یکی از روستا‌های پرجاذبه‌ای که در دل اصفهان قرار دارد، روستای تاریخی وانشان از توابع شهرستان گلپایگان است که در ۱۲ کیلومتری جنوب این شهرستان و ۱۵ کیلومتری شمال خوانسار واقع است.
به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما؛ شیوع کرونا فرصت گردشگری در جهان را محدود کرده است و همچنان گردشگری مجازی مورد استقبال علاقه مندان به طبیعت گردی و جهانگردی است. اينبار روستای وانشان در استان گلپايگان انتخاب شده است.
یکی از روستا‌های پرجاذبه‌ای که در دل اصفهان قرار دارد روستای تاریخی وانشان است که از توابع شهرستان گلپایگان در ۱۲ کیلومتری جنوب گلپایگان و ۱۵ کیلومتری شمال خوانسار واقع است. این منطقه وسیع دارای صد‌ها روستایی تاریخی و قدیمی و مهم بوده و یکی از کهن‌ترین خاستگاه‌های تمدنی در نجد ایران است. این روستای زیبا و تاریخی به علت نزدیک بودن به ارتفاعات از آب و هوای بسیار خوبی برخوردار است در زبان محلی نام این روستا وانشون نیز خطاب می‌شود البته در نوشته‌های دیگر نیز ونیشون هم میشناسند.
اهالی روستای وانشان در اصفهان یا ونیشونی‌ها گویشی شبیه به گویش خوانساری‌ها دارند که جزئی از گویش‌های ایران مرکزی و شمال غربی کشور به شمار می‌رود.
قدمت روستای وانشان
قدمت تاریخی این روستا را وجود بقعه امامزاده ابوالفتوح سلیمان بن موسی بن جعفر مربوط به قرن دهم هجری و نیز وجود درخت فوق العاده بزرگ و قدیمی کنار دیوار امامزاده با هزار سال عمر به رخ می‌کشد.
باکشف بقایای استخوان چندین انسان و ظروف سفال شکسته در کوه تیر روستای وانشان در آبان ماه سال ۱۳۹۱ و با بررسی‌هایی که توسط میراث فرهنگی استان اصفهان صورت گرفت قدمت سه هزار ساله این بقایا محرز شد که نشان دهنده آن است که در زمان‌های قدیم حیات و زندگی در این روستا حاکم بود.
گویش مردم وانشان گلپایگان
گویش لهجه اهالی وانشان، وانشانی یا همان به زبان مردم اونشونی می‌باشد که شباهت‌های زیادی به گویش خوانساری داشته و جزء گویش‌های شمال غربی و ایران مرکزی محسوب می‌شود.
مکان‌های دیدنی روستای وانشان
ضریح امامزاده ابوالفتوح
شخصی به نام شمعون میرزا سلیمان کلیمی در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی برای خریدن در عتیقه شاهزاده ابوالفتوح روستای وانشان به نزد خادم آن رفته و از ایشان حکم شرعی فروش درب را از شیخ محمد صادق علامه روحانی محل می‌پرسد.
کهنسالان این روستا نقل کرده اند که جواب روحانی این چنین بود که اگر درب قابل استفاده نباشد مانعی به فروش آن نیست و بایستی پول آن را صرف هزینه مرمت و تعمیر زیارتگاه شاه ابوالفتوح کنید.
بعد از این فتوا درب امامزاده فروخته می‌شود، اما پس از مدت‌ها که شمعون در حال خارج شدن از ایران بود به دام می‌افتد و در بازجویی‌هایی که از وی به عمل می‌اید اعتراف می‌کند که این درب را خادم زیارتگاه شاهزاده ابوالفتوح به او فروخته است.
پس از بازجویی از شمعون مأموران حکومتی با مراجعه به خادم شاهزاده ابوالفتوح در می‌یابند:خادم به حکم مجتهد محلشان اقدام به فروش این درب کرده است که در نهایت شیخ محمد صادق علامه برای محاکمه به اراک احضار می‌شود. سال‌ها طول می‌کشد تا این محاکمه تمام شود بنا بر این در تاریخ ۵ فروردین ۱۳۱۹ دادگاه تهران روحانی مزبور را تبرئه می‌کند چرا که تاریخ معامله درب امامزاده در سال ۱۳۰۹ انجام شده در صورتی که اول آذر سال ۱۳۱۰ در لیست آثار ملی قرار گرفته است.
مناره گلپایگان
مناره گلپایگان با نام میل گلپایگان در این شهر شهرت دارد و متعلق به دوران سلجوقیان است که قدمتی بالغ بر ۹ قرن دارد و شاهد رخداد‌های مختلف تاریخی است. روشن کردن چراغ برفراز آن، راهنمایی برای کاروانیان بوده است.
کبوترخانه گلپایگان
کبوتر خانه گلپایگان که از خشت و گل ساخته شده است، بنای ارزشمند دیگری در این شهر است که توجه هر گردشگری را به خود جلب می‌کند. این بنا به همت کشاورزان ساخته شده است تا هم پناهگاهی امن برای کبوتران باشد و هم کشاورزان بتوانند از شر آفت‌های زمین هایشان رهایی یابند واز فضولات پرندگان به عنوان کود، استفاده کنند.
ارگ تاریخی گوگد
ارگ تاریخی گوگد با قدمت ۴۰۰ ساله از بنا‌هایی قدیمی و کهن شهر گلپایگان است که از خشت و گل ساخته شده است و در مسیر گلپایگان به تهران قرار گرفته است. بر اساس اسناد موجود نیمی از ساختمان این ارگ مهریه همسر علیخان بوده که توسط به همسرش واگذار شده بوده است؛ بنابراین به این ارگ «ارگ علیخانی» می‌گویند.
دیدنی‌های دیگر وانشان گلپایگان
چشمه لمبی
باغ‌های سبز و زیبا
دزی
کوه بابا دودورشاه
قلعه جمال
کوه دیگا
حسن آباد
کوه محد حیدر
مورا
مقبره بهلون
مزرعه امیریه
قلعه‌ای تاریخی و بقایای ارگ در روستای وانشان واقع است که بخش‌های زیادی از آن در سال ۱۳۹۱ برای تصویر برداری سریال جلال الدین بازسازی شده و قسمت‌هایی نیز به آن افزوده شده است.
این در حالیست که در روز سه شنبه ۲۳ شهریور ۱۳۹۵ قلعه سینمایی مولانا به وسیله سازمان امور آب شهرستان گلپایگان به بهانه اینکه در حریم رودخانه قرار دارد تخریب و نابود شد در صورتی که بیشتر از نصف سال رودخانه خشک است و تنها قسمتی از قلعه در حریم آن قرار داشت.
برج حاج فرج الله و قلعه وانشان از جمله دیدنی‌های وانشان میباشند که می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید البته باید بدانید امامزاده ابوالفتوح در بین این دیدنی‌ها جایگاه ویژه و مخصوصی دارد.