آس بادهای منطقه سیستان در انتظار ثبت جهانی است .
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز سیستان و بلوچستان، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان گفت: آس بادهای منطقه سیستان با محوریت استانهای خراسان جنوبی و خراسان رضوی به عنوان چهارمین اثر این استان در انتظار ثبت جهانی است.
علیرضا جلالزایی افزود: از محل اعتبارات طرحهای تملک داراییهای سرمایهای در سال ۹۹ ، برای چهار پایگاه ملی شامل ، کوه خواجه، آس بادهای سیستان، پایگاه ملی بمپور و باغ شهر جالق هر پایگاه ۲۰۰ میلیون تومان اختصاص داده شده است.
وی بیان کرد: تا کنون سه اثر در حوزه میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان شامل بیابان لوت بین سه استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان، شهرسوخته و دهکده کلپورگان ثبت جهانی شدهاند.
آس بادهای سیستان به عنوان قدیمیترین نوع آسیای بادی در ایران و جهان شناخته میشود که پیرامون شهر زابل و در مسیر بادهای ۱۲۰ روزه، بیشتر به صورت منفرد و گاه به صورت دوقلو ساخته شده است.
نخستین آس بادها حدود یک هزار سال پیش در سرزمین سیستان ساخته شدهاند.
این آس بادها به دلیل نوع بادی که در این منطقه میوزد، ابعاد بزرگتری دارند و برخی نزدیک به ۸۵ اسب بخار قدرت داشتهاند و نوع سنگ آنها با سایر آسبادها در مناطق دیگر کاملا متفاوت بوده است،
علاوه بر این در آس بادهای مناطق خراسان و هرات، فقط یک تیغه زاویه دار و یک دهانه مشاهده شده که ابعاد آنها حدود ۹ متر است. درحالیکه آس بادهای این خطه، پرههایی به طول ۱۲ متر و دو دهانه ورودی داشتند.
تمام آس بادهای موجود در ایران از این آثار الگو گرفته شده اند و دانش ساخت آن توسط تمدن اسلامی به منطقه شرق و غرب مدیتراته و از طریق جزایر سیسیل به شمال اروپا منتقل شده است.
در حال حاضر در منطقه سیستان تنها ۱۵ آس یاب بادی به یادگار از دوران گذشته باقی مانده اند که تعدادی درحال مرمت میباشند.