جانشین فرماندهی انتظامی تهران بزرگ: اگر کاربران نحوه صحیح استفاده از شبکههای اجتماعی را فرا نگیرند با چالش منفی که شیادان در فضای مجازی آن را تشکیل میدهند، مواجه خواهند شد.
در این یاداشت امده است: شبکه اجتماعی، آن دسته از محیطهای جذاب کاربران در فضای سایبری است که با استفاده از فراهم کردن امکان اشتراک نظر، تبلیغ، آزادی بیان دیدگاه، بحث و مبحاثه در خصوص مسائل مختلف توانسته بخشی از افراد جوامع مختلف را به صورت مجازی گرد هم بیاورد و آنها را حول محورهای مختلف بسته به نوع جهت گیری و خط مشی مبانی شبکه، شکل دهد و از این مجرا؛ افکار و ایدهها بلکه رفتار آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
حجم وسیعی از اطلاعات از اقصی نقاط جهان شامل کوچکترین حوادث تا وقایع مهم در سایتهای مختلف جمع آوری و به تدریج تبدیل به منع مهم اطلاعاتی برای انجام علملیات جاسوسی و کسب اطلاعات از وضعیت سیاسی و اجتماعی کشورها میشود.
تاثیر فضای مجازی بر مشارکت از دو بُعد قابل بررسی است. بُعد اول اشاره به نظامهای انگیزشی در ترغیب افراد به مشارکت دارد. در همین چارچوب، فضای مجازی در ایجاد انگیزه و محرکهای لازم برای مشارکت و با عدم مشارکت و اعتقاد به ارزشی بودن مورد مشارکت بسیار تاثیر گذار است.
بُعد دوم در ارتباط با تاثیر فضای مجازی بر الگوها و شیوههای مشارکت است. شیوهها و اشکال مشارکت در بافت فضای مجازی دیگر صرفا محدود به شرکت در انتخابات نیست، بلکه فضای مجازی این امکان را فراهم میکند که فرد بتواند در تصمیم گیری، نظارت و اجرا مشارکت داشته باشد و این مشارکت از طریق حضور فیزیکی نیست؛ بلکه فرد میتواند در دور دستترین نقاط با بهره گیری از اینترنت و امکانات آن و عضویت در شبکههای اجتماعی مجازی، آرا و نظر خود را بیان کرده و به طور خواسته یا ناخواسته در تصمیم گیری و نحوه اجرای تصمیمات مشارکت کند.
در فضای مجازی درک و فهم افراد از محیطهای اجتماعی متفاوت از جهان واقعی است. این امر از یک طرف به دلیل منابع متعدد و نامحدود آگاهی بخشی از محیط اجتماعی است که امکان سانسور و عدم دستیابی افراد به اطلاعات لازم را به حداقل ممکن کاهش میدهد و از طرف دیگر، افرادی که در فضای مجازی حضور دارند؛ همزمان مصرف کننده و تولید کننده اطلاعات و دانش هستند. در واقع، ویژگی تعامالی بودن و غیر مرکزی فضای مجازی این امکان را به افراد میدهد که بتواند نقش فعالی را در تولید دانش، اطلاع رسانی و جلوگیری از جریان برنامه ریزی شده هدف دار اطلاعات ایفا کنند.
یکی از مهمترین ابزارهای جنگ نرم، بازیهای رایانهای آنلاین در فضای مجازی است. بازی رایانهای صرفا یک سرگرمی نیست، بلکه رسانهای برای بیان عقاید و افکار است. بسیاری از بازیهای رایانهای بر محوریت مشروعیت زدایی از جمهوری اسلامی ایران و ارائه تصویری تهدید آفرین از اقدامات در رفتار ایران در سطح ملی و منظقهای طراحی شده است مانند بازیهای رایانهای «حمله به ایران»، «نجات گروگانهای آمریکایی» و «سام ماجراجو در پرسپولیس».
به عنوان مثال در بازی رایانهای «سام ماجراجو در پرسپولیس» با استفاده از نمادهای تمدن اسلامی برای شناسایی اهدافی که دشمن محسوب شده، به صورت غیر مستقیم ملل اسلامی به منزله دشمنان بشریت و عوامل ترور اطلاق گردیده است. بر روی کاشی کاریهای اماکن مربوط به تروریستها در این بازی، روایاتی همچون «انا مدینه العلم و علی بابها» را به وضوح میتوان مشاهده نمود.
در کنار بازیهای رایانهای که وسیلهای برای پیاده سازی اهداف شوم مجرمان و دشمنان در فضای سایبری است، اقدامات مخربانه دیگری همچون کلاهبرداری از دارندگان حسابهای بانکی از طریق فیشینگ، تخلیه حسابهای بانکی به روشهای متفاوت و با ترفند اعلام برنده شدن افراد در مسابقات مختلف، جعل عنوان و انتشار تصاویر خصوصی و شخصی و در پی آن سوء استفاده از اطلاعات مردم توسط مجرمان فضای سایبری در حال انجام است و اگر در این رابطه غفلتی از سوی کاربران فضای مجازی صورت بگیرد، شاهد وقوع صدمات جبران ناپذیر خواهیم بود.
در این راستا پلیس همواره با بهره گیری از تمام ظرفیتها و امکانات و دانش خود توانسته است بخش قابل توجه و گستردهای از جرایم رایانهای را شناسایی و تا حدود زیادی نقشههای شوم مجرمان سایبری را خنثی کند. در همین رابطه و در کنار اقدامات موثر انجام شده، پلیس نیازمند هوشیاری و دقت عمل کاربران در استفاده از شبکههای اجتماعی در فضای مجازی است؛ لذا بایستی دانش استفاده از فضای مجازی در خانوادههای ایرانی بیش از پیش افزایش یابد و با خطرات احتمالی در این حوزه آشنایی کامل بدست بیاورند.
نقش والدین در نحوه آشنایی نوجوانان و جوانان با فضای مجازی در این رابطه بسیار مهم و پررنگ است؛ چرا که با آموزش صحیح در این حوزه به فرزندان میتوان آنها را از تهدیدهایی که پیش رویشان قرار دارد آگاه ساخت و از وقوع جرایمی که به علت بی احتیاطی و غفلت از سوی کاربران شکل میگیرد کاست.