گردوی باغ های شهرستان خلخال از مرغوبترین گردوهای تولید شده در کشور است. شهرستان خلخال از رویشگاه های اصلی درختان گردو در ایران به شمار می رود بطوری که رشد این درخت به صورت خودرو در کوهپایه های جنگلی خلخال تا اسالم و پونل دیده می شود.
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیمای مرکز اردبیل، مسئول واحد باغبانی جهاد کشاورزی شهرستان خلخال با بیان اینکه 60 درصد گردوی استان اردبیل در خلخال تولید می شود افزود: میانگین برداشت گردو از باغ های این شهرستان 2 و نیم تن در هکتار است و پیش بینی می شود امسال بیش از سه هزار و ۶۰۰ تن گردو از باغ‌های بارور شهرستان خلخال برداشت شود که البته گردوهای درختان جنگلی در این آمار محاسبه نشده است.
گرامی با اشاره به آغاز برداشت گردو از اواخر شهریور ماه افزود: البته بهترین زمان برداشت محصول گردو در شهرستان خلخال دهم تا سی ام مهر ماه است که این زمان متناسب با وضعیت سردسیری و گرمسیری هر منطقه متفاوت است.
فرماندار خلخال گفت: امسال با بارش‌های خوب، اکثر درختان گردو پربار بوده اند و با آغاز برداشت محصول در باغات روستاهای اسبو، اسکستان، درو، کلور، شال، لرد، سوسهاب، گزاز، مرجین، برندق و نساز زمینه اشتغال بیش از یکهزار و 500 نفر ایجاد شده است.
بابایی با بیان اینکه گردوی تولید شده در شهرستان خلخال علاوه بر تامین نیازهای داخل استان به بیش از 20 استان کشور هم ارسال می‌شود خاطر نشان کرد: مرغوبترین گردوی شمال‌غرب کشور در جوار دامنه های کوه آق‌داغ و در ارتفاعات خلخال به تالش در بخش شاهرود تولید می‌شود.
شکور از بنگاه داران توزیع گردو و انواع میوه در خلخال گفت: اکثر خشکبار فروشان عمده تهران علاقه و انگیزه زیادی برای پیش خرید گردوی تولید شده در شهرستان خلخال دارند و هر سال بخش عمده ای از گردوی این شهرستان را پیش خرید می کنند.
کیفیت محصول مدیر جهاد کشاورزی خلخال گردوی تولیدی در سطح باغ های این شهرستان را از مرغوبترین نوع گردوی تولید شده در کشور عنوان کرد و گفت: آنچه که گردوی خلخال و به ویژه گردوی بخش شاهرود را از محصول سایر مناطق متمایز می کند میزان روغن و پروتئین بالای آن است که در سطح دنیا بی نظیر است.
بهبود علیزاده افزود: رویش این نوع گردو در شهرستان خلخال ناشی از وجود ژنوتیپ های برتر این گونه درختی در منطقه و آب و هوای مناسب دامنه های کوه آق داغ برای پرورش درختان گردو است.
وی تصریح کرد: گردوی خلخال علاوه بر داشتن طعم مناسب، به صورت ارگانیک و بدون استفاده از کود شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی تولید می شود و به همین دلیل همواره مورد استقبال خریداران قرار می گیرد.
آسیب پذیری در برابر سرمای دیررس بهاره مدیر جهاد کشاورزی خلخال گفت: در سالهای گذشته از برخی گونه های گردو برای توسعه باغات این شهرستان استفاده شده است که با شرایط آب و هوایی منطقه سازگار نبوده اند به این صورت که گونه های کاشته شده زود برگ ده بوده و در مقابل سرمای دیررس بهاره حساس بودند و تغییرات اقلیمی هم این مشکل را تشدید کرده است. در نتیجه سرمازدگی باغ های گردو در فروردین ماه موجب کاهش میانگین تولید این محصول در سالهای اخیر شده است و مدیریت جهاد کشاورزی خلخال برای کاهش این خسارت و افزایش بهره وروی باغ های گردو برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدتی را در دستور کار قرار داده است.
علیزاده تصریح کرد: تاج‌بری، سرشاخه کاری و جایگزینی ارقام مقاوم چندلر و فرانکت و دیگر ژنوتیپ‌های برتر گردو در باغ‌های این شهرستان در دست اجراست و در سالهای آینده شاهد کاهش میزان تلفات ناشی از شرایط جوی و سرمازدگی و افزایش تولید و درآمد باغداران گردو کار در منطقه خواهیم بود.
مدیر جهاد کشاورزی خلخال بالا بودن میانگین عمر درختان بومی گردو در شهرستان خلخال از ۲۰ تا ۱۰۰ سال را خاطرنشان کرد و افزود: بالا بودن سن درختان گردو از دیگر دلایل کاهش بهره وری باغات گردوی منطقه است. بنابراین در دو سال اخیر آموزش کشاورزان و باغداران خلخالی برای استفاده از نهال‌های پرمحصول و مقاوم در مقابل سرما آغاز شده و اجرای طرح سرشاخه‌زنی درختان گردو و تعویض تاج درختان قدیمی برای افزایش بهره وری آغاز شده و نتایج آن رضایت‌بخش است.
وی افزود: نتیجه تلاش دست‌اندرکاران اجرای این طرح در چهار سال گذشته به بار نشستن درختان سرشاخه‌کاری شده با استفاده از پیوندک‌های مقاوم در مقابل سرمای این منطقه است.
علیزاده اعطای تسهیلات بانکی برای خرید دستگاههای برداشت مکانیزه گردو (شیکر) را از دیگر برنامه های جهاد کشاورزی برای کمک به باغداران منطقه اعلام کرد.
همکاری ایران و ترکیه برای تولید درختان مقاومرئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل با اشاره به سرمازدگی محصول گردو در سالهای اخیر گفت: از سال گذشته وزارت جهاد کشاورزی پروژه تحقیقاتی مشترکی را با کشور ترکیه آغاز کرده است تا گونه هایی از درختان گردو که در مقابل سرمازدگی مقاوم تر هستند تولید و در اختیار کشاورزان قرار گیرد و در استان اردبیل هم شهرستان خلخال به عنوان پایلوت اجرای این طرح در نظر گرفته شده است چرا که بیش از 50 درصد از محصول گردوی استان در شهرستان خلخال تولید می شود.
خلیل نیکشاد افزود : بر اساس برنامه ریزی انجام شده، در سالهای آینده سطح باغات گردوی خلخال به تدریج از ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار فعلی به ۲۵ هزار هکتار افزایش خواهد یافت.
در حالی که ایران بعد از چین دومین کشور تولید کننده گردو در آسیا و سومین تولید کننده این محصول در جهان است و طعم و کیفیت گردوی تولید شده در مناطقی مانند تویسرکان همدان و خلخال اردبیل در جهان بی نظیر است، جا دارد از این ظرفیت برای اشتغالزایی و صادرات این محصول بیشتر استفاده شود.
وجود بیش از 450 کارشناس و فارغ التحصیل رشته کشاورزی در شهرستان خلخال ظرفیت بزرگی است و توسعه باغات گردو برنامه کم ریسکی برای اشتغالزایی در این منطقه به شمار می رود. بنابراین پیگیری مداوم برنامه توسعه باغات گردو در شهرستان خلخال می تواند به تحولی مهم در اقتصاد کشاورزی این منطقه بیانجامد.
* نویسنده : یاشار پورمجید