنده‌ای است که هر کدام از این مکنده‌ها مستقل از دیگری فعالیت می‌کنند و توانایی چشیدن و بو کشیدن محیط پیرامون را برای جانور مهیا می‌کنند.
مکنده‌های روی بازو‌ها توانایی تشخیص بدن خود هشت پا را دارند و بدن خود جانور را نمی‌مکند. بازو‌های هشت پا توانایی بازسازی و ترمیم اعضای قطع شده بدنش را دارد.

بعد از قطع بازوی اختاپوس جای جراحت یک روزه مداوا شده و پس از ترمیم شدن جای زخم، سلول‌ها و عصب‌های موجود در محل بریدگی برآمدگی‌های کوچکی ایجاد می‌کنند که به تدریج رشد کرده و به یک بازوی کامل و بزرگتر تبدیل می‌شود.

۱۴. هشت پا زیاد عمر نمی‌کند
هشت پا بسته به نوع گونه طول عمری بین چند ماه تا چند سال دارد. آن‌ها عمرشان کوتاه است و بعضی از گونه‌های این جاندار نیز شش ماه بیشتر زندگی نمی‌کنند.

۱۵. اختاپوس‌ها عاشق بازی هستند
اختاپوس‌ها اهل “بازی” هم هستند، زیرا آن‌ها واقعا کنجکاو بوده ونیازمند تحریک برای برانگیخته شدن حس کنجکاویشان هستند.

۱۶. آن‌ها بدنی فشرده و باورنکردنی دارند
هشت پا‌ها عاشق خزیدن در مکان‌های تنگ هستند. مکان‌هایی که برای ما کاملا ترسناک هستند، دقیقا مورد علاقه هشت پا‌ها است. این حیوانات نرم تن هستند و هیچ استخوانی ندارند، اما باز هم برای حرکت کردن در بعضی از مکان‌های تنگ محدود می‌باشند، دلیل آن هم وجود یک ماده سفت در نوک دهانشان می‌باشد.
اگر مکان‌های تنگ برای این قسمت از بدن آن‌ها مشکلی ایجاد نکنند، به راحتی حرکت می‌کنند. وارد شدن به زیر صخره‌های مرجانی یا داخل درزها، یک مکانیسم طبیعی فرار در هشت پا است.