درعصر حاضرکه به عصر انفجار اطلاعات مشهور شده ، سرعت انتشار اخبارصحیح ویا کذب در فضای مجازی بسیار زیاد است ،در این شرایط حساس داشتن سواد رسانه ای برای جلوگیری از انتشار اخبار اشتباه ویا کذب اهمیت دو چندانی پیدا کرده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اردبیل روز گذشته تصاویری از درگیری بسیار شدید نیروهای نظامی دو طرف نا معلوم با سلاح های سنگین وتماشای خانوادگی این جنگ با فاصله بسیار نزدیک منتشر شد وعده ای این تصاویر را به نواحی مرزی استان های آذری نشین ایران نسبت دادند ونوشتند: " مرزنشینان ایرانی خانوادگی به تماشای جنگ وحشتناک قره‌باغ رفته اند".
اما حقیقت این ویدیو چیست؟
تحقیقات رسانه ای ما نشان می دهد، این ویدیو اساسا مربوط به ایران واصلا مربوط به جنگ قره باغ نیست ، بلکه مبدا این ویدیو کشور روسیه بوده و تصاویرمورد بحث مربوط به یک رزمایش نظامی در این کشور به مناسبت روز ارتش این کشوراست.
همه ساله در این روز نیروهای نظامی روسیه، توانائیهای سیستم‌های توپخانه‌ای و موشکی خودرا در قالب رزمایش از نزدیک به شهروندانشان نشان می دهند.
در این تصاویر خانواده ها حتی پیرمردان، پیرزنان ،زنان وکودکان کوچک با لباسهای گرما بخش زمستانی در آرامش کامل بر روی بلندی ایستاده ودر حالیکه نظامیانی با لباس ارتش روسیه در کنار آنها قرار دارندوعده ای نظامی هم در پایین صحنه نگهبانی می دهند با شوخی وتفریح مشغول تماشا وتصویر برداری رزمایش هستند.
درست در مابین درگیری دو سوی رزمایش، یک نظامی به زبان روسی در حال توضیح دادن مراحل رزمایش واعلام سلاحهای بکار رفته است، این درحالیست که برروی لباسهای برخی از حاضران هم نوشته کلمه روسیه خودنمایی می کند.
از سوی دیگر تمامی تصاویر درگیریهای نظامی آذربایجان وارمنستان در نزدیکی مرزهای کشورمان در استانهای اردبیل وآذربایجان شرقی درآرشیوهای صدا وسیمای این دو استان وآرشیو های شخصی اهالی موجود است واساسا چنین درگیری با این حجم ازآتش روی نداده است.
درهفته گذشته هم ویدیویی دیگربا عنوان "درگیری نفسگیر جنگنده آذربایجان با ضد هواییهای ارمنستان "در فضای مجازی منتشر شد که کارشناسان نظامی پس از بررسی های دقیق این تصاویر را ساختگی وگرافیکی ارزیابی کردند.
دراین شرایط باید از علاقمندان به اخبار واقعی در فضای مجازی خواست سطح سواد رسانه‌ای خود رابالا برده وپس از مشاهده خبر یا تصاویر خبری ابتدا درباره صحت موضوع اندکی جستجو وتحقیق کرده و سپس به انتشار آن اقدام کنند و چنانچه نتوانستند در مورد صحت خبری مطمئن شوند از انتشار آن خبر خودداری کنند.
چه بسا افراد یا گروههایی بخواهند با قالب کردن برخی اخبار وتصاویر غلط در ذهن مخاطبان به نیتهای شوم خود دست یابند.
جمهوریهای آذربایجان و ارمنستان در همسایگی مناطق شمالی ایران پس از دو هفته درگیری نظامی در منطقه قره باغ کوهستانی اعلام آتش بس کردند، اما درگیری های نظامی آنها همچنان ادامه دارد.