همه اقدامات برای مقابله با کرونا مهم هستند، اما رژیم غذایی مناسب جایگاه ویژه‌ای در حفظ عملکرد دستگاه ایمنی بدن دارد.
صورتتان را با ماسک بپوشانید، از دیگران فاصله بگیرید، دست‌هایتان را به طور مرتب بشویید؛ اینها توصیه‌هایی هستند که مردم در سراسر جهان هر روز می‌شنوند. البته نکته مهم دیگری هم وجود دارد که به اندازه کافی به آن توجه نمی‌شود:
تقویت سیستم ایمنی بدن
"آدریان گومبرت" بیوشیمیست است و در مؤسسه "لینوس پائولینگ" در دانشگاه ایالتی اورگان در مورد اهمیت مواد مغذی برای سیستم ایمنی بدن تحقیق می‌کند. او و همکارانش مقاله‌ای تهیه كرده‌اند كه به طور خلاصه نتایج مطالعات مربوط به مواد مغذی مختلف و تأثیر آنها بر سیستم ایمنی بدن را شرح می‌دهد. یافته‌های او و همکارانش میتواند سلاح مؤثری برای مقابله با ویروس کرونای جدید باشد.
گومبرت به دویچه‌وله می‌گوید: «تمامی اقدامات انجام شده برای مقابله با ابتلا به ویروس کرونا مهم هستند اما اهمیت رژیم غذایی مناسب برای حفظ عملکرد موفق سیستم ایمنی را نباید نادیده گرفت، به ویژه در شرایط استرس‌زایی مانند حال حاضر.»
ویتامین‌های C و D و ریزمغذی‌ها مانند روی، آهن و سلنیوم اهمیت بسیار زیادی در عملکرد موفق سیستم ایمنی دارند. کمبود آنها میتواند مسیر ورود ویروس به بدن را هموار کند. چنین شرایطی برای افرادی که در گروه‌های پرخطر هستند به این معناست که احتمال ابتلا به یک دوره جدی بیماری بسیار بیشتر می‌شود.
گومبرت می‌گوید: «هر سلول بدن ما از ریزمغذی‌های مختلفی استفاده می‌کند. این ریز مغذی‌ها شامل ویتامین‌ها، مواد معدنی و اسیدهای چرب امگا هستند.»
برخلاف مواد مغذی مانند چربی، کربوهیدرات و پروتئین، ریز مغذی‌ها منابع تأمین انرژی بدن به شمار نمی‌روند اما حضور آنها برای عملکرد سیستم ایمنی ما ضروری است.
حفظ کارآیی خط مقدم دفاع
آدریان گومبرت که به طور مشخص در مورد ویتامین دی تحقیق می‌کند، می‌گوید: «چند سال پیش گروه تحقیقاتی ما متوجه شد که ویتامین دی، ژنی را فعال می‌کند كه مسئول رمزگذاری یك پپتید ضد میکروبی است. چنین پپتیدهایی نقش مهمی در مکانیسم دفاعی بدن ما دارند و هنوز به طور کامل شناخته شده نیستند. ویتامین دی در تنظیم فعالیت سایر ژن‌های مرتبط با ایمنی بدن هم نقش مهمی برعهده دارد.»
یک رژیم متعادل و متنوع تمام مواد لازم برای سلامت بدن را تأمین می‌کند
کمبود ویتامین دی میتواند شکافی در خط مقدم دفاع از بدن ما ایجاد کند و راه را برای ورود باکتری‌ها و ویروس‌ها هموار کند. در حالی که اگر این خط دفاعی درست عمل کند، بدن انسان توانایی بسیار زیادی برای دفاع از خود دارد.
به عنوان مثال ویروس و باکتری‌ها ابتدا باید از پوست و غشاهای مخاطی عبور کنند تا وارد بدن شوند. آنها اگر موفق شوند با فاگوسیت‌ها مواجه می‌شوند که پروتئین‌های ضدمیکروب هستند و با التهاب، به حضور مهاجمین واکنش نشان می‌دهند. تا اینجا مکانیسم دفاعی غیر اختصاصی بدن فعال شده است که اگر پاسخ ندهد مرحله بعد، یعنی دفاع تخصصی شروع می‌شود.
این دفاع تخصصی در مورد ویروس کرونا اینگونه است: لنفوسیت‌ها ویروس را تشخیص می‌دهند و شروع به تولید پادتن می‌کنند. این پادتن مانند تک‌تیرانداز حرفه‌ای به نبرد مهاجم می‌رود.
فعال شدن این فرایند تنها در صورتی ممکن است که سیستم ایمنی بدن درست عمل کند. در این فرایند ویتامین C هم اهمیت شایانی دارد. به عنوان مثال این ویتامین در واکنشی که به آن "رادیکال‌های اکسیژن" گفته می‌شود، مورد نیاز است. این رادیکال‌ها توسط سیستم ایمنی تولید می‌شوند و سلاح دیگری برای مبارزه با ویروس‌ها و باکتری‌ها هستند.
ویتامین C در تولید آنتی‌بادی‌ها هم مشارکت دارد. بدون آنتی‌بادی بدن نمی‌تواند از پس ویروس کرونا برآید.
ایزابل شیفر، متخصص ژنتیک به دویچه‌وله می‌گوید: «برای همین است که بیماران مبتلا به ویروس کرونا که تحت مراقبت‌های ویژه قرار می‌گیرند با دوز بالای ویتامین C تحت درمان قرار می‌گیرند.»
شیفر سخنگوی علمی بنیاد "برای همیشه سالم" است که یکی از زمینه‌های تخصصی فعالیت آن، تحقیق در مورد زندگی سالم تا دوران سالمندی است. پژوهشگران این بنیاد رویکرد جامعی به تمام شاخه‌های علمی از جمله "طبیعی درمانی" دارند.
"طبیعی درمانی" (Naturopathy) به قدرت شفابخشی درونی بخصوص توانایی ذاتی بدن برای مبارزه با بیماری‌ها و شفای خود استوار است و بسیاری به آن ایمان دارند.
شیفر می‌گوید او و همکارانش در مورد گیاهان دارویی مورد استفاده در "طبیعی درمانی" که اثربخشی آن در مطالعات بالینی تأیید شده، تحقیق می‌کنند؛ گیاهانی که می‌توانند به کاهش علائم بیماری یا کاهش عفونت در بدن کمک کنند.
شیفر البته همزمان تأکید می‌کند که "طبیعی درمانی" نمی‌تواند جایگزینی برای دانش پزشکی مدرن باشد، اما میتواند مکمل آن باشد.
از جمله گیاهانی که شیفر و همکاران او فکر می‌کنند می‌توانند در مقابله با ویروس کرونا مؤثر باشد گیاه آقطی سیاه (انگور کولی) Elderberry است. مطالعات بالینی نشان داده که عصاره این گیاه، احتمال سرماخوردگی را کاهش می‌دهد و مدت زمان درگیری فرد با مشکلات تنفسی مرتبط با آنفولانزا را هم کمتر می‌کند.
اثر مثبت این گیاه هیچ ارتباطی با خرافات ندارد و تحقیقات بیوشیمی نشان می‌دهد که عصاره آن حاوی ویتامین‌های بسیار و عناصر کمیاب است. ایزابل شیفر و آدریان گومبرت هردو بر این عقیده هستند که بهتر است با مصرف مکمل‌های غذایی، دوز مصرفی ویتامین و سایر ریز مغذی‌ها را در برنامه غذایی خود افزایش دهید. البته اغلب این مکمل‌ها حاوی ویتامین D نیستند.
موسسه فدرال ارزیابی ریسک (BfR) در آلمان البته همچنان تأکید دارد که "اساساً ، یک رژیم متعادل و متنوع تمام مواد لازم برای سلامت بدن را تأمین می‌کند." البته این مؤسسه هم اذعان می‌کند که گاه استثناء‌هایی وجود دارد.
مثلأ در دوران بارداری و شیردهی نیاز بدن مادر به مواد مغذی افزایش پیدا می‌کند. افراد مسن هم گاه نمی‌توانند رژیم غذایی سالم را رعایت کنند و در شرایط فعلی، نخستین گروه در خطر هستند.
پژوهشگران در نهایت می‌گویند توجه به عملکرد سالم سیستم ایمنی بدن باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد چون در شرایطی مانند شرایط کنونی که جهان درگیر یک پاندمی است، نقش مهمی در جلوگیری از ابتلا به بیماری بازی می‌کند و اهمیت آن کمتر از تأکید بر شستن کامل دست‌ها نیست.