بررسی افزایش قیمت تخم مرغ

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما یکی از عمده فروشان در مصاحبه با ما می‌گفت: قیمت هر کارتن تخم مرغ از ۹۵ هزار تومان در ده روز گذشته هم اکنون به ۱۳۷ هزار تومان رسیده است.
عمده فروش دیگری نیز گفت: قیمت هر کیلوگرم تخم مرغ از ۶ هزار و ۳۰۰ تومان در چند روز گذشته به ۱۰ هزار و ۷۰۰ تومان رسیده است.
عمده فروشان که از کمبود تخم مرغ در بازار گلایه داشتند علت اصلی این کمبود را صادرات عنوان می‌کردند و از قول مرغداران هم می‌گفتند که افزایش قیمت نهاده‌های دامی و برداشتن ارز دولتی نیز از دیگر علل افزایش قیمت تخم مرغ است.
بازرس اتحادیه پرنده و ماهی که ما را در این گشت مشترک تعزیرات همراهی می‌کرد بعد از بررسی فاکتور‌های این عمده فروشان به خبرنگار ما گفت: معمولا سود عمده فروشی تخم مرغ حداکثر سه درصد است که تخلفی در این زمینه مشاهده نکردیم.
آقای اسدی گفت: البته قیمت مصوب تخم مرغ به ازای هر شانه هزار و ۸۰۰ گرمی حدود ۱۹ هزار تومان برای مصرف کننده تعیین شده است و اگر چه این عمده فروشان بالاتر از نرخ مصوب به فروش می‌رسانند، اما مقصر نیستند چرا که تولید کنندگان ادعا می‌کنند به سبب افزایش قیمت سویا، تولید بسیار گران تمام می‌شود.
وی افزود: البته بحث صادرات و باز شدن مرز‌ها در روز‌های اخیر هم می‌توانند از علل افزایش قیمت باشند.
عمده فروشان مرغ ادعا می‌کردند که وقتی با واسطه‌ها و یا تولید کنندگان و مرغداران تماس برقرار می‌کنند می‌گویند بارهایشان را فروخته اند و دقیقا مقصد این بار‌ها کشور‌های دیگر است.
بازرس اتحادیه پرنده و ماهی در این باره به ما گفت: ما معمولا در فصل گرما شاهد کاهش قیمت تخم مرغ هستیم، اما به دلیل شیوع بیماری کرونا و توقف صادرات در چند ماه گذشته هم اکنون عراق، وارداتش را از ترکیه کم کرده و به سمت ایران آمده و به همین خاطر تقاضای صادرات از سمت ایران زیاد شده است.
اسدی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چه تضمینی وجود دارد که با آغاز صادرات مرغ در روز‌های آینده هم شاهد افزایش قیمت مرغ در داخل باشیم؟ گفت: مرغ با تخم مرغ تفاوت دارد چرا که ما هم اکنون ذخیره مرغ بسیار بالایی در کشور داریم و به اندازه‌ای که ۶ ماه تولید نشود ذخیره سازی صورت گرفته است و درباره تخم مرغ هم اگر میزان مورد نیاز داخل شناسایی شود صادرات مازاد بر تولید عوارضی ایجاد نخواهد کرد.
قاضی تعزیرات هم که ما را در این گشت مشترک همراهی می‌کرد در واکنش به افزایش قیمت تخم مرغ با وجود افزایش گرمای هوا گفت: قطعا باید سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان پاسخگو باشد که چرا نرخ‌ها بالاتر از نرخ مصوب است و ما تخلف گرانفروشی را از جانب تولید کنندگان محرز می‌دانیم.
ناصر مدیحی افزود: اگر هم قرار است صادراتی انجام شود مصرف داخلی باید در اولویت باشد.
موضوع واسطه‌ها و دلالان و نقش آن‌ها در افزایش قیمت هم در این گشت مشترک تعزیرات بررسی شد به این ترتیب که عمده فروشان اظهار می‌داشتند که ما با قریب به اتفاق مرغداری‌ها ارتباط مستقیم نداریم و از طریق واسطه و دلال خریداری می‌کنیم و همین عاملی می‌شود که قیمت‌ها دستخوش تغییر شود و هیچ فاکتور معتبری هم به ما ارائه نمی‌کنند و بیشتر خرید‌های ما به صورت تلفنی است.
قاضی تعزیرات در این باره به ما گفت: قطعا دلالی در این بخش بسیار برجسته است چرا که ما افرادی را می‌شناسیم که خودشان را پخش کننده تخم مرغ می‌دانند و با وانت و نیسان در کوچه و خیابان پرسه می‌زنند و فاکتوری به مغازه داران ارائه نمی‌دهند و مالیاتی هم پرداخت نمی‌کنند و فقط یک دستگاه کارت خوان دارند که معلوم نیست به کجا وصل است.
مدیحی افزود: قطعا قیمت‌ها را دلال تعیین می‌کند و سوال ما از مرغداری‌ها این است که چرا خودشان مستقیم به عمده فروش عرضه نمی‌کنند و قطعا اگر در این خصوص اتحادیه‌ها ورود و برای واحد‌های صنفی عمده فروشی حواله صادر کنند و مرغدار موظف شود که از طریق اتحادیه فقط به عمده فروش بفروشد این معضلات برطرف خواهد شد.
وی گفت: ما در خصوص قیمت مرغ تجربه خوبی در سال گذشته داشتیم و وقتی افزایش قیمت رخ داد اتحادیه، تعزیرات و دادستانی ورود کردند و اکنون قیمت مرغ بسیار پایین‌تر از نرخ مصوب است.
قاضی تعزیرات گفت: اگر قرار است صادراتی هم صورت گیرد سازمان صنعت، معدن و تجارت باید نیاز داخلی را مدنظر داشته باشد تا مردم تحت فشار قرار نگیرند.
وی افزود: باید به اتحادیه‌ها نقش بیشتری داد و اکنون فقط اتحادیه‌ها قیمت را می‌دانند و در جریان پخش تخم مرغ نیستند در حالیکه اگر پخش عمده تخم مرغ به اتحادیه‌ها واگذار شود نظارت بیشتر خواهد شد.
در ادامه این گشت مشترک تعزیراتی با دو مرغدار تماس تلفنی برقرار کردیم.
یکی از این تولید کنندگان ادعا می‌کرد مهم‌ترین علت افزایش قیمت تخم مرغ حذف مرغ چربی دار و افزایش قیمت نهاده هاست و این افزایش قیمت تخم مرغ خیلی به صادرات ربطی ندارد چرا که ما در سال‌های گذشته هم صادرات داشتیم.
با مرغداری دیگر هم تماس تلفنی داشتیم که وی اشاره کرد تخم مرغ در ده روز اخیر افزایش قیمت داشته است به این ترتیب که ده روز پیش این افزایش قیمت به صورت تدریجی بود و ناگهان در چهار پنج روز اخیر افزایش به صورت شتابزده اتفاق افتاد.
وی دلیل اصلی افزایش قیمت را افزایش بهای تمام شده تخم مرغ در مراکز تولیدی خواند و گفت: سال‌های گذشته که نهاده‌های دامی و پرندگان را دولت با ارز ۴۲۰۰ تومانی تامین می‌کرد کمبودی نداشتیم و حتی روزانه بالای ۳۰۰ تن مازاد تولید بود که به افغانستان و عراق صادر می‌کردیم.
این تولید کننده در ادامه گفت: اکنون مشتریان ما از عراق، افغانستان، قطر و بحرین به سبب افزایش قیمت دلار و کاهش ارزش ریال در مقابل پول کشور‌های اطراف بیشتر به سمت خرید از کالای ما رو آورده اند و این هم فقط مخصوص تخم مرغ نیست.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر قیمت نهاده‌ها افزایش پیدا کرده است پس چرا قیمت گوشت مرغ افزایش نداشته است؟ افزود: هر گله مرغی که ریخته می‌شود ۴۵ تا ۶۰ روز از تولید می‌تواند خارج شود و دوباره مرغ را در سالن می‌ریزند و اگر دفعه بعد ببینند که صرفه اقتصادی ندارد مرغ ریزی نمی‌کنند و به صورت مقطعی قیمت بالا و پایین می‌رود، اما مرغدار تنظیم می‌کند.
تولیدکننده مرغ تخم گذار برای اولین روز که مرغش را برای تخم گذاری آماده می‌کند حداقل یک و نیم تا دو سال این مرغ، زنده و در حال تولید است، اما اگر امروز تصمیم بگیریم قیمت تخم مرغ از طریق تولید پایین بیاید حداقل ۶ ماه زمان می‌برد.
وی با اشاره به اینکه افزایش هزینه تولید اعم از کارگر و عوارض و قیمت نهاده‌ها مشکلاتی برای ما ایجاد کرده است، گفت: ۶ ماه در این شرایط زمان لازم است تا ما به زمان عادی برگردیم و این چیزی نیست که درباره مرغ تخم گذار مثلا ما بتوانیم ظرف یک ماه تولید را بالا ببریم تا قیمت‌ها متعادل شود.
این تولید کننده گفت: این موارد با ورود تعزیرات هم اصلاح نمی‌شود و قطعا باید جلوی صادرات بی رویه را گرفت.
وی گفت: تخم مرغ در کشور ما ارزان‌ترین کالا در مقایسه با کالا‌های پروتئینی است و در سال‌های ۹۶، ۹۷ و ۹۸ قیمت تخم مرغ بر مبنای هر کیلو ۷ هزار و ۵۰۰ تومان در درب مرغداری تعیین شده است و در این چند سال برخی کالا‌ها از ۷۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش قیمت داشته.
اما قیمت تخم مرغ اضافه نشده است در حالیکه قیمت نهاده سویا که مصرف اصلی مرغداری‌های تخم گذار است از ۲ هزار و ۳۰۰ تومان به ۵ هزار و ۶۰۰ تومان رسیده است و آن هم به سختی تهیه می‌شود و واقعا مرغدار با این شرایط چه باید کند؟
به نظر می‌رسد در افزایش اخیر قیمت تخم مرغ مهمترین عامل افزایش بی رویه صادرات بدون توجه به میزان نیاز داخلی و همچنین افزایش قیمت نهاده هاست که اگر سازمان حمایت حقوق مصرف کنندگان ورود کارشناسی در این بخش نداشته باشد نمی‌توان تضمین کرد که در روز‌های آینده اگر صادرات مرغ هم آغاز شود شاهد افزایش قیمت مرغ در داخل نباشیم.