تالابها، پویاترین اکوسیستم های جهان + فیلم
تالابها، بین خشکی و آب، منطقه ای کاملاً متفاوت ایجاد می‌کنند و از متنوع‌ترین و پویاترین اکوسیستم‌های جهان به لحاظ زیست‌شناختی به شمار می آیند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، تالاب های طبیعی انوع گوناگونی از زیستگاه ها نظیر رودخانه ها ، دریاچه ها ، کرانه های ساحلی ، جنگل های حرا ، لجن زارها و حتی آبسنگ های مرجانی هستند .
در برخی مناطق می‌توان انبوهی از مرداب‌ها ، باتلاق‌ها ، پوداب‌ها و خلاش‌ها را در کنار هم مشاهده کرد. این سکونتگاه‌ها موقعیتی بسیار مناسب و ایده‌آل برای طیف گوناگونی از حیوانات و گیاهان ، همچون ارکیده‌های نایاب و بی‌مهر‌گان و انواع گونه‌های دوزیستان هستند . تالابها همچنین موجب کاهش سیلاب‌ها شده و به عنوان فیلترهای طبیعی در راستای کنترل آلودگی و بازسازی آب‌های زیرزمینی فعالیت می‌کنند.
متداول ترین تعریفی که برای تالاب های طبیعی گفته شده همان تعریفی است که در کنوانسیون جهانی حفاظت از تالاب ها (کنوانسیون رامسر) بیان شده است .
«مناطقی پوشیده از مرداب ، باتلاق ، لجن زار یا آبگیرهای طبیعی و مصنوعی اعم از دائمی یا موقت که در آن ، آب های شور یا شیرین به صورت راکد یا جاری یافت می شود . از جمله شامل آبگیرهای دریایی که عمق آن ها در پایین ترین حد جزر از 6 متر تجاوز نکند.»
پوشش گیاهی و جانوری که در این شرایط رشد می‌کنند و خودشان را با محیط اطراف وفق می‌دهند، با همتایان‌شان در محیط‌های خشکی آبی (همچون دریاچه‌ها و رودخانه‌ها) تفاوت دارند. بسته به نوع تالاب ، محوطه آن می‌تواند با چمنزار ، بوته‌زار و خزه‌زار پوشانده شود. در برخی تالابها هیچ پوشش گیاهی دیده نمی‌شود و صرفاً خاک ارگانیک در آن رشد می‌کند.
مرداب چیست؟
یک مرداب، تالابی است که سطح آن با گیاهان علفی همچون چمنزارها ، نیزارها و جگن‌ها پوشانده شده است. در نزدیکی محوطه مرداب، معمولاً بوته‌زارهایی به عنوان حدفاصل با زمین خشک اطرافش، رشد می‌کنند. مرداب‌ها معمولاً در نزدیک لبه‌های رودخانه‌ها و دریاچه‌ها ایجاد می‌شوند . مرداب‌ها ، سکونتگاه مناسبی برای طیف گسترده‌ای از بی‌مهره‌گان آبزی هستند که بیشترشان از پوشش گیاهی مرداب تغذیه می‌کنند. بی‌مهره‌گان در کنار گونه‌های متعدد ماهی‌ها، دوزیستان (قورباغه‌ها)، خزندگان (مارها و لاکپشت‌ها)، مرغابی‌ها، پرندگان آبزی، و پستانداران آبی مانند موش‌های آبی در مرداب‌ها زندگی می‌کنند.
باتلاق (تالاب جنگلی) چیست؟
باتلاق‌ها را می‌توان تالاب‌های جنگلی دانست که توسط انواع گونه‌های درختان و طیف متعددی از خاک‌ها شناخته می‌شوند. در بیشتر باتلاق‌ها درختانی همچون سرو ، صنوبر، بلوط و کاج رشد می‌کنند. باتلاق‌ها و جنگل‌هایی که در آن رشد می‌کنند، معمولاً خیلی محیط‌شان به هم شباهت پیدا می‌کند و گاهی تمایزشان از یکدیگر سخت می‌شود. بااین‌حال، باتلاق‌ها در بازه‌های زمانی طولانی‌تری در طول سال مرطوب و خیس هستند و از سطح آب عمیق‌تری برخوردارند.
ایران در مسیر دو کریدور اصلی مهاجرت پرندگان کره زمین قرار گرفته است و اهمیت تالاب های ایران به دلیل قرار گیری در مسیر دو کریدور اصلی مهاجرت پرندگان بسیار زیاد است.
ارزش اقتصادی و فواید تالابها
ارواحی مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری صداوسیما به چند نمونه از ارزش های اقتصادی تالابها اشاره کرد که در زیر به طور مختصر به آنها اشاره شده است.
1 - تالاب های طبیعی جزو اکوسیستم های فعال و حیاتی بر روی زمین هستند. در واقع این تالاب ها هستند که با فراهم ساختن آب و قابلیت زادآوری اولیه، به بقای گونه های جانوری و گیاهی روی زمین کمک می کنندو بخش مولد بسیاری از چرخه های حیات به تالاب ها باز می گردد.
2 - تالاب ها از انبوه گونه های پرندگان ، پستانداران ، خزندگان ، دوزیستان ، ماهیان و بی مهرگان حمایت می کنند. حدود ۲۰ هزار گونه مختلف ماهی که در سطح جهان یافت می شوند در آب های شیرین (تالاب های طبیعی) زندگی می کنند.
3- تالاب ها به خاطر حفظ ذخایر ژنی گیاهی و جانوری ، تأمین آب ، آبزی پروری ، تولید محصولات کشاورزی (از طریق تأمین آب و عناصر غذایی) ، تولید چوب ، تأمین انرژی ، تولید مواد لجنی و گیاهی ، حمل و نقل و کاربردهای تفریحی و گردشگری (توریستی) ارزش اقتصادی بالایی پیدا می کنند.
4- تالاب های طبیعی در ذخیره سازی آب ، حفاظت در مقابل طوفان و کاهش تخریب سیل ، تثبیت خطوط ساحلی و مهار فرسایش ، تزریق مجدد آب های زیرزمینی ، تخلیه آب های زیرزمینی (جابه جایی آب به سوی بالا و تبدیل آن به آب های سطحی) پالایش آب و دیگر آلودگی ها و تعدیل آب و هوای محلی موثر هستند .
ایران در مسیر دو کریدور اصلی مهاجرت پرندگان کره زمین قرار گرفته است و اهمیت تالاب های ایران به دلیل قرار گیری در مسیر دو کریدور اصلی مهاجرت پرندگان بسیار زیاد است.
زیباترین و مهم ترین تالاب های بین المللی ایران
تالاب هورالعظیم بزرگ ترین تالاب خوزستان است . مساحت این تالاب ۱۱۸۰۰۰ هکتار بوده و منابع غنی جانوری و گیاهی در این تالاب وجود دارد. این تالاب در مرز دو کشور ایران و عراق است . انواع گیاهان شناور در این تالاب وجود دارند که از جمله آن می توان به نی ، بردی و جگن اشاره کرد. پستانداران ، ماهیان و پرندگان مختلفی نیز در این تالاب زندگی می کنند.
تالاب گمیشان به دلیل تنوع پراکنده گیاهان آبزی آن یک منبع ژنتیکی مهم و ارزشمند برای حفاظت از پرندگان ، گونه های آبی و گیاهان آبی است. این تالاب در ۶۰ کیلومتری شمال غربی گرگان قرار دارد. بیس از ۲۰ نوع ماهی و ۱۰۰ گونه پرنده در این تالاب موجود است که یکی از جذابیت های تالاب گمیشان است . این تالاب یک منطقه تفریحی و آموزشی است و سالانه تعداد زیادی بازدید کننده را در تمام فصول به خود جذب می کند.
تالاب امیرکلایه، تالابی بین المللی در استان سرسبز گیلان است. وسعت این تالاب حدودو ۱۲۰۰ هکتار و عمق آن حدودا ۸۰ متر است. ویژگی منحصر به فرد آن این است که آب آن برخلاف دیگر تالاب های استان گیلان ، شیرین بوده و در یک کیلومتری دریا قرار گرفته است. گونه های مختلف گیاهی و جانوری در این تالاب زندگی می کنند. یکی از این گیاهان که خاصیت دارویی نیز دارد، پسته دریایی است. در زمستان، این تالاب میزبان پرندگان مهاجر می باشد. این تالاب در سال ۱۳۵۴ در فهرست تالاب های بین المللی قرار گرفته است.
تالاب بین المللی انزلی، با وسعت ۲۰ هزار هکتار و حداکثر عمق ۵ متر، در جنوب غربی بندر انزلی قرار گرفته است. این تالاب نه تنها در ایران، بلکه در جهان نیز شناخته شده است. تنوع زیستی بالا و مناظر جذاب و شگفت نگیز، موجب شده است این تالاب به یکی از مقاصد گردشگران و طبیعت گردان تبدیل شود . این تالاب که یک تالاب ساحلی محسوب می شود، توسط نیلوفرهای آبی که در سرتاسر این تالاب قرار گرفته اند، به عنوان یکی از زیباترین تالاب های کشور شناخته می شود.
تالاب میانکاله که به عنوان بهشت پرنده نگری از آن یاد می شود ، در شبه جزیره ای با همین نام قرار دارد. این شبه جزیره ، از شمال به دریای خزر، از جنوب به خلیج گرگان ، از غرب به زاغمرز و از شرق به جزیره آشوراده اتصال دارد. پرنده های مهاجر آبزی مانند پلیکان، غاز ، فلامینگو و اردک در این تالاب یافت می شوند.
- تالاب های آلاگل، آلماگل و آجی گل
تالاب آلاگل، تالاب آب شور است و بزرگترین دریاچه استان گلستان نیز محسوب می شود. این تالاب در شهرستان گنبد کاووس قرار دارد. مساحت تالاب آلاگل ۲۵ کیلوتر مربع و حداکثر عمق این تالاب ۲.۵ متر است. پرورش ماهیان آب شور، علی الخصوص ماهی کپور و سفید، در آلاگل رونق دارد.
تالاب آلماگل نیز در شهرستان گنبد کاووس قرار دارد و مساحت آن حدود ۲ کیلومتر مربع است. هفت بند ، آلاله آبی ، جگن و نی از جمله گیاهان آبزی این تالاب هستند. این تالاب به همراه دو تالاب آلاگل و آجی گل در سال ۱۳۵۴ در فهرست کنوانسیون حفاظت از تالاب ها قرار گرفت.
این تالاب بین المللی در ۳۰ کیلومتری شمال شهر مهاباد قرار داشته و وسعت آن بیش از ۹۰۰ هکتار است. کمیته ملی طبیعت گردی، تالاب کانی برازان را به عنوان اولین سایت پرنده نگری معرفی کرد. رودخانه مهاباد آب این تالاب را تامین می کند. این تالاب پذیرای پرندگان مهاجری مانند پلیکان، حواصیل و قو می باشد.
تالاب زریوار ( زریبار در زبان کردی) در غرب شهر مریوان و در فاصله ۳ کیلومتری آن واقع است. این تالاب که به عنوان یکی از زیباترین و دیدنی ترین مکان های استان کردستان محسوب می شود، آب شیرین بوده و در ارتفاع ۱۲۸۵ متری از سطح دریا قرار دارد. سریوفیلیوم و سراتوفیلیوم از جمله پوشش های گیاهی این تالاب هستند که گیاهانی شناور می باشند. آبزیان ، پرندگان و پستانداران مختلفی نیز در این تالاب و اطراف آن زندگی می کنند.
تالاب نیریز در شرق شهر شیراز واقع است. تالاب نیریز از دو دریاچه بختگان و ظشک بوجود آمده است. این تالاب در کنوانسیون تالاب ها ثبت شده است. در اطراف دریاچه، درختان پسته به وفور یافت می شود. گونه های جانوری نیز مانند قوچ ، گرگ ، شغال و گربه وحشی در این منطقه زندگی می کنند.
تالاب کمجان در فاصله ۷۰ کیلومتری شیراز واقع شده است. این تالاب نیز با توجه به اهمیت خود در کنوانسیون تالاب ها به ثبت رسیده است. بر طبق آخرین مطالعات بیش از ۱۰۰ گونه از انواع پرندگان در این تالاب مشاهده و شناسایی شده اند.
تالاب چغاخور در استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفته است. این تالاب به عنوان یکی از مهمترین زیستگاه ها برای ماهی بومی زاگرس ، آفانیوس ولادیکووی در نظر گرفته شده است. مساحت این تالاب ۲۳۰۰ هکتار و ارتفاع آن از سطح دریا ۲۱۰۰ متر است. این تالاب یکی از مقاصد جذاب برای طبیعت گردان محسوب می شود.
این تالاب در غرب ایران و در ۱۵ کیلومتری شهرستان بروجرد قرار دارد و مساحت آن ۹۳ هکتار است. این تالاب میزبان پرندگان مهاجر است و برخی جانوران دیگر مانند مرغابی، خزندگان و ...، به عنوان حیوانات بومی در این منطقه زندگی می کنند. کمبود منابع آب و سراریز شدن فاضلاب روستا ها، موجب کاهش مساحت این تالاب شده است.
تالاب میقان ، در نزدیکی شهر اراک و در استان مرکزی واقع شده است. ارتفاع این تالاب از سطح دریا ۱۷۰۰ متر است. وسعت این تالاب ۲۵ هزار هکتار می باشد که شامل دریاچه ، بخش های کویری و دشت های اطراف است. این تالاب میزبان پرندگان مهاجر است. درنا جمعیت بالایی در این تالاب دارد و به همین علت این تالاب اهمیت زیادی پیدا کرده است. همچنین این تالاب بزرگترین منبع سولفات سدیم را در اختیار دارد. به دلیل تجمع درناها در تالاب میقان، ۱۵ آبان روز درنا نامگذاری شده است.
دریاچه پریشان به عنوان یکی از بزرگترین دریاچه های آب شیرین ایران و حتی خاورمیانه در شهرستان کازرون واقع شده است. در کنوانسیون رامسر، این دریاچه به عنوان تالاب ثبت شده است . این تالاب بین المللی، منطقه حفاظت شده محسوب می شود . ارتفاع این تالاب از سطح دریاها ، ۸۲۰ متر و وسعت آن ۴۳۰۰ هکتار است. ماهی سرخه ، ماهی زردک ، مار ماهی آب شیرین و ماهی پرک ، ۴ نوع ماهی بومی تالاب پریشان می باشند.
تالاب گاوخونی در شرق شهر اصفهان واقع شده است. رودخانه زاینده رود در انتهایی مسیر خود به این تالاب می ریزد. گاوخونی ، یک باتلاق نمکی با 31 درصد نمک است و میانگین عمق آن ۱ متر است. رودخانه زاینده رود که از ارتفاعات زاگرس سرچشمه می گیرد، برای رسیدن به این تالاب مسیر ۳۰۰ کیلومتری را طی می کند. این باتلاق به دلیل خشکسالی های اخیر و مشکلات کم آبی با خشکسالی مواجه شده است.
تالاب خور خوران در استان هرمزگان ، در اطراف جزیره قشم، جزیره هرمز و بندر خمیر واقع شده است. این تالاب یکی از مناطق زیبا و دیدنی جنوب ایران است که مسافران زیادی را به سمت خود جلب می کند. جنگل حرا زیستگاه انواع پرندگان ، آبزیان و دو زیستان است . پرندگانی مانند لک لک ، پلیکان ، حواصیل ، مرغ ماهیخوار در این منطقه زندگی می کنند.
تالاب بین المللی شادگان در استان خوزستان واقع شده است. این تالاب بوسیله رود کارون تغذیه می شود. خاک این تالاب از آب زیرزمینی اشباع است و و محیطی آرام و غنی برای زندگی حیات وحش اشت. حوضچه های شادگان برای امکانات تفریحی و زمینه های تحقیقاتی مورد ستفاده قرار می گیرد. حیوانات در حوضچه های شادگان شامل دو گونه از دوزیستان، پنج گونه از خزندگان و ۱۵۴ گونه از پرندگان، از جمله پلیکان و فلامینگو است. همچنین ۴۰ گونه از پستاندارنا نیز در این منطقه زندگی می کنند. گرگ ایرانی و گربه ایرانی از آن جمله اند.
تالاپ قوپی بابا علی، یکی از تالاب های حائز اهمیت مهاباد است. مساحت این تالاب ۱۲۰۰ هکتار بوده و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۲۸۳ متر است. این تالاب در کنوانسیون رامسر و در سال ۱۹۷۱ به عنوان تالاب بین المللی ثبت شد.
به مجموعه سه مرداب شیرخان لپو، لپو و پلنگان گفته می شود. این تالاب ها در غرب تالاب میانکاله و اقع در بهشهر و در شمال زاغ مرز قرار دارد. فاصله این تالاب ها از دریای یک کیلومتر بوده و در ساحل بهشهر و استان مازندران می باشد. تالاب های لپو و پلنگان در پاییز و زمستان میزبان پرندگان مهاجری مانند فلامینگو و قو می باشد. همچنین در تابستان و پاییز امکان قایق سواری در این مجموع امکان پذیر است.
تالابها، پویاترین اکوسیستم های جهان + فیلم
تالابها، پویاترین اکوسیستم های جهان + فیلم
تالابها، پویاترین اکوسیستم های جهان + فیلم
تالابها، پویاترین اکوسیستم های جهان + فیلم
تالابها، پویاترین اکوسیستم های جهان + فیلم
تالابها، پویاترین اکوسیستم های جهان + فیلم
تالابها، پویاترین اکوسیستم های جهان + فیلم
تالابها، پویاترین اکوسیستم های جهان + فیلم
تالابها، پویاترین اکوسیستم های جهان + فیلم