سیره انبیا و ائمه (ع) که مبتنی بر وحی الهی و کتابهای آسمانی و به ویژه قرآن کریم است، همواره سبک زندگی کامل برای اهل ایمان در عرصههای فردی و اجتماعی است.
سیره ائمه (ع) هرگز به معنای یک زندگینامه شخصی محسوب نمیشود بلکه این سیره مبتنی بر وحی الهی است و کسانی سعادتمند شدند و هستند و خواهند شد که در مطالعات و بررسیهای سیره امامان معصوم (ع) همواره به خداشناسی، پیامبرشناسی، امامت شناسی، ولایت شناسی، شناخت عدل الهی و معادشناسی توجه کافی را داشته باشند و از این مسیر به امام شناسی هم برسند.
حضرت امام حسن عسکری (ع) که در کمتر از ۳۰ سالگی به شهادت رسیدند و همواره در محاصره دشمن بودند؛ در طول حیات طیبه خود تلاش کردند شیعیان خود را و همچنین انسانهای آزاده را با روشهای مختلف درباره امام شناسی و امامت شناسی آموزش دهند و هدایت کنند.
یک درس مهم از سیره آن حضرت هم که تا روز قیامت باید پرچم آن برافراشته باشد همان امام شناسی بعد از آن حضرت و ایمان به امامت حضرت امام مهدی (عج) و در ادامه ولایت شناسی و، ولی شناسی در دوره غیبت محسوب میشود.
آنچه که امروز ما از سیره حضرت امام حسن عسکری (ع) بیش از همه نیاز داریم، ولی شناسی در سایه انتظار فرج و شناخت کامل مهدویت و همچنین تبیین ابعاد گسترده تمدن مهدویت است.
کسانی که ادعای آزادگی، مسلمانی و ایمان به اهل بیت (ع) و انبیاء (ص) و قرآن کریم را دارند باید در عمل هم سبک زندگی فردی و اجتماعی خود را متناسب با سیره امامان معصوم (ع) و به ویژه سیره حضرت امام حسن عسکری (ع) و انتظار در دوره غیبت را همواره مدنظر داشته باشند و با این الگو حرکت کنند.
حضرت امام حسن عسکری (ع) با نظام وکالت زمینه ساز غیبت امام عصر علیه السلام بودند و حاکمیت ولایت فقیه بر جامعه اسلامی هم اصلی طلایی سیاست دینی است که از سیره آن امام همام استخراج میشود.
سیره، عظمت و شخصیت امام حسن عسکری علیه السلام در جوامع شیعی و اسلامی در حدی نمایان بوده است که دوست و دشمن اعتراف کردند.
یعنی دوران عمر ایشان بیش از ۳۰ سال نبود، اما دستاوردهای کار فکری، فرهنگی، اعتقادی، علمی و معارفی ایشان تا قیامت کافی است.
اما امام عسکری علیه السلام بیشترین کار علمی و فرهنگی را در دوران امامت و زعامتشان و حتی پیش از آن انجام دادند.
بزرگان، اندیمشندان و متفکران عرب به ویژه عراقیها توجه ویژه و خاصی را به سیره ایشان داشتند.
حضرت امام عسکری علیه السلام، علوم را به سمت قرآن هدایت کردند، تفسیر ایشان معروف و مشهور است و آن حضرت جامعه را به سمت و سوی مسائل علمی سوق میدادند تا بستری فراهم شود برای استخراج گنجینه عقول انسانی.
اگرچه ارتباط با امام بسیار سخت و کم بود و اطرافیان و ارادتمندان نمیتوانستند راحتتر با امام ارتباط برقرار کنند، اما با همان امکان اندک هم محضر امام شرفیاب میشدند، مباحث قوی علمی و فقهی را از امام جویا میشدند.
حضرت امام حسن عسکری علیه السلام در این حوزهها شاگردان بسیار خوبی را تربیت کردند و پرورش دادند.
در سیره حضرت امام عسکری علیه السلام به خوبی تبیین شده است "کسانی دارای ایمان قوی و توجه به خداشناسی هستند که در خدمت و محبت به مردم کوتاهی نکنند و میفرمایند در امور دنیایی بهترین اعمال دو عمل است، اول ایمان به خداوند و دوم خدمت به مردم. ایشان این دو رکن را برای زندگی یک انسان مؤمن تعیین میفرمایند".
حضرت امام حسن عسکری علیه السلام به قدری عملکردشان عالمانه، عاقلانه و مبتنی بر سیره نبی مکرم اسلام بود که آن روز مردم جزیرة العرب هر وقت میخواستند از سیره رسول گرامی اسلام صل الله علیه وآله مثل بزنند، امام عسکری را مثل میزدند. قطعا در زمان امام هادی علیه السلام وقتی زیارت جامعه کبیره از بیان ایشان شنیده شد و امام عسکری علیه السلام از پدرشان این زیارت را درس گرفتند و در جامعه تبیین و تفسیر کردند، عبارات جامعه کبیره هم بحث امامت را به خوبی تشریح میکند هم وظایف امت را که باید از امامت تبعیت کنند بیان میکند، و همچنین طی آن مسائل اخلاقی، اجتماعی، توحیدی، نبوت، معاد و هرآنچه لازمه یک زندگی مبتنی بر سیره نبوی و علوی است در زیارت جامعه کبیره موجود است؛ لذا امام حسن عسکری همت خود را بر ترویج این زیارت گماشتند.
حضرت امام حسن عسکری (ع) کسانی را مامور میکردند تا از طرف ایشان احکام مردم را بگویند و مشکلات فقهی مردم را برطرف کنند و نیز به مسائل علمی و اعتقادی و شبهاتی که در امور مختلف دینی مطرح میشد پاسخگو باشند.
ایشان برای زمینه سازی برای غیبت صغری و کبری حضرت امام زمان (عج) برنامه ریزی میکردند.
در ان دوره خفقان؛ نمایندگانی به محضر امام (ع) میرسیدند، اطلاعاتی را که از ایشان دریافت میکردند در اختیار مردم میگذاشتند و این زنجیره وکالت در دوران امام هادی و امام عسکری شکل گرفت؛ یعنی افرادی به عنوان نایب خاص یا نایب عام امام با شرایط و ویژگیهایی که داشتند در جامعه حضور مییافتند و جوابگوی مسائل مردم بودند. برخی از این شخصیتهای علمی و عرفانی به حدی از جایگاه بالا برخوردار بودند که وقتی مردم مشکلات خود را با آنها در میان میگذاشتند، گویی با خود امام عسکری در میان گذاشته بودند.
این سیره ادامه داشت تا هنگامی که مسئله غیبت امام زمان پیش خواهد آمد برای جامعه اسلامی و شیعی خللی ایجاد نشود. "من کان من الفقهاء صائما لنفسه و مخالفا لهوی و مطیعا لامر مولاه فللعوام ان یقلدوه". در همان زمان بود که نمایندگی از طرف بقیة الله الاعظم شکل گرفت، نمایندگی خاص که نواب اربعه بودند و نمایندگی عام که مراجع عظام تقلید و فقهای بزرگ بوده اند که از زمان شیخ طوسی به بعد این سلسله وکالت و نیابت از امام زمان علیه السلام توانست جامعه اسلامی را به سمت وحدانیت هدایت کند. همان شکل گیری وکالت در دوران امام عسکری علیه السلام امروز موضوع امامت را برای ما تفسیر و معنا میکند، فقیه را به ما معرفی میکند و، ولی فقیه را برای ما جایگزین کمبودها و کاستیهای موجود در مبانی معارفی میکند.
سفارش و تاکید شدید و همچنین تکلیف ایمانی و الهی امامان معصوم (ع) بر ما این است که برای عبور از همه فتنهها و همه مشکلات و همه سختی ها:
۱) شناخت امام و امامت و ولایت و ولی را در دوره انتظار به گفتمان حیات فردی و اجتماعی تبدیل کنیم
۲) همچنین باید دشمنان دین اسلام و امامت و امامان را هم بشناسیم و دشمن بدانیم و برائت بجوییم
۳) در دوره غیبت باید فرهنگ مهدویت در تمام ارکان حیات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی ما ساری و جاری باشد
۴) ولایت شناسی و ولی شناسی و ایمان به ولایت فقیه را هم باید تکلیف الهی و دینی بدانیم
۵) ایمان به ولایت فقیه در سایه ایمان به مهدویت در دوره غیبت نه یک سفارش قانونی و توصیه اخلاقی یا استفاده ابزاری است بلکه همانند ایمان به سیره همه انبیاء (ص) و ائمه (ع) است و کسانی که به ولایت فقیه در دوره غیبت ایمان ندارند باید در صحت و دقت تمسک به سیره ائمه معصومین (ع) هم تردید کنند برای اینکه ولایت فقیه در دوره غیبت مبتنی بر همان سیره ائمه معصومین (ع) است
۶) ایمان به دین اسلام باید ایمان به مجموعه کامل دین اسلام باشد که (فیه تبیان لکل شیء) و نمیشود به بخشی از دین اسلام باور ابزاری داشت و بخشی از دین اسلام را قبول نکرد که این همان رویکرد منافقین است (نومن ببعض و نکفر ببعض).
خدا را شاکریم که امروز از بالاترین نعمت الهی یعنی نظام جمهوری اسلامی و نعمت ولایت فقیه در سایه ایمان به امامت و ائمه معصومین (ع) و مهدویت و حضرت مهدی (عج) برخورداریم و از درگاه خداوند میخواهیم ما را در تمسک به این سیره الهی و همچنین عبور از فتنههای رنگارنگ روزگار موفق و پیروز بگرداند تا با دعای خیر شهیدان در مسیر اجرای بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و در نهایت استقرار کامل تمدن ایرانی اسلامی با پرچمداری، ولی فقیه و، ولی امر مسلمین حضرت امام خامنه (مدظله العالی) پیروز و سرافراز باشیم.
نقشه راه روشن است؛ حماسهها باید خلق کرد مانند شهیدانی که منتظرند تا آرمانهای الهی و دینی و سیره امام معصوم (ع) در این سرزمین به طور کامل نهادینه شود و با ظهور فرجش، ان شاء الله پرچم این نظام را تقدیم حضرت امام زمان (عج) دهیم.
امام راحل هم فرمودند " پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به مملکت شما آسیبی نرسد".
یادداشت: اسماعیل محمدی
دبیر خبر خبرگزاری صدا و سیما