صنعت ارتباطات، بنیاد‌های نسل تازه نظام اقتصادی و صنعتی و اجتماعی را تشکیل می‌دهد و همه تحولات انسانی و اقتصادی و جوامع بشری تابع مستقیم توسعه و پیشرفت‌های صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات است.
اهمیت صنعت ارتباطات تا حدی است که بیشتر کشور‌ها در اندیشه و در حال تاسیس شبکه ملی اطلاعات، ارتباطات و اینترنت ملی هستند تا ضریب استقلال خود را در عرصه جهانی شدن صنعت ارتباطات افزایش دهند.
دسترسی آسان به اینترنت، توسعه آمایشی خدمات رسانی فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات و تعریف اینترنت اشیاء برای همه کالا‌ها و خدمات هم در اولویت ایران قرار دارد، اما باید همه مزیت‌ها و ظرفیت‌ها در ایران هویت اینترنتی هم پیدا کنند.
صنعت ارتباطات حدود ۱۵۰ سال پیش با تلگراف آغاز شد و پس از آن تلفن بود که برای مدت زمان زیادی وظیفه برقراری ارتباط بین افراد را بر عهده داشت. اما عمر گوشی همراه به کمتر از سه دهه می‌رسد و موبایل‌های امروزی با سیستم‌های عامل هوشمند، حتی عمری ۱۰ سال دارد و پیام‌ها از حالت متنی و صوتی به تصویری تبدیل شده است.
سهم اقتصاد دیجیتال در اقتصاد ایران ۶،۵ درصد است و این سهم در سال ۱۳۹۲ حدود ۱،۷ درصد، در سال ۹۶ نزدیک به ۴ درصد بوده و قرار است بر اساس سند طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات در افق ۱۴۰۴ این سهم از تولید ناخالص داخلی به ۱۰ درصد برسد.
بومی سازی تجهیزات پیشرفته شبکه ملی اطلاعات مورد تاکید اسناد بالادستی است و نخستین بار در منطقه یک شرکت ایرانی موفق شده حفاری فیبر در کف دریا را اجرا کند.
ارتباطات به تلفن و اینترنت هم محدود نمی‌شود و فناوری‌هایی مانند نسل پنجم اینترنت، صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات را دگرگون خواهد کرد، چون سرعت رشد فناوری بسیار بالاست.
هیچ کدام از حوزه‌های حیات بشری را نمی‌توان یافت که بدون استفاده از فضای ارتباطی و امکانات زیرساختی ساماندهی شود.
در ایران هم خدمات ارتباطی نسل ۳ و ۴ در همه شهر‌های کشور برقرار است و بیش از ۹۵ درصد روستا‌ها دسترسی به اینترنت دارند. بیش از ۷۰ میلیون کاربر شبکه اینترنت در ایران وجود دارد که این آمار در میان کشور‌های منطقه بی‌نظیر است.
بیش از ۷۰ میلیون شهروند ایرانی به موبایل پهن باند، دسترسی دارند و گسترش آموزشی رسمی در فضای مجازی هم به افزایش این آمار کمک خواهد کرد.
سهم صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات با نرخ رشد ۴ تا ۵ درصد در جهان پیش می‌رود و سهم چهار درصدی در اقتصاد ایران دارد.
زیرساخت‌های لایه‌های اطلاعاتی شبکه ملی اطلاعات هم در دست تکمیل است.
شبکه ملی اطلاعات در ایران مبحث مهمی است و مجموع ظرفیت هسته شبکه ملی اطلاعات به ۱۸ هزار گیگابیت بر ثانیه رسیده است.
نسل سوم و چهارم تلفن همراه در حال حاضر تمام شهر‌های کشور یعنی ۱۲۴۲ شهر را پوشش داده است، ظرفیت روستا‌های متصل به شبکه ملی اطلاعات به ۹۰ درصد رسیده است و تحت پوشش خدمات نسل سوم و چهارم تلفن همراه هستند.
ایران با تکیه بر مزیت دانشگا‌های متعدد و فعال در حوزه صنعت ارتباطات و زیرساخت شبکه ملی اطلاعات به خودکفایی رسیده است.
همه امور ایران از آموزش، بهداشت، بانکداری و بنگاهداری؛ حتی در ماه رمضان با وجود محدودیت‌ها برای حضور مردم در اماکن مذهبی، از ظرفیت فضای مجازی استفاده شد.
هم اکنون ۳۵۰ هزار نرم افزار ایرانی فعال شده است و مردم نقاط دور از مرکز در ایران توانسته‌اند کسب و کار خود را از طریق همین نرم‌افزار‌ها تقویت کنند.
دولت الکترونیک نیز رو به توسعه و برنامه صلح آمیز فضایی در وزارت ارتباطات در حال پیگیری است.
حضور ایران در جمع ۵ کشور اول جهان در صنعت حوزه فضایی هم ارزشمند است.
اما مزیت‌ها و ظرفیت‌های توسعه صنعت ارتباطات در ایران باید متناسب با همه مزیت‌ها و ظرفیت‌های تولید کالا و خدمات ارزیابی شود که وسیع‌تر از همه کشور‌های منطقه است و باید تا ده‌ها برابر فعلی افزایش یابد.
فعالیت بیش از ۵۰۰ شرکت دانش بنیان، منابع انسانی تحصیلکرده و دانشگاه‌های متعدد هم پشتوانه خوبی برای حرکت و سرمایه گذاری‌ها در این عرصه است.
ایجاد ساختار کامل دولت الکترونیک در شرایط شیوع ویروس کرونا و ضرورت توسعه کسب و کار‌های مجازی بسیار ارزشمند خواهد بود و باید سپهر زیست بوم ارتباطات و فناوری اطلات بومی و ایرانی و اسلامی هم مستقر شود.
اسماعیل محمدی
دبیر خبر خبرگزاری صدا و سیما