گزارش مکتوب ....از دلوار تا وادی السلام ،سفری در مسیر عقیده و جهاد

به گزارش خبرگزاری صداو سیما مرکز بوشهر ؛ ۱۳۸سال قبل و در سال ۱۲۶۱  وقتی در خانه زائر محمد  کدخدای دلوار روستایی با  کمتراز  700 نفر جمعیت  پسری دیده به جهان گشود و علی نام گرفت، کمتر کسی فکرش را میکرد نامش در تقویم تاریخ  ماندگار شود  ، علی  از طفولیت تحت تربیت خاص مذهبی قرار می‌گیرد و از آموزه‌هایی که در حسینیه و مکتب خانه جوار خانه شان بهره می‌برد، تحت تاثیر نهضت سرخ حسینی رشد میکند.

 او در حالی کودکی را به نوجوانی مرساند که  دل در گرو مستضعفان داشت و کدخدازادگی مانع از روح مجاهدانه و استکبارستیزش نشد، ویژگی‌ای که در میان سلحشوران و ظلم ستیزان به ندرت دیده می‌شود.

تعالیم رزمی را به خوبی می‌آموزد و در ۱۷ سالگی به حدی از بلوغ فکری می‌رسد که به عنوان یکی از رهبران جریان مبارزه علیه دیکتاتوری محمدعلی شاه مطرح می‌شود و نامش در زمره یکی از چهره‌های موثر در کنار مشروطه خواهان در تاریخ به ثبت می‌رسد

همزمان با شروع جنگ بین الملل اول با نادیده گرفتن اعلام بی طرفی ایران در جنگ، روس ها از شمال و انگلیسی ها از  جنوب به ایران تجاوز کردند، آن زمان  کانون دست اندازی انگلیسی ها در جنوب، بوشهر بود.

انگلیسی‌ها که در آن دوره در اوج قلدری و قدرت نمایی بودند و نام پرطمطراق امپراطوری را به یدک می‌کشیدند چهار بار به کشورمان لشکر کشیدند، اما هر بار با رشادت غیورمردان بوشهری ناکام شدند.

مرحوم آخوند خراسانی در نجف اشرف، مجوز و فتوای جهاد را برای  رییسعلی دلواری صادر میکندو دلاور دلوار که  با مرحوم مجتهد برازجانی، آیت الله بلادی، شیخ عبدالحسین لاری و علم الهدی اهرمی از علمای تراز اول منطقه و کشور رابطه بسیار نزدیکی داشت با صدور فتوای جهاد علمای بزرگ، با شجاعتی وصف‏ ناپذیر به مقابله با تجاوزگران پرداخت و شكست‏های سنگینی بر آنان وارد كرد؛ تا آن جا که دو نفر از افسران بلندپایه انگلیسی در حملات پراکنده دلیران تنگستانی به هلاکت رسیدند.

رئیسعلی  در ادامه سران ایلات و عشایر را در مقابل انگلیسی ها متحد کرد و با تکیه بر خدای متعال و به پشتوانه فتوای آیت الله بلادی، مجتهد اهرمی، آیت الله حجت و مجاهد برازجانی شکست های سنگینی بر اشغالگران وارد کرد.

رئیسعلی دلواری در ۱۲۸۷ در اوج دیکتاتوری قاجار با همراهی مجاهدان و پشتیبانی آیت الله سید مرتضی علم الهدی بوشهر را از تصرف عمال قاجار خارج و ۹ ماه آن را تحت کنترل گرفت.

انگلیسی ها که در میدان نبرد قدرت رویارویی با رئیسعلی را نداشتند پیشنهاد رشوه ۴۰ هزار پوندی را مطرح کردند که با پاسخ کوبنده رئیسعلی مواجه شدند. چگونه سکوت اختیار کنم حال این که استقلال ایران در معرض خطر جدی است.

در سال ۱۲۹۴ پس از اشغال بوشهر به دست انگلیسی ها ، نیروهای انگلیسی که رئیسعلی و مجاهدان دشتی و تنگستان را دشمن اصلی خود می دانستند،  قصد تصرف دلوار را کردند. محلی كه پیش از آن، چند بار سربازان انگلیسی به آنجا یورش برده و هر بار طعم تلخ شكست را چشیده بودند

متجاوزان انگلیسی با چهار  کشتی دالهوزی، پیراموس، لاورنس و جونز و گردان پیاده نظام ۹۶ به بندر دلوار حمله کردند. اما پس از نبردی سه روزه با ۳۳۰ کشته از دلاوران تنگستانی شکست خوردند. شکستی که از دید روزنامه تایمز نیز پنهان نماند.

وقتی حربه تهدید، حمله نظامی و تطمیع نتوانست مقاومت دلاور دلوار را بشکند برای از پای درآوردن او به دسیسه همیشگی یعنی نفوذ متوسل شدند .

آقای نامور از مورخان و نوادگان رییسعلی دلواری این خیانت را از نقاط ننگ آور تاریخی می‌داند و می‌گوید: طبق خاطرات مستر چیک پس از آن که انگلیسی‌ها نتوانستند رئیسعلی را تطمیع کنند، شخصی را یافتند تا او را از میان بردارد؛ گفته می‌شود

 فردی به نام غلامحسین؛ این کار را کرد. شبی به او اطلاع دادند که انگلیسی‌ها در فلان نقطه جمع شدند؛ او و ده - دوازده نفر از همراهانش برای حمله به انگلیسی‌ها به آن نقطه رفتند. صبحگاهان که به آنجا رسیدند رئیسعلی، پس از اقامه نماز صبح به سمت باغی رفت که محل تجمع انگلیسی‌ها بود در حال حرکت روی دیوار بود تا خودش را به دشمن برساند که ناگاه با خیانت همان فرد از پشت هدف گلوله قرار گرفت و به شهادت رسید.

  آقای نامور می گوید همراهانش او را با اسب به یکی از روستا‌های دلوار به نام گورک سادات، نزدیکی از سادات مشهور به نام حاج سیدعلی بردند و پس از غسل دادن به دلوار منتقل کردند و آیت الله سیدمرتضی مجتهد اهرمی از علمای بزرگ زمان بر پیکر پاک  شهید رئیسعلی دلواری نماز گزارد و پیکر  این سردار شجاع و نام آور در وادی السلام نجف اشرف  در جوار مولای متقیان علی(ع) به خاک سپرده شد. 

از شهید رئیسعلی دلواری تنها یک فرزند به نام بهادر به یادگار ماند که در موقع شهادتش سه سال داشت و از بهادر نیز دختری به نام گلندام به یادگار بود که درسال ۱۳۹۴ درگذشت

نقل خاطره‌ای از مادر شهید رئیسعلی دلواری به خوبی از عمق اعتقاد خانواده آن شهید به فرهنگ حسینی حکایت دارد جایی که خواهرزاده آن شهید می‌گوید: مادر شهید دلواری پس از مواجه شدن با پیکر مطهر فرزندش گفته بود «انتظار نداشتم پیکر فرزند شهیدم را بازگردانید مگر من از مادر وهب چه کم داشتم که سر فرزندش را به سمت دشمنان امام حسین (ع) پرتاب کرد؟ من هم فرزندم را در راه خدا هدیه کردم.»

بصیرت پدر شهید دلواری نیز در مواجه با خبر خیانت نفوذی انگلیس در شهادت فرزندش شنیدنی است.

آقای نامور در این باره می‌گوید: وقتی این خبر را به پدر رئیسعلی دادند در واکنش گفته بود «می‌دانم که چه کسی فرزندم را کشته است، منتهی الان هر حرکتی انجام دهیم به نفع انگلیسی‌ها تمام می‌شود پس او را به خدا واگذار می‌کنم تا احقاق حق کند».

همین اظهارات پدر شهید دلواری مانع از آن شد که انگلیسی‌ها بتوانند با اختلاف افکنی؛ از شهادت رئیسعلی طرفی ببندند. البته شهادت رئیسعلی تا حدی نهضت آن شهید را در مبارزه با انگلیس از جنب و جوش انداخت و مردم را از حلاوت جنگ آوری آن شهید محروم کرد، اما در مجموع متجاوزان انگلیسی نتوانستند در بوشهر مستقر شوند.

خواهرزاده شهید دلواری درباره آثار رشادت‌های آن شهید در مبارزه با انگلیسی‌ها و ناکامی در پیشبرد سیاست‌های استعماری شان می‌گوید: اقدامات شهید دلواری که عمدتا با حملات پارتیزانی انجام می‌شد سبب شد که انگلیسی‌ها نتوانند از بوشهر به سمت فارس بروند و نیروهایشان را از استان کرمان به شیراز منتقل کردند. قیام رئیسعلی مانع از تسخیر کشورمان به وسیله نیرو‌های انگلیسی شد و آنان را در بوشهر زمینگیر کرد.

این حرکت رئیسعلی آنقدر برای انگلیسی‌ها سنگین بود که وقتی از بوشهر رفتند در صدد تحریم مردم ایران برآمدند و اصلا یکی از عللی که ملت ایران را درجنگ جهانی اول تحریم کردند و سبب همه گیری بیماری‌هایی مانند طاعون و کشتار بسیاری از هموطنان شد همین بود که موفق نشدند رئیسعلی را تسلیم و نهضتش را متوقف کنند.

این عضو خاندان شهید دلواری با تبیین جزئیات شکست انگلیسی‌ها می‌گوید: دلوار روستایی کوچک بود که انگلیسی‌ها با همه ابزار و تجهیزات شان از نیرو‌های ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفری تحت فرمان رئیسعلی در جنگ جهانی اول شکست خوردند و یکی از فراز‌های تلخ این جنگ برای انگلیسی‌ها همین شکست بود که مجبور شدند نیرو‌های شان را از بصره و دیگر شهر‌های عراق برای مقابله با این سردار ایرانی روانه کنند.

آقای نامور، غرور، شرافت و مردانگی مردم در دیار تنگستان و مناطق جنوبی کشور را از

 برکات قیام رئیسعلی دلواری می‌داند که همچنان پابرجاست.

از او درباره وصیت نامه شهید دلواری پرسیدم؛ می‌گوید: از او سوگندنامه‌ای به یادگار مانده است که در آن قسم یاد کرد که برای دفاع از وطن تلاش کند و تاکید کرد که اگر این کار را نکند خدا و رسولش از او راضی نباشند؛ سوگندنامه‌ای که متنش را در تابلو‌هایی در بوشهر، بیرون شهر و جا‌های دیگر به عنوان منشور قیام رئیسعلی نصب شده است.

به گفته این عضو خانواده شهید دلواری در متن نامه آن شهید به مجتهد برازجانی هم جمله‌ای تاریخی با این مضمون آمده است که «در مدینه، خیلی‌ها از خاندان هاشمی بودند، اما از آن میان فقط امام حسین (ع) قیام کرد؛ اگر ما هم قیام نکنیم شرمنده امام حسین (ع) می‌شویم».

قیام تنگستان؛ درس ها و عبرت ها

با شهادت شهید رئیسعلی دلواری انگلستان بزرگترین دشمن خود در جنوب ایران را از سر راه برداشت؛ اما تاثیر ماندگار قیام تنگستان و نقش فرماندهی این سردار شجاع به گونه ای بود که بعد از آن انگلستان هرگز نتوانست در اقدامی مسلحانه به جنوب ایران دست اندازی کند و آرزوی شوم او ناکام ماند.

قیام تنگستان که نهضت استعمارستیزی سرهنگ باقرخان و شهید احمدخان تنگستانی را در پیشینه دارد، از برگ های زرین تاریخ استعمارستیزی و استقلال خواهی ملت ایران در مقابل زورگویان و متجاوزان است.

مقاومت در برابر ظلم، تکیه به نیروی خودی، سازش ناپذیری، تقویت روحیه ایثار و شهادت، ایستادگی در مقابل تحریم ها و تهدیدها از درس های ماندگار قیام تنگستان است.

۱۲ شهریور؛ روز ملی مبارزه با استعمار انگلیس

۱۲ شهریور سالروز شهادت  قهرمان مبارزه با استعمار شهید رئیسعلی دلواری  به نام روز ملی مبارزه با استعمار انگلیس نامگذاری شده است. سرداری شجاع که به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی نام او و قیام او از نام های درخشان در مبارزات ملت ایران است. کسی که در مظلومیت و گمنامی در برابر استعمار قیام کرد و قیام او خدمتی بزرگ به استقلال ایران بود.

یاد شهید رئیسعلی دلواری و همه همرزمان و همراهان او گرامی و روحشان در جوار رحمت الهی قرین شادی و مسرت باد.