به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما، جان بولتون, مشاور سابق امنیت ملی کاخ سفید که به تازگی کتاب خاطرات دوران خدمت خود در کاخ سفید را با وجود مخالفت دولت ترامپ منتشر کرد در گفتگوی اختصاصی با آی تی وی انگلیس تاکید کرد: ترامپ، فردی خودخواه و ناشایست برای ریاست جمهوری است که آسیبی که انتخاب دوباره وی به آمریکا میزند، موضوعی دور از تصور و تخمین است.
به گزارش شبکه تلویزیونی آی تی وی، بولتون درباره سوال مجری شبکه درباره ارزیابی خود از اخلاق و هوش رئیس جمهور آمریکا گفت: باور دارم که وی شایستگی رئیس جمهور شدن را ندارد. من ۱۷ ماه با او همکاری کردم که شبیه هیچکدام از تجربههای من در دوران روسای جمهور پیشین آمریکا نیست. باور ندارم رویکرد وی در تصمیم گیریهای مرتبط با امنیت ملی از یک فلسفه یا راهبردی بزرگتر ریشه گرفته یا وی حتی علاقهای هم به سیاست داشته باشد. چیزهای زیادی هستند که وی نمیداند. البته که هیچ رئیس جمهوری با همه اطلاعات جامع و کامل وجود ندارد، ولی دونالد ترامپ، علاقهای هم به یادگیری از خود نشان نمیدهد. وی ادامه داد: ترامپ، شیوهای گسسته و دورهای برای تصمیم گیری دارد که دنبال کردن سیاستی مداوم را دشوار میکند.
بولتون گفت: به نظر من رئیس جمهور در تشخیص و متمایزسازی منافع شخصی خود با منافع کشور با مشکل روبروست. به نظرم این مساله در مفهوم سیاسی خود بسیار درست است، ولی نمیتوانم بگویم موردی را دیده ام که نشان از فساد سیاسی به شکل سنتی آن باشد، ولی با این حال با تعاملی که با بسیاری از رهبران خودکامه دنیا داشت که معروفترین مورد آن را نیز در مساله اوکراین شاهد بودیم، استفاده از قدرت دولتی برای منافع شخصی، چیزی است که وی دشوار بتواند در برابر آن مقاومت کند.
بولتون درباره اشاره مجری به تمایلی که ترامپ به دولتهای خودکامه و خصومتی که با متحدان سنتی آمریکا از خود نشان میدهد، گفت: من نمیتوانم بگویم چه دلیلی میتواند موجب این مساله شده باشد. دونالد ترامپ، خود از این مساله آگاهی دارد و درباره آن هم شوخیهایی میکند. پیش از عزیمت وی به اروپا در اوایل خدمتم برای نشست ناتو، نشست با ترزا می و نشست هلسینکی با پوتین به رسانهها گفته بود راحتترین نشستی که میتوانست داشته باشد، نشست وی با پوتین خواهد بود و این در حالی است که هیچ کس دیگری جز خود ترامپ، چنین تصوری نداشت.
مشاور امنیت ملی سابق آمریکا ادامه داد: باور دارم تمایلی درونی که ترامپ به شخص پوتین داشت بیش از ترزا می بود. پوتین نیز این مساله را درک میکند و این هم جنبه خطرناک دیگری است که یک رئیس جمهور تا این اندازه بی تجربه باشد که نتواند ماهیت واقعی یک مامور سابق کا. گ. ب را ببیند.
بولتون درباره سوال مجری درباره ذات خودکامه ترامپ و اینکه آیا بعد از رقابتی نزدیک، اگر ترامپ بازنده رقابت باشد، میتوان انتظار داشت وی به سادگی قدرت را تحویل بدهد یا خیر گفت: به نظرم در این خصوص باید اندکی محتاط باشیم. من در سال دو هزار، ۳۲ روز را در فلوریدا صرف دفاع از پیروزی جرج بوش در برابر ال گور کردم. بوش، پیروز شد، ولی اقدام گور در اعتراض به نتیجه انتخابات نیز اقدامی مشروع بود. بدون در نظر داشتن این مسائل، امیدوارم کارمان به آنجا نکشد. همچنین امیدوارم اگر قرار باشد در چنین مسیری حرکت کنیم، جمهوری خواهان در موردی که در زمان نیکسون داشتند، بایستند و اعلام کنند که وی باید برود. بولتون تصریح کرد: به نظرم بسیار اهمیت دارد که در انتقاد از ترامپ، چندان افراط نشود. بسیار اهمیت دارد که انتقادهایی که من مطرح کردم یا دیگران میگویند، همچنان براساس مستندات باشد.
وی درباره اینکه از میان دونالد ترامپ و جو بایدن، کدام میتوانند رئیس جمهور بهتری برای آمریکا باشند، گفت: متاسفانه این مقایسه مانند مقایسه سیب و پرتقال است. من در ماه نوامبر به هیچکدام از این دو رأی نخواهم داد. من در مریلند به سر میبرم و رأی من هم تفاوتی ایجاد نمیکند. ولی من نام یک رهبر محافظه کار جمهوری خواه را خواهم نوشت. این همان تصمیمی است که من و خیلیهای دیگر در ۲۰۱۶ با آن روبرو شده بودیم.
مجری گفت: درک میکنم که شما به هیچکدام از این دو رأی نخواهید داد. ولی بهرحال یکی از این دو نفر در نهایت رئیس جمهور آمریکا خواهد شد. برای شما دیدن کدام یک از این دو به عنوان رئیس جمهور، راحتتر است؟ اینکه دونالد ترامپ برای بار دوم انتخاب شود یا جو بایدن؟
بولتون گفت: خوب ما به دلایل مختلف، دشواریهایی را پیش رو داریم. به نظرم ریاست جمهوری بایدن در بهترین حالت، ادامه ریاست جمهوری اوباما خواهد بود که در هر تصمیم عمدهای که گرفته بود، دچار اشتباه شد. در خصوص ترامپ هم باید بگویم که وقتی وی از فشارهای سیاسی برای انتخاب دوباره رها شود، تخمین اینکه او چه تصمیمهایی میتواند بگیرد و چه کاری ممکن است انجام دهد، دشوار است.
بولتون درباره سوال مجری مبنی بر آنکه با انتخاب ترامپ برای بار دوم، اقدامات وی آتشینتر و آشفتهتر خواهد بود، گفت: به نظرم تقریبا میتوان گفت (انتخاب وی برای بار دوم) تضمین میشود. به نظر من در خصوص مسائل داخلی نیز همین اتفاق میتواند، روی دهد. باور دارم که وی الزاما انتخاب قضات دادگاه عالی را از میان محافظه کاران ادامه نمیدهد و شاید کسی به وی بگوید که دادگاه را به صورت متوازن نگاه دارد و اجازه دهد لیبرالها هم گوشهای را بگیرند. به نظر من در خصوص مسائل مرتبط با مسائل دفاعی و سیاست خارجی، این مساله (انتخاب دوباره ترامپ) میتواند بسیار خطرناک باشد.
مجری گفت: شما به سریترین اسناد آمریکا دسترسی داشتید و آیا برای شما اثبات شد که اگر نگوییم مامور کرملین، بگوییم ترامپ، بسیار تحت تاثیر ولادمیر پوتین قرار داشت؟
بولتون گفت: به نظر من نمیتوان گفت او به هیچ روی، تحت تاثیر و تابع کرملین باشد. ولی آنها (روسها) به خوبی میدانند چگونه میتوانند او را به بازی بگیرند. به نظرم، کیم جونگ اون و شی جین پینگ هم میدانند چطور او را به بازی بگیرند. به نظرم، این مساله خطرناکی است و این مساله نه اینکه ناشی از سرسپردگی وی باشد بلکه ناشی از آن است که ترامپ نمیفهمد دارند با او چه میکنند. البته این را هم باید خاطر نشان کنم که هیچ سندی که نشان بدهد وی مامور جایی، جز خودش باشد، وجود ندارد.
بولتون درباره بی توجهی ترامپ به انگلیس در روابط خارجی خود با وجود علاقهای که به این کشور و خاندان سلطنتی نشان میدهد، گفت: به نظر من خلاء بسیار بزرگی در آموزشهای وی وجود دارد و هرگز هم او علاقهای برای پرکردن این خلاءها از خود نشان نداده است. من به داستان بی اطلاعی وی از هستهای بودن انگلیس در کتاب خود اشاره کرده ام. به نظرم هر کسی که در آن اتاق بود به خوبی درک کرده بود که وی چه میزان در اشتباه بوده است.
بولتون درباره اینکه آیا ترامپ، علاقهای به رسیدن به توافق تجاری با انگلیس دارد یا نه گفت: به نظرم وی به صورت اصولی چیزی در این خصوص نگفته بود و در گفتههایی که به صورت عمومی مطرح کرده بود، گفتههای ترامپ متناقض بود. به نظرم حتی در نزدیکترین روابط دو جانبه هم بر سر مسائل اقتصادی، گفتگوهای دشواری پیش روست. ولی از دیگر سو باور دارم صرف نظر از اینکه باور ترامپ چه میتواند باشد، بسیار اهمیت دارد که این توافق هر چه سریعتر و با موفقیت به انجام رسد زیرا این توافق نه فقط به سود انگلیس که به سود آمریکا نیز هست.
بولتون درباره روابط ترامپ و بوریس جانسون و اینکه آیا جانسون هم وی را به بازی گرفته است یا نه گفت: ممکن است اینطور هم باشد. روابط شخصی بین دونالد ترامپ و ترزا می چندان خوب نبود و این مساله روی روابط کلی دو کشور تاثیر داشت. به نظر من افرادی در هر دو کشور تلاش کردند این مساله را رفع کنند، ولی واقعیت همین است. بوریس جانسون این دلخوری را از میان برده و اقداماتی از سوی دولت انگلیس در خصوص توافق با هوآووی و ۵ جی (نسل پنجم تلفن همراه) انجام شده است که هر چند به صورت کامل در راستای خواست آمریکا نیست، ولی به مراتب بهتر از اقدامات و سیاستی است که دولت می در پیش گرفته بود که مفید بود.
مجری گفت: اگر دونالد ترامپ، انتخابات ریاست جمهوری را ببرد و برای بار دوم که برای وی بسیار با اهمیت است، رئیس جمهور شود، شما صبح روزی که پیروزی وی اعلام میشود، چه حالی خواهید داشت؟ آیا این احساس را خواهید داشت که جمهوریت در آمریکا با خطر روبروست؟
بولتون گفت: برای من بسیار نگران کننده خواهد بود. باور دارم که میتوانیم آسیبهای ناشی از یک دور ریاست جمهوری ترامپ را جبران کنیم و به این مساله کاملا اطمینان دارم، ولی چندان اطمینان ندارم که بعد از دو دور ریاست جمهوری ترامپ، چه پیش میآید؟ من نگران از میان رفتن گفتمان مدنی در این کشور هستم که ناشی از رفتار رئیس جمهور خواهد بود. به نظر من وی موجب آسیب شدید به سیاست داخلی آمریکا که هم اکنون نیز دچار شکاف شده است، خواهد شد و باور دارم در روزهای اخیر این مساله را تشدید کرده است. به نظر من سیاست او، دنبال کردن منافع شخصی است؛ بدون آنکه هیچ دیدگاه والایی برای کشور در ذهنش داشته باشد. این مساله، دیگران را تشویق میکند که همین رویه را دنبال کنند. این رفتاری است که نباید تشویق شود.
بولتون درباره سوال مجری درباره توئیتهای عجیب و غریب ترامپ و اینکه چطور مشاورانش تاکنون نتوانسته اند وی را کنترل یا بین او و گوشی موبایلش فاصله ایجاد کنند، گفت: به نظر من نیازی به کنترل کردن نیست و باید گوشی موبایلش را از دستش بگیرند. کمی هم ترامپ را برای کارهایی که در این حوزه کرده است، تشویق کنم. او میداند پستهای توئیتری که وی منتشر میکند، منتقدانش را دیوانه میکند و وی هم عاشق همین کار است. از این رو اهمیت دارد موضوعی را که روی میدهد، بدون تحریف و با نگاه به واقعیت توصیف کنیم. این (توئیت بازی) چیزی است که وی بر اساس نفع شخصی آن را دستکاری کرده است و در عین حال به سیاست آمریکا آسیب وارد میکند.
مجری با اشاره به اینکه گفتمان رئیس جمهور آمریکا در توصیف بولتون، فردی خائن و توله سگی مریض است، نظر وی را خواستار شد.
بولتون گفت: وی میخواست با این کار، کتاب مرا سرکوب کند. حتی همین الان که ما داریم صحبت میکنیم، خانواده وی به دنبال سرکوب این کتاب هستند که در آن به مسائل مالی خانواده ترامپ پرداخته شده است. رویه کار او همینطور است، بدزبانی، کاری بچه گانه و مایه افت شأن ریاست جمهوری آمریکاست.
مجری گفت: وی شما را خیانتکار توصیف کرده است. آیا خود او به سوگند ریاست جمهوری که یاد کرده، خیانت نکرده است؟
بولتون گفت: به نظر من او اصلا درکی از سوگندی که برای ریاست جمهوری یاد کرده است، ندارد. از این رو دشوار است بگوییم وی به این سوگند خیانت کرده باشد.
مجری گفت: منظور شما این است که وی اصلا واژههایی را که چند صد متر دورتر از اینجا و روی پلههای ساختمان کنگره به عنوان سوگند در ژانویه ۲۰۱۷ تکرار کرد، اصلا نمیفهمد؟ بولتون گفت: گمان نمیکنم فهمیده باشد. به باور من، وی فکر میکند همه اینها برای دونالد ترامپ است.