ترجمه و تفسیر آیه وان یکاد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ آیه وَ اِن یَکاد (قلم:۵۱- ۵۲) با نام آیۀ چشم زخم هم شناخته میشود. آنقدر که در تفاسیر آمده است، آیه دلالت بر این موضوع دارد که کافران بعد از گوش دادن قرآن، بر آن بودند تا با چشم زخم به پیامبر اسلام (ص) اسیب برسانند.
متن و ترجمه آیه وان یکاد:
وَإِن یکادُ الَّذِینَ کفَرُ وا لَیزْلِقُونَک بِأَبْصَارِ هِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکرَ وَیقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ وَمَا هُوَ إِلَّا ذِکرٌ لِّلْعَالَمِینَ
و آنان که کافر شدند، چون قرآن را شنیدند چیزی نمانده بود که تو را چشم بزنند، و می‌گفتند: «او واقعاً دیوانه‌ای است.» و در حالی که [ قرآن]جز تذکاری برای جهانیان نیست

تفسیر آیه وان یکاد:
از وحید الله وردی آمده منظور این است که دشمنان به هنگامی که آیات با عظمت قرآن را از تو می‌شنوند، به قدری عصبی و خشمگین میشوند، و با عداوت به تو نظر میکنند که گویی می‌خواهند تو را با چشم‌های خود بر زمین افکنند و نابود کنند؛ و همچنین گفته اند که این کنایه از نگاه‌های بسیار غضب آلود است مانند این که می‌گوییم فلان کس آنچنان بد به من نگاه کرد که گویی می‌خواست مرا با نگاهش بخورد یا بکشد.

در در برابر بعضی مفسّران، این آیه را دربارهٔ چشم زخم دانسته و با نقل روایاتی مبتنی بر واقعیّت داشتن چشم زخم، درصدد ثابت کردن آن برآمده اند. اینان برآنند که مقصودِ آیه، چشم زخم کافران به پیامبر اسلام است که می‌خواستند با چشمان خود، وی را از بین ببرند.

خواص آیه وان یکاد:
در برخی از چشم‏ها اثر مخصوصی است که هنگامی که از روی شگفت به چیزی بنگرد، امکان دارد آن را از بین ببرد، یا در هم بشکند، و درصورتی که به انسان نگاه کند برای وی حادثه‏ای پیش آورد. در حدیث آمده که "اسماء بنت ‏عمیس” خدمت پیغمبر صلی ‏الله ‏علیه‏ و‏آله گفت:گاه به فرزندان جعفر چشم می‏زنند. آیا دعایی برای جلوگیری از آن بگیرم؟ فرمودند: بله، مانعی ندارد. همچنین حضرت علی علیه ‏السلام در نهج ‏البلاغه می‏فرمایند:" العین حق؛ چشم زخم حق است. " (کلمه ۴۰۰ از کلمات قصار) حال باتوجه به این که این آیه، در خصوص چشم زخم کفّار نسبت به پیامبراکرم صلی ‏الله‏ علیه ‏و ‏آله است، مردم برای دفع چشم زخم از آن استفاده می‏کنند.

مرحوم شیخ عباس قمی (ره)، خواندن آیه ۵۱ از سوره مبارکه قلم را سفارش نموده است. این آیه باتوجه به شأن نزول آن برای دفع چشم زخم مناسب است، در شأن نزول این آیه آمده است:شخصی از قبیله‌ی بنی اسد، گاهی سه روز گرسنگی می‌کشید، پس از آن به هر چیزی که برخورد میکرد میگفت:مثل آن را تا به امروز ندیدم، به آن چیز فساد و ضربه‌ای می‌رسید. بعضی خواستند تا این کار را درباره‌ی رسول الله (ص) انجام دهند که خداوند پیغمبر را از آن حفظ کرد. [ الکشاف، زمخشری، ج ۳ و ۴، ص ۱۲۷۸]