توافق های سست دیپلماسی ضعیف را رو می کند
به نظر می رسد با استعفای فائزالسراج نخست وزیر لیبی, سرنوشت توافق ترکیه با او به سرنوشت برجام دچار می شود.
بر اساس گزارش روسیاالیوم, احمدالمسماری سخنگوی گروه موسوم به ارتش ملی لیبی به فرماندهی ژنرال حفتر روز شنبه در گفتگو با این شبکه گفت: با تشکیل دولت وحدت ملی توافق از سرگیری تولید نفت و صادرات آن پایان می یابد.
المسماری افزود: این توافق اجازه نمی دهد، ترکیه از درآمدهای آن استفاده کند. «زمانی که تشکیل دولت وحدت ملی را آغاز کنیم، این توافق پایان می یابد و دولت وحدت ملی مسئولیت نظارت و پیگیری صادرات نفت و درآمدهای نفت را با بانک مرکزی و بانک های بین المللی مرتبط با این موضوع بر عهده می گیرد.»
این اظهارات پس از آن بیان شد که فائز السراج نخست وزیر دولت وفاق ملی لیبی که تحت حمایت ترکیه است اعلام کرد قصد دارد تا پایان ماه اکتبر از سمت خود استعفا دهد و دولت وحدت ملی تشکیل شود.
هر چند المیادین روز شنبه به نقل از یک منبع وابسته به ریاست جمهوری الجزایر اعلام کرد که فائز السراج به علت فشارهای شدیدی که بر وی وارد می شود، به دنبال استعفا طی ساعات آتی است.
همزمان یکی از اعضای شورای عالی لیبی از ترتیبات بین المللی برای شورای ریاستی جدید لیبی پرده برداشت و اعلام کرد که فشار بر سراج برای حل و فصل اوضاع قبل از انتخابات آمریکا تشدید شده است.
ظاهرا فشارهای طرف های غربی به ویژه فرانسه در خصوص لیبی ثمربخش بوده و او مجبور شده است علی رغم میل ترکیه استعفا دهد و تن به تشکیل دولت وحدت ملی با مشارکت خلیفه حفتر دهد که از پشتیبانی امریکا, فرانسه, روسیه, عربستان , امارات و مصر برخوردار است.
پس از افزایش حضور ترکیه در شرق مدیترانه و توافق آن با مقام های دولت وفاق ملی لیبی برای استخراج نفت و بهره برداری از آن در شرق مدیترانه, فرانسه به شدت برای دور کردن آنکارا از این منطقه فعال شد و اکنون به نظر می رسد با استعفای السراج اوضاع بر وفق تمایلات ترکیه در لیبی رقم نخورد.
در جریان درگیری های دولت وفاق ملی با نیروهای حفتر, این ترکیه بود که با اعزام مشاوران نظامی وهزاران مزدور جنگجوی تحت حمایتش از سوریه به لیبی, دولت السراج را از سقوط نجات داد البته این اقدام ترکیه با توجه به درخواست دولت وفاق ملی لیبی جنبه قانونی نیز به خود گرفت.
در ازای خدمات نظامی که ترکیه به دولت وافع ملی داده بود, آنکارا موفق شد با دولت السراج توافقی برای اکتشاف نفت در شرق مدیترانه وبهره برداری از آن امضا کند که با مخالفت دیگر کشورهای ذی نفع در منابع طبیعی مدیترانه از جمله یونان و قبرس روبرو شد.
با مداخله فرانسه در این مسئله و حمایت آن از یونان وقبرس اوضاع در هفته های اخیر و همچنین تهدید امریکا به تحریم ترکیه اوضاع بر خلاف میل آنکارا رقم خورد و اکنون به نظر می رسد بر خلاف انتظار رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه استعفای السراج و تشکیل دولت وحدت ملی می تواند به این توافق پایان دهد.
اردوغان روز جمعه با اشاره به استعفای رئیس دولت وفاق ملی لیبی گفت: این خبر ناراحت کنندهای بود. این اتفاقات برای لیبی بسیار منفی است. دخالت نظامی ما در لیبی به درخواست جناب سراج و کابینه وی و برای محافظت از آنها در مقابل حفتر کودتاگر انجام گرفت.
این اظهارات اردوغان بیانگر آن است که السراج بدون هماهنگی با آنکارا استعفا داده و این در حالی است که او یپیش از استعفا با مقام های ترکیه در پایتخت این کشور دیدار کرده بود.
سراج ریاست "دولت وفاق ملی" مستقر در طرابلس را برعهده دارد و شرق لیبی و بیشتر جنوب این کشور تحت کنترل نیروهای ژنرال خلیفه حفتر موسوم به "ارتش ملی لیبی" است.
اکنون به نظر می رسد توافق ترکیه با السراج هم بگونه ای بوده که با رفتن یک فرد تضعیف شده وقابلیت اجرایی نداشته باشد. همانگونه که با رفتن باراک اوباما و آمدن ترامپ به کاخ سفید, برجام عملا به توافقی بی ارزش و فاقد منفعت برای ایران تبدیل شد.
البته در خصوص برجام جالب است که اشاره کنیم پیش از امضای توافق بسیاری از نشریه های امریکایی و موسسات پژوهشی امریکا هشدار می دادند که برجام اگر به نتیجه هم برسد معلوم نیست اگر نامزد جمهوری خواهان به قدرت برسد امریکا را از این توافق خارج نکند وبا وجود این هیچ حساسیتی در دستگاه دیپلماسی کشور به وجود نیامد تا بگونه ای توافق تنظیم شود که هر جناحی در امریکا به قدرت برسد نتواند از تعهدات خود شانه خالی کند.
-------------------------------------------------
رضا محمدمراد