روز بیست و نهم مهر ماه در سال ۱۳۷۶ با تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور به عنوان” روز ملی صادرات “ تعیین شد.
امروز روز ملی صادرات است از سال ۱۳۷۶ با تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور، روز بیست و نهم مهر ماه، به عنوان” روز ملی صادرات “ تعیین شد تا نشان دهد دولت برای صادرات و به خصوص صادرات غیر نفتی، اهمیت فراوان قائل است.
قطعا وقتی از صادرات سخن می‌گوییم هرگونه فروش محصول یا خدمات به کشور‌های دیگر را شامل می‌شود.
اوایل، اما نگاه، متفاوت بود صادرات نفت و درامد‌های نفتی مجالی نمی‌داد که به صادرات دیگر محصولات غیر نفتی هم نگاهی داشته باشیم.
البته در هزینه کرد‌ها هم این گونه عمل می‌کردیم و پول نفت را به راحتی خرج و انواع محصولات ضروری و غیر ضروری وارد می‌کردیم که البته حجم واردات کالا‌های مصرفی بسیار زیاد بود و دیگر برای بسیاری از تولید کنندگان صرف نمی‌کرد که بساط تولید پهن کنند. کالا با قیمت پایین‌تر وارد می‌شد و مردم هم به دلیل فرهنگی که از گذشته‌ها جا افتاده بود جنس خارجی را حتی با کیفیت پایین‌تر ترجیح می‌دادند.
تحریم هرچند مشکلات بسیاری را برای کشور ایجاد کرد، اما باعث شد تا در‌های کشور به روی هر کالای غیر ضروری باز نباشد و چراغ کارخانه‌های داخلی روشن‌تر از گذشته باشد.
البته افزایش نرخ ارز هم باعث شده تا تولیدکنندگان داخلی مزیتی قابل توجه برای تولید صادرات محور داشته باشند. هر چند مشکلات تامین مواد اولیه و موانع تولید همچنان وجود دارد، اما تامین بازار داخل در غیاب برند‌های خارجی و صادرات محصولات، این روز‌ها صرفه خوبی برای تولیدکنندگان دارد.
تولید کننده برای دوام تولید به دنبال بازار‌های داخلی و خارجی است و با هزار زحمت در این شرایط در کشور‌های دیگر بازاری برای خود فراهم می‌کند، اما بخشنامه‌های خلق الساعه و ممنوعیت‌های صادراتی به دلیل افزایش قیمت برخی کالا‌ها در داخل کشور، باعث می‌شود تا بازار‌های صادراتی که به سختی به دست آمده به راحتی از بین برود. صادرکنندگان بر این عقیده اند که ممنوعیت صادرات به نوعی پاک کردن صورت مسئله است و قطعا چاره کار نیست و باید برای آن، راهکاری موثر پیش بینی شود.
در ۶ ماه نخست امسال ارزش کل تجارت خارجی کشور بیش از ۳۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار براورد شده که سهم صادرات ۱۷ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار بوده است.
در این میان توسعه روابط با کشور‌های همسایه و افزایش میزان تجارت با این کشور‌ها و حتی انعقاد قرارداد‌های تجارت ترجیحی، کوتاه‌ترین راه برای افزایش رقم صادرات غیر نفتی کشور است.
در این میان منطقه اوراسیا ظرفیت قابل توجهی برای ایران به شمار می‌آید. مهم‌ترین کشور‌ها در اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای تجارت به ترتیب کشور‌های روسیه، قزاقستان، ارمنستان، قرقیزستان و بلاروس هستند، در حال حاضر حجم تجارت ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، ۲.۶ میلیارد دلار است. اما در صورتی که از ظرفیت‌های طرفین به خوبی استفاده شود می‌تواند حجم تجارت را به حدود ۳۵ میلیارد دلار برساند. ظرفیتی که نباید آن را دست کم گرفت.
بازگشت ارز صادرکنندگان هم چالشی است که برخی صادرکنندگان دل خوشی از آن ندارند هر چند در این شرایط، منطقی‌ترین کار همین است که ارز حاصل از صادرات به چرخه ارزی کشور برگردد.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی از ۲۷ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات که به چرخه ارزی کشور برنگشته بود، حالا ۸ میلیارد دلار برگشته و صرف واردات شده است، اما همچنان این بازگشت، قطره چکانی است و مقاومت صادرکنندگان از بازگرداندن ارز حاصل از صادرات ادامه دارد.
صادرات غیر نفتی یک ضرورت انکارناپذیر برای کشور به شمار می‌رود هر چه کشور در این بخش فعالتر باشد جهش تولید محقق و اشتغال فراگیر می‌شود. از این مولفه مهم در اقتصاد نباید به سادگی گذشت. توسعه تجارت با کشور‌های دیگر و به ویژه صادرات از عوامل مهم در توسعه اقتصادی کشورهاست که علاوه بر رشد اقتصادی، باعث افزایش توان رقابت پذیری کشور‌ها درعرصه بین الملل می‌شود.
امیر اصلانخانی