بیش از یکصد سال از عمرش می‌گذرد، به اشکال مختلف بوده و بی تردید کامل‌ترین دفترچه خاطرات زندگی هر فرد از تولد تا مرگ بشمار می‌رود.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، این داستان تولد یک شناسنامه است که مدتی است دیگر شباهتی به دفترچه‌های سجلی قدیمی اش ندارد. حدود ۱۰۲ سال پیش نخستین سند ولادت یا همان شناسنامه برای فردی به نام «فاطمه ایرانی» در تهران به ثبت رسید.
با گذر زمان شناسنامه‌ها نیز تغییر چهره دادند و یک برگ به چند برگ تبدیل شد، همچنین علاوه بر مشخصات فردی، نام پدر و محل تولد، نام مادر، همسر، فرزندان و زمان فوت فرد هم به صفحاتش اضافه شد.
اشکال شناسنامه هم تاکنون بار‌ها تغییر کرده است. از جنس کاهی در قبل از انقلاب گرفته تا جنس مرغوب‌تر با جلد قرمز در پس از پیروزی انقلاب، که البته همچنان مشخصات سجلی به صورت دستی در آن ثبت می‌شد و در نهایت تولید شناسنامه مکانیزه که با شناسنامه‌های پیشین تفاوت دارد.
هم اکنون افراد برای دریافت شناسنامه کافی است تنها یک بار به یکی از دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنند. الزامات و مدارک لازم برای صدور شناسنامه جدید هم این است سن فرد بالای ۱۵ سال باشد، کارت هوشمند ملی یا هر مدرک هویتی عکس دار به همراه داشته باشد.
اگر متاهل است عقدنامه به همراه داشته باشد و اگر طلاق گرفته است سند طلاق را ارائه دهد. همچنین اگر دارای فرزند است داشتن کد ملی فرزندان الزامی است.
البته تعویض شناسنامه الزامی نیست و تنها در صورت مخدوش شدن مشخصات فردی و مستعمل شدن عکس، فرد ملزم به تعویض آن می‌شود.
کار صدور شناسنامه جدید پس از ارائه مدارک مورد نیاز با پر کردن فرم‌های ارائه شده از دفتر پیشخوان و احراز هویت فرد وارد مرحله جدیدی می‌شود. اینجاست که مامور پست وارد دفتر پیشخوان شده و با دریافت شناسنامه قدیمی و مدارک مورد نیاز به سمت محل صدور شناسنامه حرکت می‌کند.
محل صدور شناسنامه‌های جدید در تهران در شهر ری قرار دارد و کار مامور پست پس از تحویل شناسنامه و مدارک احراز هویت فرد درخواست کننده به کارمند اداره ثبت احوال پایان می‌یابد.
به گفته مدیرکل ثبت احوال استان تهران از این پس باید ۱۶ مرحله را پشت گذاشت تا شناسنامه مکانیزه تهیه شود.
حسین زین الصالحین می‌گوید: پس از ثبت مدارک فرد، شناسنامه قدیمی و فرم‌های تهیه شده اسکن می‌شود و برای احراز هویت نهایی گام به گام به پیش می‌رود تا به مرحله چاپ شناسنامه جدید می‌رسد.
وی با اشاره به اینکه شناسنامه جدید در چاپخانه ملی ایران تهیه می‌شود، می‌افزاید: این شناسنامه‌ها از نظر ضریب امنیتی دارای بالاترین درجه از امنیت است به گونه‌ای که جاعلان و کلاهبرداران امکان جعل این مدرک با ارزش هویتی را ندارند.
در مرحله چاپ همه اطلاعات فردی شخص در یارانه در دو مرحله بازبینی می‌شود به گونه‌ای که درصد خطا به صفر می‌رسد. پس از چاپ مدارک در شناسنامه ورقه پلاستیکی که به هولوگرام ویژه‌ای مجهز است بر روی صفحه اصلی فشرده یا پرس می‌شود تا امکان جعل آن نیز غیرممکن شود.
پس از چاپ، متصدی پست، یکبار دیگر مشخصات فرد را با اطلاعات هویتی او بازبینی نهایی می‌کند و سپس آن را در بسته پستی قرار می‌دهد تا به نشانی فرد درخواست کننده ارسال شود.
مدیر کل ثبت احوال استان تهران تصریح کرد: پیش از این صدور یک شناسنامه مکانیزه حدود یک ماه زمان می‌برد، اما اکنون با افزایش سرعت و تجربه کارکنان این زمان به دو هفته کاهش پیدا کرده است که ابراز امیدواری کرد در آینده نزدیک به یک هفته برسد.
سالانه چهار و نیم میلیون شناسنامه در کشور برای افراد بالای ۱۵ سال صادر می‌شود و هزینه نهایی صدور هر شناسنامه نیز ۶۰ هزار تومان است.