امامزاده زینبیه نگینی در شهر اصفهان
زینب یکی از دختران حضرت امام موسی بن جعفر (ع) است که مضجع شریف او بنابر گفته شیخ ابوالحسن عمری (سده پنجم) در روستای ارزنان که هم اکنون به اصفهان وصل شده و نام زینبیه بر آن آوازه یافته، قرار دارد.
به گزارش
گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سيما، حرم مقدس حضرت زینب بنت موسی بن جعفر (س) نگینی در شهر اصفهان است که سال‌ها است دوستداران اهل بیت مخصوصا ساکنان اصفهان به عناوین مختلف ارادت خود را به این مکان مقدس اعلام نموده اند.
خصوصیت‌های امامزاده زینبیه:
پس از بازسازی بنای جدید به مساحت کنونی حدود ۷۰۰۰ متر مربع رسید؛ که در طرح گسترش و سامان دهی به ۱۴۰۰۰ خواهد رسید.
مساحت بقعه فعلی امامزاده ۴۰۰ متر بوده که حاوی ۴ رواق و سه ایوان و ۱ بقعه می باشد. دور تا دور صحن ۶۲ باب زائرسرا برای رفاه زائرین و مسافران ساخته شده که همه آن‌ها بعلاوه بقعه امامزاده در طرح گسترش و سامان دهی تخریب و دوباره ساخته خواهد شد. گنبد دو پوش امامزاده از کف ۲۲ متر ارتفاع داشته و دو گلدسته که هر کدام از کف ارتفاعشان به حدود ۳۵ متر میرسد ظاهر است.
تزئین داخلی حرم در چهار طرف بصورت گچبری‌های مقرنس و در سقف آن نقاشی به سبک دوران صفوی است که دور تا دور آن اسامی پاک ائمه اطهار (علیهم السلام) نوشته شده است. گچبری در و دیوار و گنبد متبرک به آیات قرآن کریم بوده و آیینه کاری‌های هنرمندانه اش زیبایی حرم را دو چندان نمایان می‌سازد.
نسب امامزاده زینبیه:
از امام موسی کاظم (ع) تعداد ۲۳ پسر و ۳۷ دختر به جا مانده، که از میان دختران ایشان، حضرت فاطمه معصومه (ع) در قم مدفون میباشند، حضرت فاطمه صغری (ع) در محله جوزدان اصفهان در بقعه‌ای به اسم ستی فاطمه دفن میباشند و نیز حضرت زینب صغری (ع) که در روستای سوارچی (یا اسوار) در قریه ارزنان از بلوک جی اصفهان دفن میباشند.
در مورد چگونگی پیدا شدن و معروفیت آرامگاه زینبیه (ع) آمده مقبره حضرت زینب صغری تا سال ۱۳۵۱ هـ. ق (حدود ۷۴ سال پیش تا کنون که سال ۱۴۲۵ هـ. ق میباشد) آنقدر معروفیتی نداشتند، تا اینکه در ذی الحجه این سال مرحوم حاج شیخ عباس قمی در کتابی به اسم «المجدی» تالیف «شیخ ابوالحسن عمری مشهور به ابن صوفی» نوشته‌ای می‌یابند که در آن ذکر گردیده بود در ارزنان که از قرای اصفهان میباشد دختری به نام زینب (ع) از فرزندان امام موسی کاظم (ع) دفن میباشد؛ بنابراین مرحوم قمی به آقای حاج سید سعید طباطبایی نائینی خواهش مینماید که این مسأله را پیگیری نمایند و صحت وسقم آن را به اطلاع ایشان برسانند. بعد از تحقیق به این نتیجه می‌رسند که ارزنان قراء قهاب از بلوک جی در شمال اصفهان میباشد و آرامگاه با صحن و گنبد آجری در آن جا به اسم «بچه زینب» موجود است که در بین اهل محل و دیگران منسوب به امام موسی بن جعفر (ع) است (یعنی امامزاده را موسوی میدانند). پس از انتشار خبر پیدا شدن مقبره حضرت زینب بنت موسی بن جعفر (ع) در اصفهان، مردم زیادی برای زیارت به آن آرامگاه متبرک میرفتند و عالمان و مجتهدین نیز به اعتبار فرمایش مرحوم حاج شیخ عباس قمی این نسبت را بدون تامل پذیرفته و به زیارت آن مزار نورانی شتافتند.
به این ترتیب مزاری که قریب به یک هزار سال در غربت و گمنامی و بی توجهی بسر می‌برد توسعه یافته و محل نذر و نیاز مسلمانان گردید.
قدیمی‌ترین سند در باب حضرت زینب صغری (س) همان کتاب «المجدی» تالیف ابن صوفی بود که در حاشیه آن این روایت گفته شده و بعد‌ها اشتباهاً این روایت به متن اصلی انتقال و به نظر مرحوم قمی رسیده است. این روایت در کتاب ابن صوفی اینگونه ذکر گردیده است: «شنیدم از میر محمد هادی بن الامیر لوحی مورخ همانا مدفون است بچه زینب در روستای ارزنان که از روستا‌های اصفهان می باشد و وی دختر بلا واسطه (فرزند خود) امام موسی کاظم علیه السلام میباشد.»
مرحوم معلم حبیب آبادی در کتاب «کشف البیئه عن مقبرة الزینبیه» (ص ۴۶) در نحوه نوشتن و خواندن و معنی بیحه زینب تحقیق گسترده‌ای انجام داده و به این نتیجه رسیده اند که این کلمه «بیجه» میباشد که مخفف «بی بی چه» به معنی «بچه» میباشد به همین مناسبت به بچه زینب (یا زینب صغری (ع) معروف گردیده است.
می توان خاطرنشان کرد که: ۱- آن حضرت امامزاده‌ای موسوی و از فرزند بلا واسطه امام موسی کاظم (ع) میباشد. ۲- از قرن هفتم و به ویژه اوایل دوره صفویه مقبره به همین اسم و نشان آوازه داشته و مورد توجه و عنایت مؤمنین و مردم خیر و نیکو کار بوده که برای حفظ و نگهداری آن موقوفاتی (مثل قلعه زینبی کرارج و سوارچی مجاور اصفهانک کنونی) وقف کرده اند.
زیارتنامه امامزاده زینب (علی‌ها السلام):
اَلسَّلامُ عَلَیکِ اَیّتُهَا السَّیِّدَةُ الزَّکیَّةُ، اَلطّاهِرَةُ الوَلِیَّةُ، و الدّاعِیَةُ الحفِیَّةُ، اَشهَدُ اَنَّکِ قُلتِ حَقّاً، وَ نَطَقتِ حَقاً وَ صِدقاً، وَ دَعَوتِ اِلی مَولایَ وَ مَولاکِ، عَلانِیَةً وَ سِرّاً، فازَ مُتَّبِعُکِ، وَ نَجا مُصَدِّقُکِ، وَ خابَ وَ خَسِرَ مُکَذِّبُکِ، و المُتَخَلِّفُ عَنکِ، اِشهَدی لی بِهذِهِ الشَّهادَةِ، لِاَکونَ مِنَ الفائِزینَ بِمَعرِفَتِکِ وَ طاعَتِکِ، وَ تَصدیقِکِ وَ اتِّباعِکِ، وَ السَّلامُ عَلَیکِ، وَ السَّلامُ عَلَیکِ یا سَیِّدَتی وَ ابنَةَ سَیِّدی. اَنتِ بابُ اللهِ المُوتی مِنهُ، وَ المَأخوذُ عَنهُ، اَتَیتُکِ زائِراً، وَ حاجاتی لَکِ مُستَودِعَةً، وَ‌ها اَنَا ذا اَستَودِعُکِ دینی وَ اَمانَتی، وَ خَواتیمَ عَمَلی، وَ جَوامِعَ اَمَلی اِلی مُنتَهی اَجَلی، وَ السَّلامُ عَلَیکِ وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُه.
سلام بر تو‌ای سرور پاک و پاکیزه و، ولی من و‌ای دعوت کننده (به حق) به مهربانی، گواهی دهم که تو حق گفتی و به حق و راستی سخن کردی و (مردم را) آشکارا و نهان بسوی مولای من و مولای خودت دعوت فرمودی رستگار شد پیرو تو و نجات یافت تصدیق کننده ات و ناامید و زیان کار شد تکذیب کننده ات و آنکس که با تو مخالفت کرد گواه باش برای من این گواهی را تا من به وسیله معرفت و اطاعت تو و تصدیق و پیروی کردنت از زمره رستگاران باشم و سلام بر تو‌ای سرور من و‌ای فرزند آقای من توئی درگاه خدا که از آن درآیند و (معالم دین را) از آن بگیرند آمده ام به درگاهت برای زیارت و حاجت‌های خود را به تو سپرده ام و من اکنون به تو می‌سپارم دینم و امانتم و عاقبت کارهایم و همه آرزوهایم را تا پایان عمرم و بر تو باد سلام و رحمت خدا و برکاتش.