جلسه شورای امنیت سازمان ملل این هفته با موضوع بررسی پیش‌نویس قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران برگزار شد. اما چنانکه نیویورک تایمز هم نوشته، "آمریکا هرچه صدا زد، کسی اعتنا نکرد".
البته میان نظرات هم "فاصله" بود! کشورهایی، چون چین و روسیه با پیش نویس قطعنامه آمریکا برای تمدید این تحریم‌ها مخالف بودند و به طرفداری "دبیرکل سازمان ملل" از آمریکا نقد داشتند.
واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل در این نشست مجازی، گفته: «مراتب ناامیدی عمیقمان را از نهمین گزارش دبیرکل در خصوص اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ ابراز می‌کنیم. این گزارش، آشکارا استاندارد‌های بی‌طرفی را رعایت نکرده است.»
معاون دبیرکل سازمان ملل در این نشست از ایران خواسته بود که «پایبندی کامل به برجام را از سر بگیرد» همچنین در گزارشش مدعی شد که «موشک‌های پرتاب شده به سوی تأسیسات آرامکوی عربستان که از سوی یمنی‌ها صورت گرفته، منشا ایرانی داشته‌اند»!
هرچند نماینده سازمان ملل اشاره‌ای به واهی بودن ادعا‌های آمریکا و نقض عهدهایش نکرد، اما نمایندگان دیگر کشور‌ها حرف را به آنجایی بردند که آمریکا سعی در پوشاندن آن داشت.
ژانگ جون، نماینده چین در شورای امنیت در این نشست مجازی، گفت: «ریشه اصلی بحران فعلی، خروج آمریکا از برجام و تحریم‌های یکجانبه آن علیه ایران است».
کشورهایی، چون آلمان، انگلیس و فرانسه هم گاهی به نعل زدند و گاهی به میخ؛ ضمن اینکه با پیشنهاد آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی موافق بودند، اما ادعای بی اساس آمریکا، برای استفاده از مفاد برجام (مکانیسم ماشه) در جهت بازگردادن همه تحریم‌های ضد ایرانیِ شورای امنیت را رد کردند.
کریستوف هیوسن، نماینده آلمان در شورای امنیت سازمان ملل در این نشست گفته: «من با سخنان نماینده چین در خصوص مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها هم‌نظرم.»
جوناتان آلن، نماینده انگلیس شورای امنیت هم گفته: بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران با برجام «سازگار نیست.».
اما نوبت به وزیر خارجه آمریکا که رسید طبق معمول بهانه تراشی کرد؛ که با واکنش طنز در رسانه‌ها هم رو به رو شد. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در این نشست خطاب به حضار گفت: «اگر شما اقدام نکنید، ایران قادر به خرید جنگنده خواهد بود و این کشور‌های اروپایی را در تیررس ایران قرار خواهد داد.»
مایک پمپئو هفته پیش هم در صفحه مجازی اش نوشته بود؛ اگر تحریم تسلیحاتی تمدید نشود، ایران قادر به خرید جنگنده‌های سوخو ۳۰یا جی ۱۰چین خواهد بود و اروپا را تهدید خواهد کرد! موضوعی که همان موقع با این واکنش وزیر خارجه کشورمان رو به رو شده بود و در صفحه شخصی اش نوشت: «احتمالاً پمپئو می‌تواند توضیح دهد هواپیما‌ها چطور بعد از اتمام سوختشان به ایران بازخواهند گشت؟!»
آقای ظریف در ادامه پیام مجازی خود برای نشان دادن اینکه این ادعا تا چه حد با واقعیت فاصله دارد، تصویری از بُرد جنگنده‌های جی-۱۰ و سوخو-۳۰ کشید که درصورت پرواز به سمت اروپا سوخت کافی برای بازگشت به کشور نخواهند داشت؟!
در نشست سه شنبه شب هم وزیر امورخارجه به بی اساس بودن ادعا‌های آمریکا اشاره کرد و بین مسائل دفاعی امنیتی ایران با توافق هسته‌ای برجام خط پررنگی کشید. آقای ظریف در بخشی از سخنانش گفت: «مواردی مانند توانایی‌های دفاعی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران که با توافق متقابل از حوزه برجام خارج است، به نحو مخرب از جانب دولت آمریکا مطرح شده و توسط تعداد انگشت شماری از متحدان و عمالش طوطی وار تکرار می‌شود. توافقی که در برجام صورت گرفت، با درک کامل اختلاف نظر ما با اعضای غربی گروه ۱+۵ در موضوعات خاص بود. فریب نخورید: ما متقابلا توافق کردیم که به این مسائل رسیدگی نکنیم؛ مهم‌تر از همه به این دلیل که ایالات متحده، آماده - یا احتمالاً حتی قادر به- پاسخگویی نگرانی‌های جدی ما راجع به سطح غیرقابل قبول فروش اسلحه و ساخت آن‌ها در همسایگی ما و رفتار بدخواهانه و مداخلات مداومش، که منطقه مان را به ویرانی کشیده، نبودند».
همچنین آقای ظریف نسبت به جهت گیری‌های دبیرخانه و دبیرکل شورای امنیت به نفع آمریکا انتقاد کرد و گفت: تا کنون حتی یک جلسه شورا برای نکوهش آمریکا یا حداقل برای بررسی نقض‌های مکرر آن تشکیل نشده است. همچنین به نامه‌هایی که برای اروپایی‌ها نوشته و جواب نگرفته اشاره کرد و اینکه حتی دولت اوباما هم به دنبال رفع تحریم‌ها نبوده است.
نهایتا آقای ظریف با یادآوری سخنرانی نیم قرن پیش دکتر مصدق در شورای امنیت به مستقل نبودن این نهاد کنایه زد و گفت: «در پایان، بگذارید دوباره از سخنان نخست وزیر مصدق در شورای امنیت در سال ۱۹۵۱ استفاده کنم که گفت «این شورا نخواهد توانست، در توجه به استدلال‌های مستحکم ما به قانون، قصور ورزد. بااین حال، این شورا یک نهاد حقوقی نیست، بلکه در درجه اول یک نهاد سیاسی است که بالاترین مسئولیت‌های سیاسی را بر عهده دارد؛ بنابراین بی تردید درک خواهد کرد که ما به فشار چه از جانب دولت‌های خارجی و چه از جانب نهاد‌های بین المللی تن در نمی‌دهیم.»
۲۳ مهرماه ۱۳۳۰ دکتر محمد مصدق نخست وزیر وقت ایران پس از آنکه انگلیس پرونده ایران را در پی ملی کردن صنعت نفت به شورای امنیت ارجاع داد، به نیویورک رفت و درباره عملکرد این شورا گفت: «این دولت‌ها این سازمان را بوجود آوردند تا از طریق بازوی اجرایی اش ـ شورای امنیت ـ منافع شان را حفظ کند».
حالا بعد از گذشت حدود ۷۰ سال، سازمان ملل همچنان بازوی اجرایی دولت‌هایی همچون آمریکاست، تا منافعشان را تامین کنند؛ اما این روز‌ها ورق به نوعی به نفع ایران چرخیده که آمریکا در "سازمان مللش" (؟!) هم تنهاست؛ روزنامه نیوریورک تایمز در این باره نوشته "آمریکا صدا زد، اما کسی استقبال نکرد" نشریه فارن پالسی هم به کاهش نفوذ آمریکا اشاره کرده و نوشته: «تلاش روز سه شنبه وزیر امور خارجه آمریکا برای به چالش کشیدن شورای امنیت سازمان ملل به منظور تمدید تحریم تسلیحاتی ایران بار دیگر "کاهش نفوذ آمریکا، در صحنه جهانی را به نمایش گذاشت».
روزنامه واشنگتن پست آمریکا هم به این نتیجه گیری رسیده که «آمریکا در جلب همراهی دیگر اعضای شورای امنیت برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران ناکام مانده است».
حالا این ناکامی ممکن است، باعث شود، پیش نویس قطعنامه ضد ایرانیِ آمریکا در شورای امنیت بررسی نشود و آمریکا آن را پس بگیرد؛ شاید هم باوجود مشخص بودن سنگینی وزن آرای مخالف این پیش نویس باز آمریکا بخواهد آن را به رای بگذارد. درباره نقشه بعدی آمریکا گمانه زنی‌هایی درباره دست بردن روی مکانیسم ماشه برجام هست؛ همان بندی که به بازگشت تحریم‌های ضد ایرانی سازمان ملل به دلیل شکایت طرف‌های برجام مربوط می‌شود.
موضوعی که شرکای اروپایی آمریکا و هم خود مقامات اروپایی پیشتر اذعان کرده اند، آمریکا به لحاظ حقوقی نمی‌تواند از مکانیسم ماشه یا هر ماده دیگر برجام استفاده کند.
ایران هم گفته درصورت مطرح شدن تحریم ایران در شورای امنیت سازمان ملل، پاراگراف آخر نامه رئیس جمهور کشورمان به ۱+۴ را اجرایی می‌کند. درباره این پاراگراف آخر جزئیاتی در دسترس رسانه‌ها نیست.
حالا هرچند نقشه بعدی آمریکا دقیقا مشخص نیست، اما آنچه موضع گیری دقیق مقامات کشورمان نشان می‌دهد، این است که ایران در برابر این یکجانبه گرایی آمریکا خواهد ایستاد.