غار "ده شیخ پاتاوه" در ۳۵ کیلومتری شهر "سی‌سخت" مرکز شهرستان دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است.
به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما؛ غار ده شیخ به‌عنوان سومین اثر طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد ثبت ملی شده و جذابیت‌های این غار در حد آثار طبیعی جهانی است و ظرفیت مهمی برای رونق گردشگری محسوب می‌شود.
تراوش قطرات آب از سقف به مرور زمان در دیواره، سقف و کف غار ده شیخ را قندیلی شکل کرده که ترکیبی زیبا و منحصربه‌فرد ایجاد کرده است.
گرمای اسرارآمیز زمستان‌ها و خنکی دل‌انگیز تابستان، اهمیت غار تاریخی ده شیخ را دوچندان کرده است.
به گفته یکی از باستان‌شناسان، استخوان‌هایی که در غار "ده شیخ" به دست آمده، نشان می‌دهد بشر در این غار سکونت داشته، اما در شکل‌گیری این غار نقشی نداشته است.
محمدکاظم رحمانی، یکی از باستان‌شناسانی که کاوش و مطالعه بر روی غار ده شیخ را انجام داده، معتقد است غار "ده شیخ پاتاوه" مربوط به دوره دوم زمین شناسی یعنی حدود به ۱۳۵ میلیون سال پیش است.