احداث شهرک انرژی در استان قزوین، چند سالی است بر سر زبان‌ها افتاده، شهرکی که در صورت احداث، استفاده از انرژی‌های پاک و اشتغال پایدار را به همراه دارد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، ایران با داشتن حدود ۳۰۰ روز آفتابی درسال جزو بهترین کشور‌های دنیا در زمینه ظرفیت‌های انرژی خورشیدی درجهان است.
با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و پراکندگی روستایی در کشور، استفاده از انرژی خورشیدی یکی از مهم‌ترین عواملی است که باید موردتوجه قرار گیرد.
مدیر عامل شرکت توزیع نیروی برق استان قزوین می‌گوید: استفاده از انرژی خورشیدی یکی از بهترین راه‌های برق‌رسانی و تولید انرژی در مقایسه با دیگر مدل‌های انتقال انرژی به روستا‌ها و نقاط دورافتاده در کشور از نظر هزینه، حمل‌ونقل، نگهداری و عوامل مشابه است.
سعید بهادیوند چگینی می‌افزاید: نیروگاه‌های خورشیدی که انرژی خورشید را به برق تبدیل می‌کنند دارای مزایایی است مانند تولید برق بدون مصرف سوخت، بی‌نیازی به آب زیاد و امکان تأمین شبکه‌های کوچک و ناحیه‌ای، استهلاک کم و عمر زیاد که می‌تواند برای مناطق مهم باشد.
بهادیوند چگینی اضافه می‌کند: نیروگاه‌های خورشیدی احتیاج به متخصص عالی ندارد و می‌توان آنها را به‌طور اتوماتیک بکار انداخت، درصورتی‌که در نیروگاه‌های اتمی وجود متخصصان در سطح عالی ضروری بوده و این دستگاه‌ها احتیاج به مراقبت‌های دائمی و ویژه دارند.
احداث شهرک انرژی در قزوین
قزوین با داشتن موقعیت مناسب طبیعی و برخورداری از تونل باد کهک و تابش مستقیم خورشید در بیشترین روز‌های سال ظرفیت خوبی برای اجرای طرح‌های انرژی‌های نو دارد.
بر همین اساس با پیگیری مسئولان و شرکت توزیع نیروی برق، استان قزوین به عنوان پایلوت انرژی‌های نو انتخاب شد.
در سال‌های اخیر همه مسئولان و کارشناسان از مزایای اجرای این طرح سخن گفته‌اند، شهرک انرژی که گفته می‌شود، قرار شده به مساحت هزار هکتار در بیابانی‌ترین نقطه استان یعنی در اراضی شهرستان‌های بوئین‌زهرا و آبیک احداث شود.
متخصصان علت ایجاد شهرک در اراضی بوئین‌زهرا و آبیک را مدت زمان تابش خورشید و زاویه مناسب می‌دانند.
نکته‌ای که معاون هماهنگی و برنامه بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قزوین هم به روی آن صحه می‌گذارد.
رحمانی با استناد به تحقیقات صورت گرفته از سوی تیم تحقیقاتی دانشگاه شهید بهشتی می‌گوید: با مطالعات صورت گرفته، زمین‌های بین آبیک تا بوئین‌زهرا بهترین نقطه برای استقرار شهرک انرژی خورشیدی تعیین شد.
او با اشاره مزیت‌های زمین تخصیص داده شده برای این طرح می‌افزاید: این زمین با توجه به موقعیت استراتژیک، نزدیکی به پایتخت و دسترسی به راه‌های اصلی از چند سمت در صورت احداث مورد استقبال سرمایه‌گذاران قرار خواهد گرفت و نقش موثری دراشتغالزایی، رفع محرومیت، جلوگیری از مهاجرت و بیابان‌زدایی ایفا می‌کند.
رحمانی این را هم اضافه می‌کند که این طرح پتانسیل سرمایه‌گذاری زیادی دارد و استان هم برای همین مسئله، تولید سلول‌های خورشیدی و شهرک انرژی را در برنامه‌های خود قرار داده است.
شهرک انرژی در پیچ و خم جذب سرمایه‌گذار
مشکلی که در گفته‌های مسئولان نمود بیشتری دارد، این است که احداث شهرک انرژی قزوین در سال‌های اخیر پشت درِ جذب سرمایه‌گذار مانده است.
معاون هماهنگی و برنامه بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان این وعده را داده که در کنار سرمایه‌گذار واقعی خواهیم بود و با پرداخت تسهیلات و احداث راه و زیرساخت‌های شهرک به سرمایه‌گذار کمک خواهیم کرد.
رحمانی هم این نکته را اضافه می‌کند که نمی‌توان سرمایه‌گذاران کوچک را وارد طرح کرد، چون به سرمایه‌گذاری کلان برای تامین زیرساخت انتقال برق لازم است و از عهده سرمایه‌گذاران کوچک بر نمی‌آید.
ظرفیت قزوین برای راه اندازی سه شهرک انرژی
از سویی دیگر هم نماینده مردم قزوین، البرز و آبیک در مجلس شورای اسلامی با اشاره به ظرفیت‌های تولید انرژی‌ها می‌گوید: در استان قزوین باید برای تولید انرژی‌های نو و تجدیدپذیر در حوزه باد، آب و خورشید چشم‌انداز روشنی ایجاد شود و سند آن را تدوین کنیم.
فاطمه محمدبیگی می‌افزاید: در استان قزوین تنها یک شهرک انرژی تعریف شده در حالی که قادریم تا سه شهرک انرژی را در مناطق مختلف استان راه‌اندازی کنیم.
او استفاده از ظرفیت بخش خصوصی را در اجرای طرح‌های انرژی مهم و راهگشا می‌داند که باید با ارائه مشوق‌های لازم بتوانیم سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را در طرح‌های بخش انرژی‌های تجدیدپذیر جذب کنیم.
معافیت‌های مالیاتی برای تشویق سرمایه‌گذاران
مدیرکل امور اقتصاد و دارایی استان قزوین با اشاره به تخصیص معافیت‌های مالیاتی برای جذب سرمایه‌گذاران به این شهرک، می‌گوید: اگر در این شهرک، تولید بر مبنای صادرات صورت گیرد از معافیت‌های پایه برخوردار خواهد بود.
فرزین بهنامی‌فر، به سرمایه‌گذاران این وعده را هم می‌دهد که، به علت موقعیت جغرافیایی طرح و واقع شدن در مناطق کمتر توسعه یافته از معافیت‌های مالیاتی پنج ساله و ۱۰ ساله برخوردار خواهند بود.
او اضافه می‌کند: می‌توان طرحی را برای معافیت مالیاتی این شهرک تهیه کرد و با ارایه در هیئت وزیران، معافیت نقطه‌ای را برای این طرح تصویب کرد.
مدیرکل اقتصاد و دارایی استان قزوین عنوان می‌کند: در استان قزوین در سال‌های گذشته، تقاضا‌های داخلی و خارجی بسیار زیادی برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی به صورت پراکنده مطرح می‌شد که به منظور جلوگیری از مشکلات احتمالی، پایین آوردن هزینه و تکمیل زنجیره تولید، تجمیع همه این درخواست‌ها را در قالب شهرک انرژی تصویب کردیم.
بنیاد مستضعفان بهترین سرمایه‌گذار برای شهرک انرژی قزوین
این را معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین می‌گوید که اعتقاد دارد این بنیاد، بهترین مجموعه برای سرمایه‌گذاری در شهرک انرژی قزوین است و امیدواریم برای سرمایه‌گذاری در این طرح وارد شود.
علی فرخزاد می‌افزاید: درسال‌های گذشته متقاضیان زیادی برای احداث نیروگاه انرژی درخواست تخصیص زمین داشتند که به علت هزینه بالا و نیاز به زیرساخت‌ها اهلیت این کار را نداشتند و در نتیجه فقط تغییر کاربری اراضی صورت گرفته است.
او می‌افزاید: به همین علت با تصویب کارگروه زیربنایی استان قرار شد که یک مجموعه‌ای را در قالب شهرک انرژی نو با محوریت انرژی خورشیدی ایجاد کنیم تا همه سرمایه‌گذاری‌های مرتبط به صورت متمرکز در این شهرک انجام شود.
فرخزاد تاکید می‌کند: برای تسریع در اجرای این طرح، باید کمیته‌ای با محوریت حوزه سرمایه‌گذاری استانداری، منابع طبیعی، شرکت برق، شرکت شهرک‌ها صنعتی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان و سایر دستگاه‌های مرتبط تشکیل شود تا با تمهید مقدمات و انعقاد قرارداد با بنیاد مستضعفان هرچه سریعتر این طرح کلید بخورد.
او اضافه می‌کند: احداث شهرک انرژی با توجه به شرایط امروز کشور به یک نیاز تبدیل شده است و می‌تواند آینده‌نگری بزرگی برای تامین نیاز نسل‌های بعد از ما در استان محسوب شود.
آمادگی بنیاد مستضعفان برای سرمایه‌گذاری
مدیرعامل و عضو هیئت مدیره شرکت برق و انرژی صبا که خود از شرکت‌های زیرمجموعه بنیاد مستضعفان است، می‌گوید: این بنیاد بیشتر در زمینه نیروگاه‌های حرارتی و مقیاس بزرگ در حال فعالیت است، ولی یک نیروگاه خورشیدی را در منطقه محروم قلعه گنج کرمان که هدف بنیاد است در حال اجرا دارد.
امیری، یکی از اهداف بنیاد مستضعفان را تامین سلاح خورشیدی مورد نیاز کشور برای در اختیار گذاشتن مصرف‌کننده می‌داند تا از خروج ارز هم جلوگیری شود.
او می‌افزاید: ما آمادگی کامل برای سرمایه‌گذاری در طرح شهرک انرژی قزوین را داریم، ولی باید سرمایه‌گذاری به نحوی باشد که جوابگوی مالکان اصلی بنیاد که محرومان هستند، باشیم.
عضو هیئت مدیره شرکت برق و انرژی صبا، محرومیت زدایی و اشتغالزایی را یکی از شرایط ورود بنیاد مستضعفان به طرح‌های عمرانی می‌داند و می‌گوید: اگر این دو هدف در طرح‌های مورد نظر وجود نداشته باشد امکان ورود بنیاد وجود نخواهد داشت.
این مسئول با تاکید بر تخصیص معافیت مالیاتی برای این شهرک هم اضافه می‌کند: اگر معافیت مالیاتی برای این منطقه از سوی استان تخصیص یابد قطعا عزم و اراده بنیاد برای ورود به این طرح جدی‌تر شده و عملیات شروع طرح نیز سرعت بیشتری می‌گیرد.
امیری با تاکید بر احداث نیروگاه‌های خورشیدی، هم تاکید دارد: امروزه تمام دنیا به این سمت می‌رود که از سوخت‌های فسیلی و زغال‌سوز خارج شده و به انرژی‌های نو، بادی و زباله‌سوز وارد شوند و حتی نیروگاه هسته‌ای نیز در حال جمع شدن است.
به گفته امیری، در احداث نیروگاه خورشیدی بنیاد مستضعفان این آمادگی را دارد که کمک کار استان باشد، چون این پروژه، یک طرح عام‌المنفعه بوده و به نفع کشور و مردم است.
امیری اضافه می‌کند: از استان درخواست داریم همکاری‌های لازم را برای معافیت مالیاتی این شهرک، داشته باشد و شرایطی را فراهم کند که ما ظرفیت تولید سلول خورشیدی تا ۵۰۰ مگاوات را داشته باشیم که با توجه به ظرفیت و میزان مصرف، رقم بسیار بالایی است.
نکته‌ای که در صحبت‌های عضو هیئت مدیره شرکت برق و انرژی صبا وجود دارد، این است که در صورت آغاز این طرح در قزوین، با توجه به اینکه میزان نصب پنل خورشیدی در کشور در یک سال حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ مگاوات پیش‌بینی شده است برای صادرات این پنل‌ها اقدام خواهد شد و قزوین به قطب صادرات این محصولات تبدیل می‌شود.
شهرک انرژی گامی بلند برای هوای پاک
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین نیز با اشاره به راه‌اندازی شهرک انرزی در قزوین می‌گوید: احتیاج نداشتن به آب، نداشتن آلودگی محیط زیست، احتیاج نداشتن توربین‌های بادی به سوخت و قیمت پایین توربین‌های آن در مقایسه با دیگر صورت‌های انرژی‌ها توسعه و راه‌اندازی از ضرورت‌های راه‌اندازی شهرک انرژی محسوب می‌شود.
حسن عباس نژاد، نشر آلایندگی گازی از دودکش نیروگاه‌های حرارتی که با سوخت فسیلی کار می‌کنند را یکی از عوامل مهم انتشار آلودگی محیط زیست می‌داند.
به گفته وی، ترکیبات حاصل از احتراق سوخت‌های فسیلی مثل اکسید‌های کربن، ذرات نسوخته یا نیم‌سوز سوخت و اکسید‌های گوگرد خطرناک و سرطان‌زا ست.
او می‌افزاید: وقتی درکشور جایگزین فراوان برای سوخت‌های فسیلی وجود دارد و با توجه به توزیع آن در مناطق مختلف وخطر‌های این نوع سوخت باید به صورت جدی‌تر به سمت انرژی‌ها نو گام برداریم.
عملیاتی شدن ۳ درصد از مجوز تاسیس نیروگاه در قزوین
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق قزوین می‌گوید: با جود ظرفیت دو هزار و ۵۰۰ مگاواتی تولید انرژی پاک در استان در مجموع فقط سه درصد از مجوز‌های صادر شده در حوزه تاسیس نیروگاه قزوین عملیاتی شده است.
بهادیوند چگینی می‌افزاید: تولید انرژی‌های پاک به عنوان نیاز جهان امروز برای حضور و رقابت در صحنه از اولویت ضروری است در حالی که در قزوین با وجود ظرفیت و قابلیت ویژه هنوز نتوانسته‌ایم به خوبی از این انرژی بهره‌مند شویم.
او وجود شهرک انرژی برای قزوین را مهم می‌داند و می‌گوید: علیرغم ظرفیت‌های خوب مثل نیروگاه کهک و تونل بادی در تاکستان باید بتوانیم از ظرفیت‌های خود به بهترین شکل استفاده کنیم.
چگینی می‌افزاید: جای تاسف دارد که از مجموع ۶۳ مجوز صادر شده برای سرمایه‌گذاری در این بخش فقط دو مورد عملیاتی شده است که نشان از فرآیند‌های دشوار و اعتبارات کلان برای سرمایه‌گذاری در این بخش دارد.
استان قزوین پس از پایلوت شدن در حوزه انرژِی‌های نو گام‌های اساسی و عملی را برای حرکت پرشتاب در این بخش آغاز کرده است.
امروز که عزم مسئولان دستگاه‌های اجرایی در حمایت و جذب سرمایه‌گذار برای توسعه نیروگاه‌های بادی و خورشیدی جدی است امید می‌رود پس از ساخت بزرگترین نیروگاه بادی کشور در استان قزوین این بار نیز بزرگترین نیروگاه خورشیدی خاورمیانه در این استان شکل گیرد تا ضمن تامین نیاز‌های انرژی خود با روش‌های نوین و پاک برای اشتغال پایدار، توسعه و رونق گردشگری و اقتصاد کشو گامی اساسی برداشته شود.
نگارندگان: امین فرخی حقیقت و علی صفری الموتی