برای یک انتخاب رشتۀ اساسی و درست سی نکتۀ باید مدنظر داوطلبان آزمون سراسری و مشاوران باشد.
۱- در پُرکردن فرم انتخاب رشته، حسابی دست و دلباز باشید و به هیچ عنوان بخیل و خسیس نباشید و هر ۱۵۰ جایگاه رو پُر کنید و از تمام انتخاب‌هایی که می‌توانید داشته باشید استفاده کنید و بهره‌مند شوید!
۲- اگر در دورۀ روزانه پذیرفته بشوید، حتّی اگر ثبت نام نکنید، سال آینده از انتخاب رشته‌های دورۀ روزانه محروم میشوید!
۳- با هر رتبه و نتیجه ای، به طور قطع انتخاب رشته کنید. فقط خیلی حواستون به انتخاب رشته‌های دورۀ روزانه باشد.
اگه دورۀ نوبت دوّم (شبانه)، غیرانتفاعی، پیام نور، پردیس خودگردان و ظرفیّت مازاد قبول بشوید و تشریف نبرید و ثبت نام نکنید، هیچ مشکل و مسأله‌ای پیش نمی‌آید و ذرّه‌ای محدودیّت و محرومیّت ایجاد نمی‌شود! و اگر هم ثبت نام کنید، بدون انصراف هم می‌توانید در کنکور سال بعد شرکت کنید.
۴- با رشته‌های متمرکز با شرایط خاصّ (همچون رشته‌های دانشگاه شاهد)، طوری رفتار کنید که انگار هیچ مصاحبه‌ای در کار نیست! یعنی برای چینِش، به هیچ عنوان خودتون رو درگیر مصاحبه داشتن نکنید.
۵- برای انتخاب رشتۀ اصولی و اساسی، لازمه که با کمک تست‌های استاندارد بین المللی همچون MBTI و HOLLAND که به-شکل رایگان و فراوان در فضای مجازی موجود هستن، تیپ شخصیّتی و ترجیحات شخصیتی و رغبت و ترجیحات شغلی خود را تشخیص دهید تا رشته‌های مناسب برای خودتان و متناسب با تیپ شخصیّتیتان رو بشناسید!
۶- انتخاب اَساسی یا احساسی؟ انتخاب رشته باید بر اساس علاقۀ همراه با شعور باشد نه علاقۀ مبتنی بر شور که در نهایت سبب میشود علاقه تبدیل به مَلاقه و موجبِ آه و ناله شود!
حتماً رشته‌ها رو خیلی دقیق و عمیق بشناسید و احساسی و شانسی انتخاب نکنید. آگاهی و اطّلاع از امکان ادامۀ تحصیل در رشته‌های مطلوب و موردنظر هم واجب و ضروری است.
۷- انتخاب رشتۀ صرفاً بر اساس پولسازی و بازار کار رشته ها، اشتباه فوق العاده مهلک و خطرناکی است.
پول یا علاقه؟! تردید نکنید علاقه! پژوهش‌های پُرشُمار نشان داده اند، کسانیکه در ابتدا علاقه را به پول ترجیح میدهند، عموماً شرایط و نتایج عالیتری نصیبشان میشود! انتخابتان لذّت است یا ذلّت؟
۸- انتخاب رشتۀ زنبیلی ممنوع! یعنی گمان نکنید اگه یه رشته محلّ (یک رشته در یک دانشگاه) را بالاتر قرار بدهید، شانس قبولی تان در آن انتخاب بالا می‌رود. اگه قرار باشد در یک رشته محلّ قبول شوید، در ردیف ۱۵۰ هم قرارش بدهید، باز هم قبول میشوید و اگه قرار به قبول نشدن در آن رشته محلّ باشد، در ردیف ۱ هم باشد، قبول نمی‌شوید!
شما در نخستین انتخابی که نمرۀ لازم و شرایط مورد نیاز برای قبولی را داشته باشید، قبول میشوید و دیگر انتخاب‌های بعدی تان توسّط سیستم بررسی نمی‌شود. انگار که اصلاً وجود ندارند!
۹- تحصیل در دانشگاههای غیرمعتبر، اگه همراه با خبرگی و نخبگی و نوآوری و نوآفرینی باشد، مسلّماً میتواند به کارآفرینی و ارزش-آفرینی منتهی شود! به قول دکتر علی شریعتی: اگر حسّ روییدن در تو باشد، در کویر هم رشد خواهی کرد!
۱۰- اگه در یک رشتۀ دانشگاهی غیرممتاز، ممتاز و متمایز باشید، به مراتب بهتر و برتر از این است که در یک رشتۀ ممتاز، غیرممتاز و غیرمتمایز باشید.
۱۱ - از محلّ سکونت و شهرتان، خیلی دور نشوید و حواستان باشد شهر‌هایی مثل بروجرد، بروجن، بیرجند و بجنورد رو با هم اشتباه نگیرید!
۱۲- تعدّد و تنوّع، ترمز تصمیم گیری هستند. در حقیقت گزینه های زیاد برای تصمیم گرفتن، موجب توقّف تصمیم گیری میشوند! پس گزینه هایتان رو محدودتر کنید تا راحت‌تر و رَوان تر، تصمیمِ معقول و مقبول و منطقی و مناسب را بگیرید.
۱۳- انتخاب اَساسی یا وسواسی؟ در انتخاب گرایش و دانشگاه و شهر، حسّاس باشید، امّا بدون وسواس!
۱۴- شوربختانه ما در کشورمان نزدیک به ۸۰ میلیون متخصّص در تمامی امور زمینی و فَرا زمینی داریم که در همۀ حیطه‌ها و حوزه‌ها صاحب نظرند و همواره در حال نظر دادن هستند پس به نظرات هر کسی اعتنا و اعتماد نکنید و تنها و تنها از کارشناسِ کارآمد و کاربلد و کار-کُشته، مشورت بگیرید.
۱۵- تصمیم گیرندۀ نهایی شمایید و مسئولیّتش هم تماماً با شماست. تصمیم گیری را به هیچکس واگذار نکنید. حتماً از متخصّصِ متعهّد و مجرّب مشورت بگیرید، ولی تصمیم نهایی رو فقط و فقط خودتون با شجاعت و شهامت بگیرید و مسئولیّتش رو هم کاملاً بپذیرید. جزو خوشحالانِ بیارده نباشید!
۱۶- به هیچوجه به انتقالی و تغییر رشته امید نبندید، چراکه معمولاً امیدی واهی و تو خالی است!
۱۷- برای چیدمان حرفه ای و هوشمندانه، باید انتخابهایتان را طوری بچینید که وقتی از بالا به پایین پیش میروید، میزان تمایل و رضایتمندی تان کم شود. تغییرات میل و رغبتتون با حرکت به سمت انتخاب‌های پایین تر، نزولی و کاهشی است!
۱۸- ابداً در چینش به بومی گزینی (استانی، ناحیه ای، قطبی و کشوری) توجّه نکنید.
۱۹- انتخاب رشتۀ مجازی سازمان سنجش، مطمئن‌ترین و معتمِدترین و معتبرترین و مستندترین مرجع و منبع موجود است! بنابراین بی دلیل پولتان را با انتخاب رشته‌های کامپیوتریِ بی پایه و بی مایۀ و متفرّقه دور نریزید!
۲۰- دانشگاه نهایتاً چند سالی همراه شماست، امّا رشته، عین همسر احتمالی تان تا آخر عمر باشماست! پس رشته نسبت به دانشگاه، فوق العاده مهمتر و حیاتی‌تر است.
۲۱- مراقب باشید در دام و تور مشاورنما‌های شیّاد و شارلاتان گرفتار نشوید، هرگز هیچکس با رتبه‌های نجومی، برق دانشگاه صنعتی شریف و پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و حقوق دانشگاه تهران آن هم در دورۀ روزانه قبول نشده، نمی‌شود و نخواهد شد. هیچ معجزه‌ای در کار نیست! اگر کسی چنین قولی بدهد بی، چون و چرا، همه ش دروغ و فریب است برای سرکیسه کردن افراد زود باور و بی فکر...
۲۲- رتبه در سهمیه شما در زیر گروه ها، علّت و عامل قبولی شما است نه انتخاب رشته تون! انتخاب رشته، رتبه تون رو کم و عوض نمی‌کنه! انتخاب رشته صرفاً کمک میکنه در بهترین رشته‌ای که امکان و احتمال قبولی در آن را دارید، پذیرفته شوید نه در رشته‌ای که شانس و امکان قبول شدن در آن، برایتان وجود ندارد. گول نخورید...
۲۳- نوبت دوّم و نیمسال دوّم با هم متفاوت هستن! نوبت دوّم، دورۀ نوبت دوّم یا شبانه است و نیمسال دوّم مربوط به کُدرشته محلّهایی (کُدرشته محلّ: یک رشته در یک دانشگاه با یک کُد عددی) است که شروعشان از نیمسالِ دوّم یعنی بهمن است و هیچگونه تفاوتی به غیر از زمان آغازشان با کُدرشته محلّهای نیمسال اوّل ندارند!
بهتر و مناسبتر است که رشته محلّهای دورۀ نوبت دوّم (شبانه) و مؤسّسات غیرانتفاعی را در محلّ سکونتتان یا نهایتاً شهر‌های نزدیک به محلّ سکونتتان انتخاب کنید، چون باید شهریه پرداخت کنید.
۲۴- مدرک یا مهارت؟! اگه ارزش مـدارک مـتعدّد، ۱ واحد باشد، یقیناً ارزش مهارت‌های متنوّعِ مثبت و مفید و مؤثّر، بیشتر از ۱۰۰ واحد خواهد بود. بسیاری از شرکت‌های برتر و معتبر دنیا و برخی از شرکت‌های داخلی، شرط مدرک تحصیلی برای استخدام و بکارگیری افراد ندارن و به دنبال افراد ماهر و متبحّر هستند! بنابراین قَویّاً و عمیقاً و شدیداً باید به دنبال افزایش مهارت باشید نه افزودن مدرک! به همین خاطر نباید پریشانی و نگرانی بی دلیل در مورد قبولی تان داشته باشید.
۲۵- سلایق و علایق و عقاید خانوادهٔ گرانقدرتان، کاملاً مهمّ و مُحترمند، اما سلایق و علایق و عقاید خودتون، بسیار مهمّتر و محترمتر است و دیگر هیچ...
۲۶- مراقب باشید پردیس‌های خودگردان دانشگاه‌ها را با پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان اشتباه نگیرید! از زمین تا آسمان با هم فرق میکنند! پردیس‌های خودگردان، پولی هستند و بسیار گران، امّا پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان نه تنها شهریه نمی‌گیرند، حقوقم میدهند استخدام هم میکنند...
۲۷- ۱۰ رشته محلّ اوّل رو تخیّلی و رؤیایی انتخاب کنید که حسرت به دل نمانید! یعنی انتخاب‌هایی که با وضعیّت و موقعیّت فعلیتون، خیلی فاصله دارن و تقریباً براتون دست نیافتنی هستن رو قرار بدهید.
۴۰ ردیف بعدی را رشته محلّهای خوشبینانۀ منطقی انتخاب کنید نه خوشبینانۀ تخیّلی! یعنی انتخاب‌هایی رو که نیاز به رتبه و شرایط بهتری نسبت به رتبه و شرایط فعلی شما دارند، بگذارید. رتبه و شرایط بهتر نه رتبه و شرایط خیلی خیلی بهتر! از ردیف ۵۱ تا ۱۳۰ رو به رشته محلّهای واقعبینانه اختصاص بدهید، یعنی انتخاب‌های مطلوبی را که با رتبه و شرایطِ کنونی شما همخوانی دارند و در همان محدوده قرار بدهید؛ در ۲۰ جایگاه پایانی، انتخاب‌هایی را که دوستشون دارین و شانس قبولیتون در اون‌ها بالاست، بذارین که امسال جامانده و درمانده نشوید. البتّه در مورد انتخاب رشته‌های دورۀ روزانه بسیار دقّت کنید.
۲۸- بَرَم یا که نَرَم؟!: ببینید فایدۀ ماندن و امسال نرفتن بیشتر است یا هزینه اش! تنها مراقب باشید جوّگیر نشوید که بعداً ناجور، گیر می‌کنید!
۲۹- ذهن خوب یا ژن خوب؟!: اگه ذهن خوب داشته باشیم، قطعاً هیچ نیازی به ژن خوب برای رشد و پیشرَفت نداریم. با تربیت و تقویت ذهن، می‌توانیم ذهنی خوب و مرغوب و مطلوب داشته باشیم. اکثرمان فکر می‌کنیم ما باهوشترین مردم دنیا هستیم، در حالیکه بهتره واقع بین باشیم و به جای اینکه فکر کنیم فوق العاده هستیم، تلاش کنیم فوق العاده بِشویم!
برای مفید بودن کوشش کنیم نه برای مهمّ ئبودن، اگه مهمّ هم شدیم که چه بهتر!
۳۰- قضیه رو زیاد جدّی نگیرید... مطالعات مفصّل و متعدّد صورت گرفته ثابت کرده که شادی ساختنی است نه یافتنی! انتخاب با خودتونه! به هیچ عنوان گمان نکنید که قبولی در رشته و دانشگاه دلخواه تان، مدّت زمان زیادی سبب شادی و موجب خوشحالیتون میشود!