گزارش مکتوب ..... چه زمانی عبرت می گیریم ؟!!!حادثه ای مشابه آتش سوزی ساختمان پلاسکواین بار دربندردیلم

جدای براما و اگرهایی که شاید می توانست آتش سوزی را در لحظات اولیه اطفا کند در این گزارش سعی می کنیم تا بی تدبیری های مردم و مسوولان را برای حوادث مشابه بررسی کنیم تا شاید عبرتی برای دیگران شود .

بندر دیلم در شمال استان بوشهر قرار دارد و همسایه استان‌های خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد است.

بازار این بندر یکی از بازارهای معروف استان بوشهر است و قبل از اینکه کرونا بیاید به ویژه آخر هفته و تعطیلات نوروزی، پراز مشتری بود.

مغازه داری با نشان دادن پوشاک خاکستر شده، می‌گوید: این‌ها تمام زندگی کاسبان است. وضعیت کرونایی در 9 ماه گذشته به اندازه کافی به ما صدمه زده بود و حالا با این آتش سوزی ضربه نهایی اقتصادی برپیکر ما خورد .

مردی میانسال که یکی از بازاریان است و با شور و حرارت خاصی صحبت می‌کند، می‌گوید: سال ۸۰ یا ۸۱ بود که از شهرداری به ما گفتند بیایم در این زمین غرفه ایجاد کنیم و کار و کاسبی راه بیندازیم. طلای زن و بچه را فروختیم و هر کدام ۲۵۰ هزار تومان به شهرداری دادیم و جایی را در این زمین گرفتیم و خودمان شروع به ساختن کردیم.

او ادامه می‌دهد: برای ساخت و ساز هیچ کمکی از هیچ اداره‌ای نگرفتیم بعد هم یک میلیون تومان برای انشعاب برق دادیم و کاسبی کردیم. اینجا بیشتر پوشاک و مقداری هم لوازم آرایشی و بهداشتی فروخته می‌شد.

این کاسب می‌گوید: چند وقت پیش از اداره راه وشهرسازی به ما گفتند که زمین غرفه را مالک هستند ؛ در صورتی که پیش از این کسی در این باره چیزی نگفته بود.

پیرمردی گریان در حالی که خاکستر‌های مغازه فرزندش را با آه و حسرت نگاه می‌کند، می‌گوید: این خاکستر‌ها تمام زندگی فرزندم بوده است. بچه بدبخت من حالا باید چه کار کند؟ ۴۰۰ یا ۵۰۰ میلیون تومان سرمایه پسرم سوخت.
به گفته احمد دشتی فرماندار دیلم گذران زندگی ۲۵ درصد مردم این شهر به نوعی با آن‌ بازارچه ساحلی گره خورده بود.

بازارچه ساحلی دیلم صبح پنجشنبه دهم مهر آتش گرفت و سرمایه‌هایی که کاسبان با عرق جبین و قرض و وام جور کرده بودند، در زمانی کوتاه دود شد و به هوا رفت.

فرماندار دیلم بحث مالکیت را مشکل اساسی کاسبان بازارچه ساحلی دانست و گفت :  بازارچه ساحلی دیلم در زمین‌های استحصالی از دریا ایجاد شده و شهرداری این بازارچه را به شکل ۲۰۰ مغازه ۶ مترمربعی به بازاریان واگذار کرده است.
دشتی بیان کرد: تا چند ماه پیش موضوع مالکیت زمین چندان مطرح نبود تا اینکه اداره کل راه و شهرسازی اعلام کرد ۲۰ هکتار از زمین‌های استحصال شده از دریا که این بازارچه هم در همان محدوده بود در مالکیت این اداره کل است.

مالک بازارچه مشخص نیست!
آقای دریانورد ؛ شهردار دیلم معتقد است : اگرمالکیت مشخص بود به طور حتم ایمن سازی صورت می‌گرفت و چون مردم سند مالکیت نداشتند اجازه ساخت و ساز و ایمن سازی را به شهرداری نمی‌دادند.

شهردار دیلم متولی بازارچه را مردم می‌داند و با تشریح ماجرا می‌گوید: ۲۰ سال پیش شهرداری دستفروشان را جمع کرد و تصمیم گرفت در زمینی که در ساحل قرار داشت و متعلق به هیچ سازمانی نبود، بازارچه‌ای بسازد و غرفه را اجاره بدهد. شهرداری پول ساخت و ساز نداشت مردم خودشان ساختند و گفتند حال که خودمان پول داده‌ایم خودمان هم مالک هستیم.

فاضل دریانورد ادامه می‌دهد: از یک سو مردم و از سوی دیگر شهرداری ادعای مالکیت داشتند در طول زمان شهرداری از این ماجرا عقب کشید و ادعای مالکیت نداشت، اما هیچ اداره دولتی هم سند اینجا را به کسی نداد.

او بیان می‌کند: دو ماه پیش راه و شهرسازی اعلام کرد که سند این زمین را گرفته است و الان مالکیت بین مردم و راه و شهرسازی مطرح است.

زمین بازارچه دیلم به شهرداری واگذار شده است!

معاون املاک و حقوقی اداره کل راه وشهرسازی استان بوشهر می‌گوید: زمین بازارچه ساحلی برابر مستندات موجود از جمله قرارداد شماره ۹۶ مورخ ۲۱ تیر 13۸۶، با کاربری تجاری به وسعت دو هزار و ۵۲۲ مترمربع از طرف اداره کل راه و شهرسازی استان بوشهر به شهرداری دیلم برای احداث بنا واگذار شده است.

شوقی ادامه می‌دهد: مالکیت متعلق به دولت بوده، اما به شهرداری دیلم واگذار شده است؛ بنابراین از همان تاریخ حفظ و نگهداری زمین برعهده شهرداری بوده است.

او بیان می‌کند: آمادگی داشتیم که سند را رسمی و قانونی به شهرداری منتقل کنیم، اما هیچ تقاضایی از زمان انعقاد قرارداد تا امروز نداشتیم.

بیمه نبودن بازارچه !!
ساخت و ساز ایمن نبود، بیمه‌اش نکردند

بعضی از کاسبان بازارچه می‌گویند پیش از این هشدار‌هایی به مسئولان داده بودند. برخی هم می‌گویند برای بیمه اقدام کرده بودند، اما بیمه اعلام کرده بود که چون ساخت و ساز‌ها ایمن نیست نمی‌توانند مغازه‌ها را بیمه کنند.

یکی از مغازه داران در این باره می‌گوید: شرکت های بیمه اعلام کردند : باید سقف مغازه را عوض کنید و بازارچه را ایمن سازی کنید تا بیمه اش کنیم و وقتی به شهرداری مراجعه کردیم به ما گفتند : اینکه یک سقف عوض شود و یکی نشود چهره بازارچه را ناهنجار می‌کند همه باید سقف‌ها را عوض کنند، اما برای کاسبان سخت بود نمی‌توانستند چنین هزینه‌ای کنند.

یکی از مالباختگان در این حادثه می‌گوید: من جزء اولین کسانی بودم که در این بازارچه مغازه ساختم، پارسال هم حادثه کوچکی اینجا رخ داد. ولی کسی به فکر ایمن سازی نیفتاد. شورای شهر و شهرداری با ما هماهنگ نیستند.

او ادامه می‌دهد: سقف غرفه‌های بازارچه فایبرگلاس بود که مثل بنزین است و زود آتش می‌گیرد. در مدت کوتاهی همه چیز آتش گرفت و هیچ نماند.

جوانی با نشان دادن پیام‌های گوشی اش می‌گوید: امروز صبح پیامک سررسید قسطم آمده است. اینجا همه بدهکارند. همه وام دارند. باید چه کار کنیم؟ تمام زندگی‌مان در مغازه بود که همه دود شد و رفت هوا.

جوان دیگری می‌گوید: معادل یک میلیارد تومان ساعت در مغازه ام داشتم که الان چیزی از آن باقی نمانده است. چقدر گفتیم بیایند سقف را عوض کنند، اما کسی گوش نکرد.

استاندار بوشهر می گوید :  به راه و شهرسازی ماموریت دادیم که موضوع مالکیت زمین را پیگیری کنند نیاز بود از طریق رئیس سازمان ملی زمین و مسکن هم پیگیری شود تا بتوانیم موضوع واگذاری زمین را حل کنیم ، یا ملک را به صاحبان غرفه ها و یا به شهرداری واگذار شود و شهرداری که پیش از این پول گرفته در قالب واگذاری قبلی مشکل مردم را حل کند.

عبدالکریم گراوند عنوان کرد: درباره  دادن تسهیلات هم  نشستی با شبکه بانکی استان خواهیم داشت که به این افراد مهلت بدهد یا اگر تقاضای وام دارند با آنان همکاری کند.

استاندار بوشهر تاکید کرد: در عین حال دنبال این هستیم از دستگاه‌هایی مانند بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام بخواهیم اگر امکان دارد کمک کنند.

گراوند افزود: شهرداری قرار شد که از محل منابع داخلی بازارچه را پاکسازی کند و مجوزی هم شورای شهر بگیرد و نقشه را آماده کنند تا زمانی که برای زمین مجوز گرفته شد نقشه آماده باشد وعملیات احداث زود شروع شود.

او گفت: شهرداری و فرمانداری بررسی کنند اگر زمینی در آن منطقه وجود داشته باشد و امکان واگذاری آن از طریق راه و شهرسازی وجود داشته باشد دنبال می‌کنیم که همه را در قالب یک مجموعه ببینیم.

استاندار بوشهر بیان کرد: کسانی که خودشان در بازار‌های اینچنینی کار می‌کنند پیگیری کنند. شهرداران پیگیری کنند تا مشکل ایمنی چنین بازار‌هایی حل شود. اگر مالک شهرداری است ایمن سازی شود اگر بخش خصوصی است بخواهند که ایمن سازی کنند.

گراوند عنوان کرد: از بخش حوادث استانداری هم خواهیم خواست که نامه به شهرداران و فرمانداران بنویسند اگر چنین بازار‌هایی وجود دارد با کمک مردم و شهرداری ایمن سازی کنند.
به گفته او، در نشست اضطراری استانداری قرار شد کمک‌هایی از سوی دستگاه‌های مختلف ، خیران و پرداخت تسهیلات بانکی به صاحبان واحد‌های خسارت دیده ارائه شود تا مشکلات این افراد کاهش یابد.

استان بوشهر و بازارچه های فاقد بیمه و اصول ایمنی 
در اغلب شهرستانهای استان بوشهر مغازه ها و بازارهایی وجود دارند که مانند این بازارچه حادثه دیده بندر دیلم اصول ایمنی در آنها رعایت نشده و نظارتی هم برای این امر نمی شود ؛ همچنین بسیاری از کسبه برای کاهش هزینه هایشان مغازه های خود را بیمه نکرده اند و این امر موجب خطر پذیری بیشتر و خساراتی می شود که جبران نخواهد شد .

اگر چه این حادثه هم موجب تأسف بسیاری از مردم و مسوولان شد اما باید ببینیم تا چه موقعی باید  از این حوادث درس بگیریم .

نگارنده : حسین دهقان