چهارمین جلسه شورای راهبردی انتخاب شهر‌ها و روستا‌های ملی صنایع‌دستی با حضور خانم پویا محمودیان معاون صنایع‌دستی کشور در عمارت تاریخی کوشک برگزار شد.
در چهارمین جلسه شورای راهبردی انتخاب شهر‌ها و روستا‌های ملی صنایع‌دستی که با حضور مدیران کل معاونت صنایع‌دستی و تعدادی از نمایندگان مجلس، مسؤولان استانی و مدیران کل میراث‌فرهنگی سه استان خراسان رضوی، قم و یزد برگزار شد، پرونده ثبت ملی شهر‌ها و روستا‌های سه استان خراسان رضوی، قم و یزد به صورت جداگانه بررسی شد و در هر جلسه مدیران کل استانها، نمایندگان مجلس و مسؤولانی از این استانها به دفاع از ظرفیت‌های شهر‌ها و روستا‌های پیشنهادی برای ثبت پرداختند.
فیروزه، شهر ملی فیروزه
در نخستین جلسه از این نشست موضوع ثبت ملی شهر فیروزه استان خراسان رضوی به‌عنوان شهر ملی فیروزه مورد بررسی قرار گرفت که خانم پویا محمودیان معاون صنایع‌دستی کشور در این خصوص گفت: «موارد اشکال پرونده‌ای که امسال برای شهر فیروزه ارسال شده است، برطرف شده و با توجه به ظرفیت‌هایی که در این شهر وجود دارد، امیدواریم شهر فیروزه به‌عنوان شهر ملی ثبت شود.»
او افزود: «شهر فیروزه دارای ظرفیت‌های بسیار زیادی است، تحقیقات کامل در این خصوص انجام شده و امید می‌رود که با توجه به ظرفیت‌های موجود در شهر فیروزه بتوانیم این شهر را به‌عنوان شهر ملی فیروزه که یکی از سنگ‌های قیمتی ارزشمند است به ثبت ملی برسانیم.»
خانم محمودیان گفت: «باید بتوانیم در روند ملی شدن شهر‌ها و روستا‌ها گام محکمی برداریم، یعنی از همین ابتدا برای ثبت جهانی این شهر‌ها و روستا‌ها خودمان را آماده کنیم. در این میان به‌طور حتم تبلیغات نقش مهمی دارد و باید از ظرفیت‌های رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی در این خصوص استفاده کرد.»
او ادامه داد: «ابزار معرفی و تبلیغات شهر‌ها و روستا‌هایی که ثبت ملی می‌شوند مانند دفترچه معرفی، تبلیغات تلویزیونی، نماهنگ و ... باید به دو زبان فارسی و انگلیسی تهیه شود و به‌طور جدی در دستور کار باشد.»
معاون صنایع‌دستی کشور در ادامه گفت: «وقتی شهری مانند فیروزه ثبت ملی شود و همچنین به محلی برای حضور گردشگران تبدیل شود، می‌توان برای حضور هیأت‌های تجاری در آن منطقه نیز برنامه‌ریزی کرد که با حضور در آن منطقه نسبت به خرید مستقیم محصولات و نیز خرید مستقیم از معدن فیروزه اقدام کنند.»
او در ادامه افزود: «بعد از ثبت ملی شهر فیروزه یکی از اقدامات مهم که در این شهر باید انجام شود، ایجاد نماد‌های مرتبط با فیروزه در این شهر است. همچنین ایجاد موزه و گالری در شهر فیروزه اهمیت زیادی دارد و می‌تواند به اقتصاد منطقه و معیشت مردم کمک کند.»
فیروزه، سنگی با قدمت ۷ هزار سال
آقای ابوالفضل مکرمی‌فر مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی نیز در این نشست عنوان کرد: «انگیزه اصلی از ثبت ملی شهر فیروزه شناساندن بیشتر فیروزه است، چرا که این شهر دارای ظرفیت‌های بسیار بالایی است و محصول این شهرستان یعنی سنگ فیروزه نیز یکی از سنگ‌های با ارزش قیمتی است.»
او افزود: «یکی از مزیت‌های شهرستان فیروزه این است که افراد در تمام سنین به شغل تراش و فرآوری سنگ فیروزه مشغول هستند. تولید معدن شهرستان فیروزه بالای ۵۰ تن است و هر سال چهار تن سنگ خالص فرآوری می‌شود.»
آقای مکرمی‌فر افزود: «بر اساس بررسی‌های انجام‌شده، سابقه فیروزه در این شهرستان به حدود ۷ هزار سال قبل بازمی‌گردد. در حقیقت می‌توان گفت هیچ فیروزه‌ای در دنیا به فیروزه نیشابور نمی‌رسد، یکی از خاصیت‌های فیروزه نیشابور این است که شفاف است و چربی را جذب نمی‌کند.»
او اظهار کرد: «۱۰ کارگاه بزرگ و هزار کارگاه کوچک در این شهرستان فعال است و معدن فیروزه نیز به عنوان یک محور گردشگری بر پایه‌ی پدیده‌های زمین (ژئوتوریسم) می‌تواند مورد توجه بیشتر گردشگران قرار گیرد، با ثبت فیروزه، این شهرستان می‌تواند به قطب ژئو توریسم در منطقه تبدیل شود.»
خانم هاجر چنارانی نماینده مردم نیشابور و فیروزه در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست گفت: «قدمت تاریخی فیروزه نشان‌دهنده اهمیت این سنگ قیمتی است. برای این که بتوانیم منطقه‌ای را به دنیا معرفی کنیم باید یک درگاه مناسب برای آن داشته باشیم و به‌طور حتم ثبت ملی فیروزه می‌تواند درگاه مناسبی برای معرفی این منطقه باشد.»
او افزود: «عمده گردشگرانی که به فیروزه می‌آیند توجه خاصی به معدن فیروزه دارند و این معدن یکی از مهم‌ترین جاذبه‌ها برای توسعه گردشگری است، با ثبت ملی فیروزه و نیز ایجاد شهرک تخصصی فیروزه می‌توان به معرفی هرچه بیشتر این شهر کمک کرد.»
قم، شهر ملی انگشتر می‌شود
جلسه بعدی این نشست به بررسی ثبت قم به‌عنوان شهر ملی انگشتر پرداخته شد. در این نشست معاون صنایع‌دستی کشور، مدیران کل این معاونت، استاندار، مدیرکل قم و تعدادی از مسؤولان این استان به بررسی ظرفیت‌های شهر قم در حوزه انگشتر پرداختند.
خانم پویا محمودیان معاون صنایع‌دستی در این جلسه گفت: «طرحی را با عنوان ایجاد شورای عالی گوهرسنگ‌ها در دست تدوین داریم که به زودی به پایان می‌رسد. این سند یک سند مشخص بویژه در حوزه اشتغال سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی است، موضوع انگشتر که خاستگاه آن در شهر قم است از اهمیت بالایی برخوردار است.»
او افزود: «یکی از موضوعاتی که بعد از ثبت ملی باید به آن توجه کرد، طراحی و نصب نماد‌های مرتبط با هنر انگشترسازی در شهر قم است. ضمن این که تبلیغات و اطلاع‌رسانی از طریق صدا و سیما و نیز تولید بروشور و تهیه کلپ و ... باید مورد توجه قرار گیرد.»
خانم محمودیان عنوان کرد: «یکی از موضوعات مهم دیگری که در قم باید مورد توجه قرار گیرد، ایجاد یک گالری زیبا برای معرفی و نیز فروش محصولات صنایع‌دستی از جمله انگشتر است.»
انگشتر، سوغات زائران قم
آقای بهرام سرمست استاندار قم نیز در این نشست گفت: «انتخاب قم به‌عنوان شهر ملی انگشتر یک اقدام مهم و قابل قدردانی است. در شرایط فعلی یکی از موضوعات مهمی که مطرح است برندسازی و هویت‌بخشی به شهر‌ها در حوزه صنایع‌دستی است که انتخاب قم به‌عنوان شهر ملی انگشتر می‌تواند به این برندسازی کمک کند.»
او افزود: «در استان قم تمام عوامل لازم برای نقش‌آفرینی در هویت‌بخشی و برندسازی وجود دارد، معادنی که در استان وجود دارد یک ظرفیت بسیار ارزشمند است، ضمن اینکه وجود هنرمندان صاحب دانش در قم و بازار مصرف بسیار خوب، عوامل دیگری است که می‌تواند به برندسازی و هویت‌بخشی صنایع‌دستی خصوصاً هنر انگشترسازی کمک کند.»
آقای سرمست ادامه داد: «انگشتر می‌تواند به‌عنوان یکی از اقلام مهم در بسته سوغات زائر در شهر قم قلمداد شود، با توجه به این که این بسته در دست تدوین است، باید انگشتر در این بسته سوغات دیده شود.»
او قم در ادامه گفت: «در استان قم یک منطقه گردشگری بسیار وسیع داریم که به‌منظور حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی قم در بخشی از این منطقه نمونه گردشگری می‌توان بازار فروش برای محصولات هنرمندان صنایع‌دستی تدارک دید.»
ثبت ملی، زمینه‌ساز ثبت جهانی
آقای حمید یزدانی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قم نیز در این نشست بیان کرد: «در صورت انتخاب قم به‌عنوان شهر ملی انگشتر می‌توان زمینه ثبت جهانی این شهر را نیز در این هنرصنعت فراهم کرد که به‌طور حتم این مهم می‌تواند به ایجاد اشتغال و درآمدزایی در این استان کمک کند.»
او افزود: «بر اساس قول مساعد مسؤولان استانی، قرار شده است زمین مناسبی برای احداث یک بازارچه به این اداره‌کل اختصاص دهند تا زمینه تجمیع مشاغل حوزه صنایع دستی فراهم شود و از پراکندگی این مشاغل در استان جلوگیری شود.»
آقای یزدانی تصریح کرد: «ایجاد بازاری جامع در حوزه صنایع‌دستی قم می‌تواند به رونق هرچه بیشتر صنایع‌دستی در این استان کمک کند.»
در ادامه این جلسه، آقای سید مرتضی حسامی‌نژاد معاون شهردار قم نیز گفت: «یکی از موضوعاتی که باید به صورت جدی دنبال کنیم، اقتصاد بدون نفت است که در این میان به‌طور حتم صنایع‌دستی یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌ها در تحقق این موضوع است.»
او افزود: «در این میان بخش عظیمی از گردشگران داخلی و خارجی را گردشگران زیارتی تشکیل می‌دهند که انگشتر، برجسته‌ترین سوغات شهرهای زیارتی است و انتخاب شهر قم به عنوان شهر ملی انگشتر و زیورآلات یک اقدام قابل تحسین است و امیدوارم گام‌های بعدی برای ثبت جهانی این شهر برداشته شود.»
زیورآلات، هنر کهن در یزد
در سومین جلسه این شورا نیز موضوع ثبت یزد به‌عنوان شهر ملی زیورآلات مورد بررسی قرار گرفت که در این جلسه آقایان محمدعلی طالبی استاندار، سید مصطفی فاطمی‌نسب مدیرکل و محمدرضا دهقان معاون صنایع‌دستی استان به دفاع از پرونده ارائه شده پرداختند.
خانم پویا محمودیان معاون صنایع‌دستی در این جلسه گفت: «یزد شهر جهانی است و دارای ظرفیت‌های بی‌نظیری در حوزه صنایع‌دستی است، زیورآلات یزد از زیبایی و اصالت خاصی برخوردار است و خوشبختانه این شهر به‌عنوان شهر ملی زیورآلات ثبت خواهد شد.»
او اضافه کرد: «جایگاه زیورآلات در حوزه اشتغال از اهمیت بالایی برخودار است و اگر شهر یزد به‌عنوان شهر ملی زیورآلات ثبت شود می‌تواند ارزش و ظرفیت‌های این استان در حوزه زیورآلات به خوبی معرفی شود.»
خانم محمودیان عنوان کرد: در سال «جهش تولید»، یزد به‌عنوان شهر ملی زیورآلات ثبت می‌شود و این یک اتفاق بسیار مهم است. بعد از ثبت باید در خصوص نصب نماد و نیز معرفی هرچه بیشتر زیورآلات یزد از طریق رسانه‌های مختلف اقدام شود.»
در ادامه این جلسه، محمدعلی طالبی استاندار یزد گفت: «موضوع زیورآلات سنتی از قدیم در این استان شهرت داشته و اشتغال بسیار بالایی به وجود آورده است. رویکرد استان در حوزه توسعه نیز به این سمت رفته و این زیوآلات در یزد از اهمیت بالایی برخوردار است.»
او با بیان این که آمادگی سرمایه‌گذاری برای این حوزه در یزد وجود دارد افزود: «با توجه به ارزش و اهمیت زیورآلات این استان واقعاً حیف است که این شهر به‌عنوان شهر ملی زیورآلات شناخته نشود، خوشحالیم که این گام برداشته شده و امیدواریم با ثبت ملی یزد به‌عنوان شهر ملی زیورآلات، شاهد معرفی هرچه بیشتر زیورآلات یزد در داخل و خارج از کشور باشیم.»
آقای طالبی بیان کرد: «از وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به خاطر توجه به این موضوع قدردانی می‌کنم و استانداری نیز آمادگی خود را برای کمک به ثبت ملی و رونق هرچه بیشتر صنایع‌دستی خصوصاً زیورآلات در یزد اعلام می‌کند.»