ترس از ابتلا به کرونا باعث شده بسیاری از گردشگران، دُور ِ طرح های سالم سازی دریا خط بکشند و دور از یکدیگر و برای رعایت فاصله گذاری اجتماعی ، به سواحل شنا ممنوع بروند که خطر غرق شدن در کمین شان است.
به گزارش خبرگزای صدا و سیما مرکز گیلان ؛ کنار ساحل ، بر خلاف تابستان های سال های گذشته، چندان شلوغ نیست اما در بین رفت و آمدهای مردم در این طرح سالم سازی دریا ، رعایت فاصله گذاری اجتماعی، چندان رنگ و بویی ندارد اگرچه، چند نفری ماسک به صورت دارند.
آلاچیق ها در فاصله نزدیک به هم کنار ساحل خودنمایی می کند و خانواده ها هم در فاصله نزدیک تر، دور هم در آلاچیق نشسته اند.
بوی کباب و شیر بلال در هوا پیچیده و بزرگتر ها سیخ کباب و بلال به دستند و بچه ها سفت به بستی های شان چسبیده اند، انگار نه انگار که ویروس کرونایی هم هست و هر روز جان خیلی ها را می گیرد !
از چند نفر این سوال را می پرسم : با وجود شیوع کرونا چرا به گیلان و دریا امده اند ؟
همه تقریبا جواب شان یکی است : " آمدیم دیگر. از خانه ماندن ،خسته شده ایم. "
جوانی که به همراه خانواده اش از استان البرز به این ساحل آمده، جلو می آید و می گوید : گیلان بهشت است و این ساحل قطعه ای از این بهشت زیبا ؛ واقعا نمی توان از این ساحل زیبا گذشت.
عده ای هم بعد از پرسیدن سوالم : ماسک هایی را که به زیر چانه انداخته بودند، سریع روی دهان و بینی می کشند و می گویند : مراقبیم و احتیاط می کنیم .
از محدوده طرح سالم سازی دریا بیرون می روم و رد دریا را از جاده کناری آن می گیرم و می روم .
در فاصله حدود 5 کیلومتری از این طرح سالم سازی دریا، ساحلی را در منطقه "شنا ممنوع" می بینم که عده ای در آنجا جمع شده اند.
جلو می روم و از یکی از خانواده ها می پرسم : همین نزدیکی ها یک طرح سالم سازی دریاست ، چرا به اینجا آمده اید؟
دختر خانواده می گوید : آنجا یک فضای کوچک با تعداد زیادی آدم است ، می ترسیم کرونا بگیرم و برای رعایت فاصله گذاری اجتماعی ، به اینجا آمده ایم .
با انگشت، کمی جلوتر را نشان می دهم و از او می خواهم نوشته روی تابلوی کنار ساحل را بخواند .
اودستش را سایبان چشمانش می کند و چشمانش را از آفتاب می دزد و با اندکی مکث می خوانَد : "شنا، ممنوع ! "
شانه ای تکان می دهد و می گوید : برای شنا که نیامده ایم و می رود.
اما در بین جمعیت هستند ، کسانی که تنی هم به آب زده اند وعده ای لب ساحل نشسته اند.
خانم میانسالی که از چهره اش معلوم است ؛ چندان از آمدن به این منطقه "شنا ممنوع" راضی نیست، می گوید : به خانواده گفتم که با این وضعیت شیوع کرونا ، بهتر است به دریا نیاییم اما اصرار کردند و آمدیم.
او تعریف می کند که چطور پارسال در همین منطقه ، یک نفر در آب غرق شد و کسی نتوانست کاری بکند.
باز هم رد دریا را می گیرم و می روم.
در تماس با مسئولان هیات نجات غریق و غواصی استان ، نشانی یکی از سواحل پر خطر را می گیرم و بعد از حدود یک ساعت، به آنجا می رسم.
ناجیانی که رسیدند و عمری که به دنیا بود!
این منطقه هم ، هیچ شباهتی به محدوده "شنا ممنوع" ندارد !
یک نفر پا در آب کرده ، یکی دارد ، صدف جمع می کند.
دیگری کنار ساحل نشسته و بچه ها هم ماسه بازی می کنند.
از دور ، چشمم به 2 نفر با لباس زرد می افتد که به سمتی از ساحل می دوند.
منطقه "شنا ممنوع" و ناجی غریق ؟
جلوتر که می آیند ، مطمئن می شوم که ناجیند ، هر 2 در آب شیرجه می زنند.
جلوتر ، جوانی در آب، دست و پا می زند.
یکی از ناجیان به جوان می رسد و او را روی شانه های خود، تا ساحل می آورد و روی زمین می گذارد.
جوان ، بی جانِ بی جان است؟ مردم جمع می شوند.
با خودم می گویم : یعنی مرده است ؟
ناجیان غرق برای احیایش تلاش می کنند.
ماساژ قلبی، تنفس مصنوعی ، کنترل نبض !
یکی از ناجیان دستش را روی شاهرگش می گذارد ، نفس نفس زنان می گوید : برگشت !
ناجی دیگر ، سریع مخزن دستی تنفس مصنوعی را روی بینی و دهان جوان می گذارد و پمپاژ می کند.
یک سرفه کوتاه و بعد چند سرفه "بریده، بریده" و این ، نشانه خوبی است.
باز هم یک نفر از غرق شدن نجات یافت.
ناجیان می گویند : این بار به خیر گذشت اما همیشه این اتفاق نمی افتد چرا که ناجیان به طور مداوم در طرح های سالم سازی دریا حضور دارند و به صورت گشتی به مناطق "شنا " ممنوع سر می زنند.
خزر و نقاط پر خطر !
ساحل بزرگترین دریاچه دنیا در ایران ، خزر 720 کیلومتر طول دارد که حدود280 کیلومتر آن در محدوده گیلان است ؛ سواحلی که سالانه میزبان میلیون ها مسافر است.
البته باید آمار اهالی گیلان را هم به مسافران سواحل این استان اضافه کرد چرا که دریا همین جا بیخ گوش شان است و موج هایش را به ساحل می کوبد و مهمان می طلبد اما همین دریا، وقتی کسی پا جای کفش نقاط عمیق پرخطر ش کند، عمرش را برای همیشه به آغوش می کشد و جسم بی جان را به ساحل پس می زند و لذت یک لحظه بی گدار به آب زدن ، یک عمر افسوس و اندوه برای خانواده اش به بار می آورد.
آنطور که مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استاندر و دبیر ستاد ساماندهی سواحل و تفرجگاه‌های گیلان می گوید: در سواحل این استان 35 طرح سالم سازی دریا و 68 شناگاه وجود دارد که شنا کردن در آن با وجود ناجیان غریق ، بی خطر است.
رحیم حیدری با بیان اینکه 300 نقطه خطرآفرین در 270کیلومتر نوار ساحلی گیلان وجود افزود : هیچ کس در طرح های سالم سازی دریا غرق نمی شود و همه کسانی که قربانی دریا شده اند ، در خارج از محدوده این طرح و شناگاه ها شنا کرده اند .
35 طرح سالم سازی برای 270 کیلومتر نوار ساحلی ؟
پای حرف برخی از گردشگران که بنشینی می گویند : تعداد طرح های سالم سازی دریا و شناگاه در گیلان کم و برای همین این طرح ها عمدتا شلوغ است و همین شلوغی ها باعث می شود خیلی ها به خارج از این طرح ها و در سواحل خلوت تر بروند.
برخی از این گردشگران اعلام کردند : تا پارسال از این طرح ها استفاده می کردند اما امسال از روی نگرانی و از ترس ابتلا به ویروس کرونا، به خارج از این محدوده ها می روند تا فاصله اجتماعی را هم رعایت کرده باشند.
آنها اذعان دارند ؛ شاید اگر تعداد و وسعت طرح های سالم سازی دریا و شناگاه ها بیشتر بود ، تجمع و شلوغی هم کمتر می شد همه با خیال راحت از این محدوده ها استفاده می کردند .
این درحالی است که دبیر ستاد ساماندهی سواحل و تفرجگاه‌های گیلان معتقد است : نیازی به افزایش طرح های سالم سازی دریا و شناگاه های گیلان نیست و باید محدوده طرح های موجود توسعه و کیفیت خدمات و تجهیزات گردشگری آن، افزایش یابد.
رحیم حیدری برای اثبات این حرف خود، گذری بر تجربه کشورهای موفق در گردشگری ساحلی دارد و می گوید : برای مثال در کشور ترکیه که بخش زیادی از درآمدهای صنعت گردشگری را مدیون سواحلش است، از فقط از بخش هایی از نوار ساحلی، به عنوان شناگاه و تفرجگاه ساحلی ایمن، استفاده می شود .
بیش از نیمی از مسافران، خارج از طرح های سالم سازی
دبیر ستاد ساماندهی سواحل و تفرجگاه‌های گیلان با بیان اینکه سواحل گیلان پاتوق 90 درصد از گردشگرانی است که به این استان سفر می کنند گفت : در شرایط عادی متاسفانه بیش از نیمی از مسافرانی که به سواحل گیلان می آیند ، ترجیح می دهند به خارج از طرح های سالم سازی دریا بروند و شنا کنند و حالا که موضوع کرونا مطرح است ، پای تعداد کمتری از گردشگران به این طرح های سالم سازی می رسد.
رحیم حیدری اضافه می کند : دستورالعمل های بهداشتی مقابله با کرونا به کمیته های سواحل دستگاه های اجرایی ابلاغ شده است و گروهی از بازرسان دانشگاه علوم پزشکی و سازمان صمت گیلان، بر رعایت اصل فاصله گذاری اجتماعی و چگونگی عرضه مواد غذایی در طرح های ساماندهی و شناگاه های گیلان، نظارت می کنند.
او البته مسائل اجتماعی را هم مزید بر علت می داند و می گوید : نارضایتی برخی از مسافران نسبت به جدایی اعضای خانواده شان در این طرح ها ، از جمله دلایلی است که باعث شده حتی در سال های گذشته که پای کرونا هم در میان نبود ، خیلی ها به خارج از طرح های سالم سازی دریا بروند.
طرح های سالم سازی چشم انتظار حامی مالی
دبیر ستاد ساماندهی سواحل و تفرجگاه‌های گیلان بابیان اینکه مدیریت و نگهداری از طرح های سالم سازی دریا و شناگاه هایی که در محدوده روستاهای استان قرار دارد ؛ به دهیاری ها و طرح هایی که در حوزه های شهری است ،به شهرداری ها واگذار شده گفت : فقط 15 طرح در اختیار بخش خصوصی است .
رحیم حیدری با بیان اینکه نگهداری و توسعه و تجهیز طرح های سالم سازی دریا هزینه بر است و دهیاری ها و شهرداری ها سرمایه لازم در این باره را ندارند گفت : با این حال افزون بر طرح های سالم سازی دریا ، مدیریت و رصد 65 منطقه خطر آفرین در سواحل هم به این دهیاری ها سپرده شده است.
وی با اشاره به اینکه اجرای هر طرح سالم سازی دریا در گیلان به طورمیانگین 40 تا 50 میلیارد تومان هزینه در پی دارد، بهترین راهکار برای توسعه ، تجهیز و بهبود کیفیت خدمات گردشگری دریایی را ورود بخش خصوصی در این زمینه دانست و افزود : البته به دلیل اقتصادی نبودن این طرح ها ، سرمایه گذاران استقبال چندانی ندارند .
دبیر ستاد ساماندهی سواحل و تفرجگاه‌های گیلان بیشتر خدمات طرح های سالم سازی دریا به تابستان معطوف می داند و می گوید : با افزایش کارکردها و ایجاد امکانات گردشگری چون اسکله های تفریحی ، قایق سواری، تفریحات مفرح آبی و بهره برداری از سواحل در همه فصول می توان فعالیت در این حوزه را اقتصادی تر کرد.
سرمایه گذارانی که دل به دریا می زنند !
بررسی ها حاکی است سرمایه گذاران بخش خصوصی برای ایجاد، توسعه و تجهیز تفرجگاه های ساحلی بعد ازموافقت اولیه دستگاه های دولتی، باید موافقت نهادهای چندگانه را هم جلب کنند و معمولا دراین فرآیند با مشکلات بسیاری روبرومی شوند.
خانم مسرور یکی از این سرمایه گذارانی است که قصد داشت با ایجاد اسکله تفریحی و پارک آبی، طرحش را توسعه دهد.
اوکه دل پر خونی از کاغذبازی های اداری و سرگردانی برای گرفتن مجوزهای مربوطه دارد می گوید : چند سال پیش از استان دیگری برای سرمایه گذاری به گیلان آمدم و حالا پشیمانم .
آنطور که خانم مسرور تعریف می کند : عدم حمایت برخی مسئولان، کش و قوس های اداری دریافت مجوز و به اذعان خودش ؛ بهانه تراشی های غیر کارشناسانه در فرآیند بررسی طرح توسعه گردشگری ، باعث شده او حدود 50 میلیارد تومان متضرر شود اما با این حال می گوید : عطای طرحی را که اینقدر برایش هزینه کرده ام به لقائش می بخشم و بزرگترین تفرجگاه ساحلی بخش خصوصی در گیلان را تا چند وقت دیگر رها و تعطیل می کنم و از اینجا می روم.
البته مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استاندار و دبیر ستاد ساماندهی سواحل و تفرجگاه‌های گیلان معتقد است باید خدمات مربوط به صدور موافقت نامه ها و مجوز سرمایه گذران تجمیع شود و نباید نهادها در این باره جزیره ای عمل کنند .
رحیم حیدری با بیان اینکه طرح های سرمایه گذاران در کارگروه رفع موانع سرمایه گذاری و تسهیل شهرستان ها بررسی و نتیجه نهایی اعلام شود افزود: چنانچه سرمایه گذاری در این خصوص با موانعی روبه رو شود، می تواند به معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری گیلان مراجعه کند.
اما در حالی که برخی از سرمایه گذاران از طولانی شدن فرآیند بررسی طرح ها و صدور مجوزها گلایه دارند ، رضا حسن پور ، معاون سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان می گوید : برای هر طرحی که اساسنامه و محتوایش مطابق با ضوابط تاسیسات گردشگری باشد، در کوتاه ترین زمان ، مجوز صادر می شود و اگر طرحی با مشکل مواجه باشد ، باید ایرادهایش رفع شود.
ناجیان غریق مدافعان سلامت شناگران
به نظر می رسد حل شدن مشکل جلب سرمایه گذاران برای توسعه طرح های گردشگری نیاز به زمان دارد و حالا باید به فکر اقدام سریع تر بودتا خطر غرق شدن در سواحل دریا کاهش یابد.
سرپرست هیات نجات غریق و غواصی گیلان با بیان اینکه ۱۲۵ ناجی غریق در طرح های سالم سازی دریا در گیلان آماده ارائه خدمات به گردشگران هستند ، از افزایش حضور گردشگران در مناطق پر خطر دریا در گیلان خبر می دهد .
مهرداد مهرگان می گوید : امسال برای نخستین بار ۳۴۳ ناجی غریق در قالب گشت های 2 نفره ، به هر ساحل "شنا ممنوعی" که گردشگران در آن تجمع کنند، سرکشی می کنند تا در مواقع لزوم به کمک هموطنان بشتابند.
آنطور که او تعریف می کند : تا 29 تیر ،ناجیان غریق گیلان 206 نفر را که در مناطق پر خطر و "شنا ممنوع" شنا می کردند ، از خطر غرق شدن نجات دادند.
سرپرست هیات نجات غریق و غواصی گیلان اگرچه می گوید : حق‌الزحمه سال‌های96، 97 و 98 ناجیان غریق استان با حمایت‌ها و پشتیبانی استانداری پرداخت شده اما در عین حال تاکید می کند؛ دستمزد یک میلیون و 200 تا یک میلیون و 500 هزار تومانی با توجه به هزینه های روز ، بسیار ناچیز است.
مهرداد مهرگان البته به مشکل کم بودن اعتبارات طرح های سالم سازی زیر مجموعه دهیاری ها و شهرداری ها اذعان دارد و می گوید : با ورود سرمایه گذاران بخش خصوصی ، افزون بر توسعه ، تجهیز و به تبع آن جذابیت شناگاه ها ، حضور مسافران در این مناطق امن ساحلی بیشتر می شود و از طرفی دریافتی‌های نیروهای نجات غریق هم ارتقاء خواهد یافت .
آب دریا آلوده به کرونا است ؟
دکتر توفیق یعقوبی متخصص بیماری های عفونی و عضو کمیته علمی کرونای گیلان می گوید : بعید است که ویروس کووید۱۹ از طریق آب دریا قابل انتقال باشد و شنا کردن در آب دریا خطری در این باره ندارد و تاکنون دلیل علمی در این باره اثبات نشده است .
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی گیلان البته به این نکته تاکید دارد که رعایت نکردن اصل فاصله گذاری اجتماعی چه در دریا و چه در مکان های دیگر، احتمال انتقال ویروس را زیاد می کند.
وی می گوید : ویروس کرونا از طریق قطرات ریز ناشی از عطسه، سرفه یا صحبت کردن افراد مبتلا به دیگران منتقل می شود و از این رو یک فرد آلوده وقتی در دریا نزدیک شماست می تواند از طریق قطرات ریز کووید -19 را منتشر کند.
این متخصص بیماری های عفونی به این مسئله هم اشاره می کند که در سواحل که معمولا باد خیزند احتمال انتشار ویروس کرونا در مسافت بیشتری در هوا زیاد است به بهانه قرار گرفتن در هوای آزاد نباید اصل زدن ماسک را فراموش کرد.
قصه غصه دریا ، دردی که نباید روی درد کرونا انباشته شود!
هنوز تابستان اول راه است و مسافران هم در راه گیلان .
اگرچه در برخی از استان ها برای جلوگیری از شیوع بیشتر کرونا ، طرح های سالم سازی دریا تعطیل شده اما به نظر می رسد ،هنوز تصمیمی در این باره در گیلان گرفته نشده وحتی اگر این طرح ها تعطیل هم شوند ، گردشگران به مناطق ساحلی دیگر می روند.
همین حالا هم سواحل "شنا ممنوع"پاتوق گردشگران است و البته امسال، حضور مسافران در این مناطق پرخطر بیشتر است .
هیات غریق نجات و غواصی گیلان به کمک نیروهای امدادی دیگر، امید وارند با رصد بیشتر این مناطق ، تحفه شوم کرونا برای خزر را پس بفرستند تا درد قربانی گرفتن دریا به آلام تلفات کرونا اضافه نشود.