ژل‌ها و مواد ضدعفونیکننده الکلی، همیشه موجب نابودی ویروس‌ها و باکتری‌ها نمی‌شوند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از یورونیوز، افزایش شمار مبتلایان به ویروس جدید کرونا در سراسر جهان به رقم حدود ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تن و مرگ بیش از ۴۵۰ هزار تن از آنها، باعث شده تا نهادهای بهداشتی ملی و بین‌المللی بیش از هر زمانی به شستشوی دست‌ها با آب و صابون آن‌هم در هر فرصت ممکن توصیه کنند. شستشویی که باید با دقت کامل انجام شود، همه اجزای دست را دربر بگیرد و دست‌کم ۲۰ ثانیه طول بکشد.
آنها همچنین تأکید دارند در صورت نبود آب و صابون، جهت کاهش میزان انواع میکروب‌ها از روی پوست که متشکل از ریزاندامگان متفاوتی از جمله انواع باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها هستند، باید از ژل‌های بهداشتی با غلظت دست‌کم ۶۰ درصد الکل استفاده شود تا به این ترتیب از بیمار شدن یا انتقال ویروس به دیگران جلوگیری شود.
شیوۀ مؤثر ضدعفونی‌کردن دست‌ها با این ژل‌ها چگونه است؟ متخصصان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا (CDC) با انتشار دستورالعمل‌های متعدد به این پرسش پاسخ داده‌اند که چکیده این دستورالعمل‌ها در ادامه می‌آید.
ضدعفونی‌کننده‌های الکلی همه میکروب‌ها را از بین نمی‌برند
جهت نابودی میکروب‌ها، آب و صابون بسیار مؤثرتر از ضدعفونی‌کننده‌های الکلی هستند و بخش قابل توجهی از انواع آلودگی‌ها به‌ویژه انگل کریپتوزپوریدیوم که موجب بیماری‌های معده _ روده‌ای می‌شوند، نوروویروس که به ویروس استفراغ زمستان نیز معروف است و باکتری بیماری‌زای کلوستریدیوم را از بین خواهند برد.
اگرچه ضدعفونی‌های الکلی نیز می‌توانند بسیاری از میکروب‌ها را غیرفعال کنند، اما این خطر وجود دارد که مردم حجم کافی از این مواد را استفاده نکنند یا پیش از آن‌که ژل الکلی روی پوست خشک شود، آن را پاک کنند.
هنگامی‌که دست‌ها کثیف یا چرب باشند ضدعفونی‌کننده‌ها مؤثر نخواهند بود
پژوهش‌ها نشان داده است بیشتر مواد ضدعفونی در محیط‌های کلینیکی مانند بیمارستان‌ها به‌خوبی عمل می‌کنند؛ یعنی مکان‌هایی که اگرچه دست‌ها با انواع میکروب‌ها تماس داشته اما ظاهری پاکیزه دارند و در مجموع کثیف و چرب نیستند.
اما در سطح جامعه وضعیت متفاوت است؛ بعد از خوردن غذا، ورزش کردن، ماهی‌گیری یا حتی کار در باغ و باغچه، دست‌ها کثیف و چرب می‌شوند. هنگامی‌که دست‌ها خیس یا چرب باشند، ژل‌های ضد عفونیکننده در از بین بردن ویروس‌ها و باکتری‌ها مؤثر نخواهند بود و در چنین شرایطی شستشوی دست با آب و صابون توصیه می‌شود.
ضدعفونی‌کننده‌های الکلی نمی‌توانند مواد شیمیایی مانند سموم دفع آفات را از روی پوست پاک کنند
ضدعفونی‌کننده‌ها قادر به پاک یا غیرفعال کردن مواد شیمیایی مضر برای بدن از سطح پوست نیستند. علاوه بر این، در یک تحقیق دیده شد که میزان سموم دفع آفات در بدن افرادی که از ضدعفونی‌کننده‌های الکلی جهت شستشوی دست‌ها استفاده کرده بودند، افزایش یافته بود. جهت این کار نیز بهترین روش، شستشو با آب و صابون است.
آب و صابون در دسترس نبود از ژل ضدعفونی حاوی ۶۰ درصد الکل استفاده کنید
پژوهش‌ها نشان داده است مواد ضدعفونیکننده حاوی ۶۰ تا ۹۵ درصد الکل در کشتن انواع میکروب‌ها بسیار مؤثرتر از موادی با غلظت الکل کمتر بوده است. مواد ضدعفونی‌کننده‌ای با درصد الکل کمتر، نمی‌توانند انواع میکروب‌ها را از بین ببرند یا ممکن است به جای از بین بردن آنها، فقط رشد میکروب‌ها را کاهش دهند.
ژل ضدعفونیکننده را روی همه سطح دست خود بمالید و بگذارید خشک شود
جهت استفادۀ «کمتر» از ژل‌های ضدعفونی وسوسه نشوید. ماده ضدعفونیکننده باید همه سطح دست، از کف تا پشت آن گرفته تا لابه‌لای انگشتان و ناخن‌ها را بپوشاند. میزان ژل ضدعفونی مهم است و به اصطلاح دست باید از این ژل اشباع شود. همچنین باید هر دو دست ضدعفونی شوند.
بلعیدن ضدعفونی‌کننده‌های الکلی می‌تواند موجب مسومیت شود
اتانول یا الکل اتیلیک که ماده اصلی سازنده ضدعفونی‌کننده‌های الکلی است، تنها زمانی برای بدن انسان بی‌خطر است که روی پوست مالیده شود؛ اما اگر افراد آن را بخورند، ممکن است دچار مسمومیت‌های الکلی شوند. گزارش‌های مرکز کنترل سموم آمریکا حاکی از آن است که تنها در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ حدود ۸۵ هزار تن به دلیل مسمومیت کودکان خود با مواد ضدعفونیکننده الکلی، با این مرکز تماس گرفته‌اند.
خطر خوردن این مواد از سوی کودکان بسیار بالا است، به‌ویژه آن‌که بیشتر ژل‌های ضدعفونیکننده عطرآگین هستند، رنگی روشن و براق و بسته‌بندی جذاب دارند. این ضدعفونی‌کننده‌ها را نباید در دسترس کودکان قرار داد و ضروری است با نظارت بزرگسالان از آنها استفاده کرد.
به ضدعفونی‌کننده‌ها فرصت عمل بدهید
علاوه بر استفاده از حجم کافی از این ژل‌ها در هر بار ضدعفونی و پوشاندن کامل بخش‌های مختلف دست با آن، بسیار ضروری است به این ژل‌ها فرصت عمل بدهید. این ژل‌ها جهت خشک شدن به دست‌کم یک دقیقه زمان نیاز دارند. بنابر این اگر مقدار کمی از ژل را به دست‌های خود بمالید و بلافاصله دست‌هایتان را به صورتتان بزنید، ممکن است همچنان با خطر آلودگی به ویروس کرونا روبرو شوید.
تا جای امکان مخزن‌های حاوی ژل‌های ضدعفونیکننده در اماکن عمومی را لمس نکنید
به یاد داشته باشید که افراد بسیاری پیش از شما به این مخزن‌ها دست زده‌اند و آنها نیز می‌توانند به اندازه دستگیره‌های در، آلوده به ویروس باشند. با گوشۀ کوچکی از دست خود پمپ را فشار داده و از ژل داخل آن استفاده کنید. سپس همه دست را ضدعفونی کرده و پس از ضدعفونی‌کردن دست‌ها دیگر به هیچ‌وجه به این مخزن‌ها دست نزنید.
ضدعفونیکننده باکتری‌های خوب را نیز از بین می‌برد
پزشکان هشدار می‌دهند از آن‌جا که ژل‌های ضدعفونیکننده علاوه بر باکتری‌های بد، باکتری‌های خوب و مفید برای پوست را نیز از بین می‌برند، استفاده بیش از حد از آنها می‌تواند مضر باشد و به پوست آسیب بزند.
این ضدعفونی‌کننده‌ها پوست را بیشتر از آب و صابون خشک می‌کنند و موجب تحریک‌پذیری بیشتر پوست می‌شوند. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود مردم در این روزها از کرم مرطوب‌کننده دست‌ها بیش از گذشته استفاده کنند.
روش درست استفاده از ژل‌های ضدعفونیکننده را ببینید.