سه پژوهشگر در حوزه رفتار‌های اجتماعی به این نتیجه رسیدند که حیوانات نیز برای پیشگیری از بیماری، فاصله اجتماعی را رعایت می‌کنند.
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سيما، نتیجه تحقیقات این پژوهشگران در خصوص چگونگی مواجهه حیوانات با بیماری‌ها به تازگی منتشر شده است.
این پژوهشگران که از هفت‌سال پیش روی رفتار‌های اجتماعی حیوانات تحقیق می‌کنند، پنج نوع حیوان را برای انجام پژوهش خود انتخاب کردند.
«سدریک سوور»، حیوان‌شناس و یکی از اعضای تیم تحقیق معتقد است: «حیوانات آنقدر هم احمق نیستند حتی بیشتر از ما انسان‌ها می‌فهمند.» این دانشمند در «مرکز مطالعات چندجانبه هوبر کورین» (مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه و دانشگاه استراسبورگ) کار و فعالیت می‌کند و از جمله نویسندگان مقاله مزبور است که در مجله علمی آمریکایی «ترندز این اکولوژی‌اند اوولوشن» منتشر شده است.
حفاظت از گروه
این پژوهشگران در مسیر تحقیق خود دریافته‌اند که حیوانات از طریق فاصله اجتماعی و راه‌های ارتباط جانبی، از گروه خود حفاظت می‌کنند.
مورچه‌ها، بهترین رفتار را هنگام شیوع بیماری داشتند. این حشرات سختکوش که بسیار اجتماعی هستند از قوانین سخت و متمرکزی تبعیت می‌کنند. مثلا «ملکه در مرکز قرار می‌گیرد و پنج‌درصد از مورچه‌ها مسئول جمع‌آوری خوراک و بقیه مسئول جابجایی خوراک از دهان به دهان هستند.» این رفتار مورچه‌ها از یک برنامه‌ریزی پیچیده، اما ثابت حکایت دارد؛ بنابراین این گروه می‌تواند با بیماری مقابله کند.
برای درک این تطبیق غریزی و بسیار کارآمد، پژوهشگران رشته‌های سلولی قارچ را به چند مورچه تزریق کردند و متوجه شدند که همه اعضای گروه به سرعت فاصله اجتماعی و قرنطینه را رعایت کردند.
سه محقق متوجه شدند مورچه‌هایی که رشته‌های سلولی قارچ به آن‌ها تزریق شده است خود را ایزوله کردند. همچنین آن‌ها دریافتند که بقیه مورچه‌ها برای ارتباط دیگر از دهان استفاده نمی‌کنند. این رفتار برای پیشگیری از بیماری در بین همه اعضای گروه به خصوص ملکه بسیار مهم است.
زندگی اجتماعی مورچه‌ها
اتخاذ استراتژی کارآمد توسط مورچه‌ها
اتخاذ این روش یک استراتژی بسیار کارآمد است؛ چرا که مورچه‌های بیمار در گوشه‌ای و به دور از گروه، پس از چند روز می‌میرند، اما بقیه مورچه‌ها زنده می‌مانند.
در پژوهش مذکور، ساختار مصونیت اجتماعی در انواع حیوانات از جمله شته، موش، خرچنگ دریایی و میمون مورد بررسی قرار گرفت. این حیوانات نیز برای پیشگیری از بیماری با اتخاذ روش‌های کم و بیش رادیکال، خود را با شرایط جدید تطبیق دادند.
پژوهشگران هنگام بررسی رفتار میمون‌ها دریافتند که عضو بیمار در زندگی گروهی این‌گونه از حیوانات، کمتر توسط دیگران موردتوجه قرار می‌گیرد یا شپش‌های بدنش توسط آن‌ها پاک می‌شود، حتی ممکن است آنان برای جلوگیری از شیوع بیماری، حیوان بیمار را بکشند.
تلاش برای درک عملکرد حیوان
پژوهشگران در تلاش هستند تا درک کنند چگونه یک نوع حیوان اجتماعی این‌گونه عمل می‌کند. آن‌ها به دنبال جواب این پرسش هستند که چگونه از میلیون‌ها سال تکامل به سازوکاری می‌رسیم که جوابگوی خطرات بیرونی است.
یکی از نتایج مهم این تحقیق این است که عملکرد مورچه‌ها در برابر بیماری قارچی بهتر از عملکرد انسان در برابر کووید ۱۹ بوده است.
پژوهشگران ابتدا مورچه‌های مسن را ایزوله کردند؛ یعنی از این طریق رنجی بر رنج قبلی آن‌ها اضافه کردند. محققان پس از این اقدام متوجه شدند که با یک فاجعه روبرو هستند، زیرا مورچه‌ها خود را ایزوله نمی‌کنند. آن‌ها یک راهکار میانی برای رعایت فاصله اجتماعی و ارتباط اجتماعی انتخاب کرده بود‌ند. مورچه‌ها با استفاده از فرومون با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کردند.
فرومون یک عامل شیمیایی است که توسط حیوانات و جانوران ترشح یا دفع می‌شود.
واضح است که انسان‌ها امکان برقراری ارتباط از طریق فرومون را ندارد، اما مورچه‌ها نشان می‌دهند که برقراری ارتباط در زمان بحران برایشان مهم است.
به دنبال راهکار مناسب
چنین اطلاعاتی برای بررسی دقیق‌تر گروه‌های اجتماعی بسیار مهم است. در دوران شیوع ویروس کرونا تلاش می‌شد تا رعایت بهداشت، ارجح باشد. اکنون می‌دانیم که ایزوله کردن هم می‌تواند برای افراد، کشنده باشد. وقتی در دوران بحرانی کرونا به سالمندان در مراکز نگهداری، تبلت داده شد آن‌ها از تأثیرات روانی قرنطینه یا ایزوله شدن در امان ماندند.
البته تمامی راهکار‌هایی که در حیوانات غریزی هستند در انسان‌ها شدنی نیست. انسان بسیار فکر می‌کند و گاهی رفتار فرهنگی‌اش بر رفتار غریزی‌اش پیشی می‌گیرد، بعضی مواقع هم بر عقلانیتش.
مثلا «دست دادن» یک رفتار اجتماعی است که البته باعث انتقال ویروس می‌شود. کنار گذاشتن این رفتار سخت بود، اما اتفاق افتاد. رعایت فاصله اجتماعی نیز کار آسانی برای جوامع انسانی نیست؛ شاید با نگاه به دنیای حیوانات و طبیعت بتوانند راه‌حل مناسبی بیابند که با زندگی بشری هم کارساز باشد.