خرمای سیستان و بلوچستان،
محصولی مهم با چالش‌هایی بزرگ
خرمای سیستان و بلوچستان مهمترین محصول باغی این استان پهناور است که در کشور هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.
به گزارش
خبرگزاری صداوسیما مرکز سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان رتبه اول کشور را از نظر سطح زیرکشت خرما با 57هزار هکتار نخیلات دارد و با تولید سالانه 230هزار تن، دومین تولیدکننده خرما در کشور است.
محصول خرمای سیستان و بلوچستان همانطور که "محمد پناهی" در کتاب خود با نام "خرما" آورده خرمای سیستان و بلوچستان سابقه ای دوهزار ساله دارد و از تنوع بسیاری برخوردار است، به طوری که به گفته رییس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان در این استان 70نوع خرما تولید می شود.
نیکبخت رییس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان می گوید: از این 70نوع خرما، خرمای ربی و مضافتی بیشترین سطح زیر کشت را تشکیل می دهند و علاوه بر استانهای دیگر به کشورهای حوزه خلیج فارس، اروپا و روسیه نیز صادر می شود.
اما خرمای سیستان و بلوچستان با این ویژگی های ممتاز با مشکلات و چالش های مهمی هم روبروست.
- یکی از مشکلات مهم کمبود سردخانه وانبارمناسب و صنایع بسته بندی است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان درخصوص تعداد سردخانه ها و واحدهای فرآوری خرما در استان می گوید: هم اکنون 22واحد بسته بندی خرما با ظرفیت ۴۰هزار تُن، 49واحد سردخانه نگهداری خرما با ظرفیت 63هزار تُن و 2واحد فرآوری خرما با ظرفیت ۱۲هزار تُن در استان وجود دارد.
این تعداد واحدهای موجودی که رییس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان از آنها می گوید نه تنها با حجم تولیدی خرما استان همخوانی ندارد بلکه به علت پهناور بودن استان و پراکندگی نامناسب سردخانه‌ها، انتقال خرما از نخلستان به سردخانه هزینه بالایی را بر روی دست کشاورز می‌گذارد.
این مشکلات نخلداران سیستان و بلوچستان را مجبور به برداشت زود هنگام محصول خرما کرده است و آنها مجبورند محصولات خود را به قیمت پایین به دلالان بفروشند.
نخلداران سیستان و بلوچستانی می گویند: دلالان با خرید خرمای نارس کشاورزان استان حداقل دوبرابر هزینه اولیه خرید خود سود می‌کنند.
- نداشتن نام و نشان خرمای سیستان و بلوچستان در اذهان مردم از دیگر چالش های نخلداران است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان می گوید: زمانی می‌توانیم محصول خرما را به ارز آوری برسانیم که برندسازی کنیم زیرا ارزش افزوده هر محصول به برند آن است.
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان نیز در این زمینه تصریح کرد: قسمت عمده خرمای کشور به صورت فله‌ای به ممالک حوزه جنوب خلیج فارس و بعضی کشورهای همسایه منتقل و پس از بسته‌بندی به نام همان کشورها به اقصی نقاط جهان صادر می‌شود که این امر عملاً ارزش افزوده‌ای را که باید نصیب باغداران و صنعتگران ایرانی کند، به جیب بازرگانان خارجی سرازیر می‌کند.
تعدادی از نخل‌کاران استان نیز می گویند: تاجران پاکستانی خرما را به صورت فله‌ای خریداری و به صورت قاچاق از مرز خارج و در کشور خود بسته‌بندی و با مارک کشورشان به سایر نقاط دنیا صادر و از این بابت هر سال پول کلانی دریافت می‌کنند.
چالش دیگری که گریبانگیر نخلداران است، آتش سوزی در نخلستانهاست که در ماههای گذشته بیش از 4000نفر نخل خرمای کشاورزان زحمت کش سیستان و بلوچستان طعمه آتش شد.
آتش سوزی هایی که در نخلستانهای مناطق سراوان، دلگان، ایرانشهر، نیکشهر، بزمان و بخش جالق رخ داد.
سیاسرکارشناس ارشد باغبانی دراین باره می گوید: 35درصد از نخیلات استان فرسوده اند و باید ارقام مرغوب جایگزین ارقام غیرتجاری شود همچنین هرس درختان نیز صورت نمی گیرد که باید به آن توجه شود.
سیاسر می افزاید: جاده های دسترسی به نخیلات برای خاموش کردن آتش وجود ندارد، بیشتر دهستانهای استان فاقد آتش نشانی هستند و ضایعات نخیلات نیز در اطراف نخل ها توسط کشاورزان جمع آوری نمی شود.